Vervoort krijgt ‘ongeziene macht' over stedenbouw

De hervorming van het Wetboek van Ruimtelijke Ordening (BWRO) wordt vrijdagnamiddag goedgekeurd in het parlement. Brussels minister-president Rudi Vervoort (PS) acht de hervorming noodzakelijk om sneller schot te krijgen in grote projecten, maar de herschikking is volgens oppositiepartij Groen vooral een “ongeziene vrijbrief voor Vervoort zelf”. En ook binnen meerderheidspartij SP.A klinkt er kritiek. “Voor de burgerparticipatie is dit geen goede zaak.”

Brussels minister-president Rudi Vervoort (PS) zal vrijdagnamiddag een belangrijke slag thuishalen met zijn hervorming van het Brussels Wetboek van Ruimtelijke Ordening (BWRO, ook gekend als COBAT). Dat Wetboek stipuleert de procedures en regels rond alles van stedenbouw en ruimtelijke ordening op het Brussels grondgebied.

Vervoort streeft ernaar om de de belangrijkste stedenbouwkundige procedures te vereenvoudigen en te stroomlijnen en de termijnen te verkorten. Dat moet tot een 'aanzienlijke verbetering van de sociaal-economische ontwikkeling van het Brussels Gewest' leiden.

Maar enkele aspecten van de hervorming kregen al snel met flink wat tegenstand van oppositie en stadsverenigingen af te rekenen. Zo werd in de plannen de macht van de Koninklijke Commissie voor Monumenten en Landschappen ingeperkt door hun bindend advies af te schaffen. Volgens Vervoort een stap naar meer democratie, volgens tegenstanders vrij spel voor de bouwlobby en een bedreiging voor het erfgoed.

Uiteindelijk werd de beslissing bijna volledig teruggedraaid. De KCML behoudt haar bindend advies, als twee derde van de leden van de Commissie daar achter staan.

Uitsluiting van Brussel Mobiliteit
Een ander onderdeel van de hervorming van het Wetboek is de uitsluiting van de mobiliteitsadministratie Brussel Mobiliteit uit de overlegcommissies. Een aanfluiting van de zesde staatshervorming, die het mobiliteitsbeleid moest centraliseren, noemde Arnaud Verstraete (Groen) dat eerder al. Ook milieu- en fietsersverenigingen trokken al aan de alarmbel om Brussel Mobiliteit ‘niet monddood te maken’.

Maar de belangrijkste schakel in de hervorming van Vervoort is het zogeheten ‘richtplan van aanleg’. Die hebben een verordenende waarde, waardoor die boven alle andere bestemmingsplannen staan, zoals het Gewestelijk Bestemmingsplan (GBP) en Bijzonder Bestemmingsplan (BBP).

Het GBP gooide bijvoorbeeld roet in het eten in de herbestemming van het Heizelplateau en het Neo-project dat er moet komen. Voor een winkelcentrum van 7.000 vierkante meter was in het GPB geen plaats, waardoor het project juridisch kon aangevochten worden door stadsverenigingen zoals BRAL en UNIZO en het GBP moest herzien worden. Bij een richtplan van aanleg stelt dat probleem zich niet omdat dat boven het GBP staat.

‘Sluitstuk van machtsgreep’
Vervoort voorziet wel een participatief luik in zijn hervorming. Het planbureau perspective.brussels moet bij het opstellen van een richtplan van aanleg bijvoorbeeld wel degelijk de verschillende administraties consulteren. Ook bewoners, handelaars en zelfs studenten zullen hun zegje mogen doen.

Maar dat participatieve luik zal niet veel voorstellen, vreest Arnaud Verstraete (Groen). “De burgerparticipatie kwam pas in de plannen voor na verschillende amendementen, maar alle adviezen blijven vrijblijvend en zijn dus op geen enkele manier bindend”, zegt Arnaud Verstraete van Groen dat, samen met Ecolo, de ordonnantie wegstemde.

“Vervoort kan vanaf nu dus 60 pagina’s aan regels gewoon naast zich neerleggen. Dit is een ongeziene vrijbrief voor de minister-president. Op een moment dat de bevolking mondiger en mondiger wordt, doet Vervoort zichzelf een megawapen cadeau. Dit is het sluitstuk van zijn machtsgreep”, klinkt het.

SP.A ook kritisch
En ook binnen de meerderheid klinkt er kritiek. Jef Van Damme van SP.A zal zich bij de stemming onthouden, ook al keuren zijn partijgenoten de ordonnantie wel goed. “Ik wil een signaal geven. De hervorming bevat goede en slechte goede aspecten”, zegt Van Damme daarover.

"Dat er vergunningsprocedures van het gemeentelijk naar het gewestelijk niveau gaan, is een goede zaak. Maar er zijn ook dingen die ons zorgen baren. Voor de participatie van burgers is het plan zoals het nu op tafel ligt geen goede zaak. Maar veel zal afhangen van hoe de regering de details uitwerkt.”

In die regering zit natuurlijk ook Van Dammes partijgenoot en minister van Mobiliteit Pascal Smet (SP.A), die zijn administratie Brussel Mobiliteit macht ziet verliezen. “Deze slag heeft hij verloren”, klinkt het in de wandelgangen.