Expo in Warandepark toont Belgisch erfgoed door lens van Duitse bezetter

In het Brusselse Warandepark loopt vanaf donderdag de nieuwe openluchttentoonstelling De Duitse negatieven (1917-1918). Die brengt een selectie van foto's van Belgisch erfgoed die door de Duitsers werden genomen aan het einde van de Eerste Wereldoorlog. De expo is een organisatie van het Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium (KIK) en werd woensdag voorgesteld door federaal staatssecretaris voor Wetenschapsbeleid Zuhal Demir (N-VA).

Tijdens de laatste twee jaar van de Grote Oorlog reisde een dertigtal Duitse kunsthistorici, fotografen en architecten doorheen ons land om de belangrijkste monumenten op beeld vast te leggen. Ze fotografeerden meer dan 10.000 kerken, begijnhoven, kastelen, herenwoningen, publieke monumenten, interieurs en kunstwerken.

Tien jaar na de oorlog kocht de Belgische staat de originele negatieven - allemaal op glasplaten - aan. Sindsdien bewaart het KIK in Brussel ze. De afgelopen drie jaar werd de collectie bestudeerd en werden alle negatieven gedigitaliseerd.

Hoge kwaliteit
Naar aanleiding van de herdenking van 100 jaar Eerste Wereldoorlog besloot het KIK om een honderdtal foto's tentoon te stellen. Dat gebeurt vanaf donderdag in het Brusselse Warandepark, waar de beelden worden opgedeeld in vier thema's. "Daarbij springt niet enkel de hoge technische kwaliteit van de opnames in het oog, maar wordt er ook gepeild naar de esthetische en politieke doelstellingen van de Duitse fotografische inventariscampagne", luidt het. Daarnaast wordt onder meer een aantal foto's getoond naast hun hedendaagse tegenhanger in kleur.

"We hebben er bewust voor gekozen om de tentoonstelling niet in een museum te houden omdat we zoveel mogelijk mensen wilden bereiken", legt coördinator Robrecht Janssen uit. "Het Warandepark is heel goed gelegen en er passeert elke dag veel volk. Voorbijgangers kunnen dan de vier verhaallijnen volgen, maar kunnen zich ook gewoon laten verrassen door één foto."

Enkel voor officieren
Daarnaast is er een symbolische reden om het Warandepark als achtergrond van de expo te gebruiken. "Het park was tijdens de oorlog gesloten voor het publiek omdat de Duitsers hun diensten er rondom hadden gevestigd. Enkel officieren mochten het betreden", verklaart Janssen. "Het is dan ook treffend dat de foto's net hier aan het publiek worden getoond."

De tentoonstelling De Duitse negatieven (1917-1918). Het Belgisch artistiek erfgoed door de lens van de bezetter loopt nog tot en met 17 september en is gratis toegankelijk. De volledige catalogus is te bekijken op de website van het KIK. Daarbij kan ook worden gezocht op naam van een gemeente of instelling.

In de loop van dit en volgend jaar worden ook nog vijf lokale tentoonstellingen gehouden: in Oostende, Gent, Antwerpen, Tildonk en 44 Limburgse gemeenten. Via de Erfgoedapp van FARO, het Vlaams steunpunt cultureel erfgoed, kan je de Duitse negatieven daarnaast nog ontdekken tijdens een wandeling door Antwerpen, Aarlen, Bergen, Brugge, Brussel, Gent, Hasselt, Leuven, Luik, Namen en Waver.