Cultuursubsidies: 'Brussel haalt kwart van de middelen binnen'

Vlaams minister van Cultuur Sven Gatz (Open VLD) heeft 4 miljoen euro projectsubsidies van het totaalbedrag van 8 miljoen euro voor kunstenaars en kunstenorganisaties verdeeld. Kunstenaars binnen het Brussels Gewest krijgen ruim een vierde van dat bedrag. BRUZZ kon de lijst inkijken en noteerde een aantal opvallende verrassingen. Zo wordt theatergezelschap Tristero opgepikt na het verlies van hun structurele subsidies, maar krijgen verschillende nieuwe initiatieven van organisaties zoals Bâtard Brussels wel nul op het rekest.

Binnen het Kunstendecreet wordt een eenmalige structurele subsidieronde van 5 jaar en aparte projectsubsidies (3 rondes per jaar) voor Vlaamse kunstenaars en organisaties voorzien. Vorig jaar in juni had minister Gatz al beslist over de structurele werkingssubsidies 2017-2021.

Binnen Brussel verloren toen enkele gevestigde waarden zoals Tristero, Bloet van Jan Decorte en Sigrid Vinks en Kwaad Bloed hun subsidies. Ook de Vaartkapoen (VK) in Molenbeek verloor haar werkingsmiddelen, maar werd wel opgepikt via het Brusselfonds van Gatz, die ook Minister voor Brussel is binnen de Vlaamse Regering.

Voor de projectsubsidies kondigde Gatz aan dat er ruim 8 miljoen euro over de drie rondes van de projetsubsidies zal verdeeld worden. “Dat is 2,2 miljoen euro meer dan vorig jaar”, aldus Gatz. Dat klopt, maar het is wel een lichte daling ten opzichte van bijvoorbeeld 2013, toen er nog 8,9 miljoen werd toegekend.

Van die projectsubsidies is nu de eerste verdelingsronde bekendgemaakt, goed voor de helft van de 8 miljoen die in totaal zal worden verdeeld. De totale som van de gevraagde subsidiebedragen overschreed net de 13 miljoen euro. Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is met ruim een vierde (27,8 procent) de grote slokop. Dat betekent dus dat ongeveer 1 miljoen euro naar Brusselse kunstenaars gaat.

Grote namen
Eigen aan projectsubsidies is dat ze vooral bedoeld zijn voor jongere en/of kleinere organisaties. Er zijn dan ook weinig grote namen bij. Het theatergezelschap Tristero verloor vorig jaar hun structurele subsidies van zo'n 260.000 euro, maar wordt nu wel opgevist met 80.000 euro voor 1 jaar. Opvallend is ook dat er twee relatief onbekende gezelschappen met een groot deel van de koek gaan lopen. Zo krijgt Nada & Co, het gezelschap van de eclectische artiest Nada Gambier, maar liefst 251.000 euro voor drie jaar. Ook ROBIN, van theatermakers Thomas Bellinck en Pieter De Buysse, krijgt 135.000 euro voor twee jaar.

Bloet, het gezelschap van kunstenaars Jan Decorte en Sigrid Vinks, verloor bij de structurele subsidieronde ondanks een positief advies van de commissie haar subsidies van 200.000 euro. In de lijst komt nu opnieuw een aanvraag van Sigrid Vinks voor, maar die haalt een “nipt onvoldoende”-advies en levert dus ook geen subsidies op.

Kleinere organisaties
Tot daar de grote vissen. Binnen de waslijst aan kleinere organisaties valt op dat heel wat organisaties ondanks een “goed/zeer goed”-beoordeling van de commissie geen fondsen krijgen. Zo krijgt Bâtard Brussels, dat jaarlijks een groot kunstenfestival organiseert, nul op het rekest voor een nieuw festival. Verder krijgt ook acteur en regisseur Kadi Abdelmalek geen fondsen. Ook SoundImageCulture en Krul krijgen niet hun gevraagde subsidie van ongeveer 125.000 euro.

Aubergine Artist Management, dat de belangen behartigt van jazzcollectieven zoals Aka Moon, Labtrio en De Beren Gieren, krijgt wel een eenmalige individuele subsidie van 10.000 euro maar niet de gevraagde 35.000 euro voor een nieuw festival. Zo is het enkel Tristero die met een “goed/zeer goed”-beoordeling subsidies krijgt, maar ook daar gaat het maar om 80.000 euro voor 1 project en niet de gevraagde 280.000 euro voor 1 jaar.

Nieuw bloed
De minister spreekt alvast van een “verfijning van het kunstenlandschap”, waarbij hij ook de sectoren die uit de boot waren gevallen bij de structurele subsidies wil helpen. Zo krijgt de provincie Limburg meer fondsen en een speciaal Cultuurplan, krijgt één extra muziekhuis fondsen en wil Gatz prioriteit geven aan organisaties die zich richten op kwetsbare groepen.

"Brussel scoort traditioneel goed, om de eenvoudige redenen dat veel kunstenaars in Brussel wonen", verduidelijkt minister Gatz aan onze redactie. "Ik heb vooral het advies van de commissies gevolgd, maar heb toch één keer afgeweken. Zo heb ik Tristero toch van fondsen voorzien, nadat ze al zonder structurele subsidies vielen. Met het geld zullen zij nu aan één grote productie kunnen werken."

Over het gebrek aan subsidies voor Bloet, zegt Gatz dat er geen subsidies werden aangevraagd door de organisatie, "wel door één van de kunstenaars." Maar dat project werd dus niet als voldoende geëvalueerd. In de plaats daarvan zitten er wel enkele verrassende namen bij. "Ja, maar ik ben vooral blij dat er nieuw bloed bijkomt", aldus Gatz. "En voor de anderen volgen er nog andere subsidierondes waarbij ze de kans krijgen om een sterk dossier in te dienen."