Jongerenbanenplan doorgelicht: 'Te laat en te weinig perspectieven'

Werkloze jongeren moeten veel sneller aan een baan worden geholpen. En ze moeten de garantie hebben dat ze niet als goedkope arbeidskrachten worden ingezet. Dat zegt Sem Vandekerckhove, onderzoeker aan het Instituut voor Arbeid van de KU Leuven.

Een jonge laaggeschoolde Brusselaar die achttien maanden na het verlaten van de schoolbanken nog geen job heeft, krijgt er één. De Brusselse regering neemt zich voor duizend jobs te creëren voor deze doelgroep. "Het gaat om jongeren die het extra moeilijk hebben op de arbeidsmarkt", zegt Yves Bastaerts van Actiris. Het gaat om het zogenaamde inschakelingscontract. De regering wil die jobs zelf creëren maar rekent daarvoor ook op de private sector.

Werkgeversorganisatie Unizo staat daar voorzichtig positief tegenover. "Enerzijds is het van belang dat men zo bijdraagt tot een verlaging van de loonkosten", zegt Anton Van Assche. "Dat blijft immers een belangrijke drempel voor werkgevers om mensen aan te werven. Anderzijds mag men niet onderschatten welke inspanning de werkgevers moeten leveren om jongeren te omkaderen. Daar moet iets tegenover staan."

Bij het Hoger Instituut voor de Arbeid (HIVA) van de KU Leuven hebben ze ook enkele kritische bedenkingen. De jongeren zouden veel sneller een job moeten krijgen, klinkt het. Zo gebeurt het ook in Scandinavische landen. "Je mag jongeren geen achttien maanden werkloos laten zijn", zegt onderzoeker Sem Vandekerckhove. "Zo drijf je hen naar de informele economie. Daarom moet er zo snel mogelijk een concreet voorstel komen voor een job."

Instapstages
De inschakelingscontracten zijn echter maar een deel van het hele jongerenbananplan. De regering neemt zich voor om in totaal zesduizend jongeren snel aan een opleiding (3.000), stage (2.000) of baan (1.000) te helpen. De Jongerengarantie, zoals dit plan heet, is niet nieuw. Het is een half jaar geleden ingevoerd door de vorige regering maar dat liep niet van een leien dak. Zo kwamen de instapstages maar moeilijk van de grond.

"De activeringspolitiek vertrekt vaak vanuit de behoeften van de werkzoekenden, maar de behoeften van de werkgever moet ook mee in rekening genomen worden", zegt Van Assche.

"Veel werkgevers vinden de stages te kort om energie te steken in de omkadering", zegt Bastaerts. "Het beantwoordt dus niet helemaal aan de noden. Daar moeten we attent voor zijn."

Daarenboven krijgen zulke gesubsidieerde jobs vaak de kritiek dat het voor de werkgever goedkope arbeidskrachten zijn. Onderzoekscentrum Hiva mist garanties tegen misbruik.

"Het is belangrijk dat er ook iets van de werkgevers tegenover staat", zegt Vandekerckhove. "Ze moeten perspectieven bieden naar een vast contract

Op de concrete uitwerking van het regeerakkoord is het nog wel even wachten. Om te beginnen moet er een minister voor Tewerkstelling aangeduid worden.