Onderzoekscommissie aanslagen : 'Verbinden in plaats van verdelen'

De plenaire Kamer heeft gisteren het eindverslag van de onderzoekscommissie naar de aanslagen van 22 maart 2016 besproken en goedgekeurd. Dat gebeurde zoals verwacht quasi unaniem, omdat het rapport was opgesteld in consensus onder de acht partijen die in de onderzoekscommissie vertegenwoordigd waren.

Het rapport telt niet minder dan 939 bladzijden. De commissie vergaderde het voorbije anderhalf jaar dan ook 164 keer en hoorde 199 getuigen. De verschillende fracties stonden elk stil bij de vaststellingen en aanbevelingen van de commissie. Dat alles opmerkelijk eensgezind.

De unanimiteit onder de leden zorgde ervoor dat alle acht fracties die in de onderzoekscommissie vertegenwoordigd waren het eindrapport goedkeurden. Enkel Vlaams Belang en Vuye&Wouters stemden tegen, terwijl PVDA zich onthield.

'Absolute veiligheid valt nooit te garanderen'
Daarbij ging veel aandacht naar de slachtoffers. Het was hun getuigenis die ook de diepste indruk op de commissieleden naliet. Ook rees de vraag of de aanslagen op Zaventem en in metrostation Maalbeek hadden kunnen worden voorkomen. De commissie kon dat niet vaststellen, maar wel is gebleken dat er kansen werden gemist om de daders tegen te houden.

Commissievoorzitter Patrick Dewael (Open VLD) benadrukte het belang van de aanbevelingen. "Omdat we niet alleen met de vinger wijzen, maar ook leren uit de aanslagen. Een absolute veiligheid kunnen we nooit garanderen. Maar we moeten binnen het kader van onze rechtsstaat al het mogelijke doen om aanslagen te vermijden", aldus Dewael.

'Hulpdiensten nog te veel op eigen eiland'
Dewael kwam ook terug op de aanbevelingen rond de hulp aan de slachtoffers. "Het is mijn hoop dat de onderzoekscommissie is tegemoet gekomen aan het leed van de slachtoffers. Zij zullen voor het leven getekend blijven, zij verdienen al onze steun". Een ander aandachtspunt was de veiligheidsarchitectuur. "De diensten hebben allemaal afzonderlijk hard gewerkt. Dag en nacht, tot op het randje van het menselijke.

Maar iedereen deed dat nog te veel op zijn eigen eiland, waardoor hier en daar kansen werden gemist", legde de Open VLD'er de vinger op de wonde. De rode draad binnen het rapport is dan ook "samenwerking".

'Verbinden in plaats van verdelen'
Over de strijd tegen radicalisering benadrukte Dewael het belang 'te verbinden in plaats van te verdelen'. Maar tegelijkertijd kwam hij terug op het signaal richting Saoedi-Arabië met de aanbeveling om de concessie van de Grote Moskee te herzien. "Een radicale versie van de islam prediken op onze eigendom, die haaks staat op onze Grondwet, gesponsord vanuit Saoedi-Arabië, dat kan niet langer. Er zijn grenzen aan de tolerantie".

De commissievoorzitter benadrukte ook het 'belangrijke signaal' dat het parlement verenigd is in de strijd tegen terrorisme, 'naar de burgers, maar ook naar de regering en alle diensten'. Zij krijgen de grootste steun en het respect van dit halfrond. Maar wij verwachten ook dat zij ons rapport onverkort en integraal uitvoeren".