Woensdag opent expo over Yves Klein in Bozar

Al van 1966 is het geleden dat er in België nog een tentoonstelling werd gewijd aan de Franse kunstenaar Yves Klein. Onterecht, want met zijn monochrome schilderijen en conceptuele ideeën deed hij de toenmalige Europese kunstenscène danig op zijn grondvesten daveren. In Bozar opent woensdag een grootse overzichtsexpo van zijn korte carrière.

Yves Klein (1928-1962) verwierf tijdens zijn leven vooral bekendheid met het felle ultramarijnblauwe pigment, dat hij zelfs patenteerde onder de naam International Klein Blue (IKB). Maar als hij op 34-jarige leeftijd aan een hartaanval overlijdt, na een carrière van amper zeven jaar, heeft hij niet alleen de schilderkunst veranderd met zijn eenkleurige schilderijen. Enkele van zijn werken hebben ook de basis gelegd voor de hedendaagse performancekunst.

“Heel zijn leven stond in het teken van zijn kunstenaarschap”, zegt Sophie Lauwers, directeur tentoonstellingen van Bozar, aan BRUZZ. “Een van zijn eerste ‘werken’ was de blauwe hemel, die hij claimde door er als eerste zijn handtekening onder te plaatsen, door eenvoudigweg zijn krabbel in de lucht te zetten. Hij was toen nog maar 19 jaar oud.”

Deze daad toont aan hoe hij al van in het begin geïntrigeerd is door ruimte en leegte. “Dit is het rechtstreekse gevolg van zijn studies over Oosterse culturen en zijn trainingen in het judo”, aldus Lauwers. “Hij behaalde daarin zelfs de zwarte band. De concentratie die hij als gevolg daarvan kon bereiken, die spirituele oneindigheid, maakten dat hij een grenzeloze ruimte wilde creëren met pure kleuren.”

Ongrijpbaarheid
Voor hem werd het bedenken van een kunstwerk op die manier veel belangrijker dan de feitelijke uitvoering ervan. “Klein gaf mee vorm aan het conceptuele denken in de kunst”, zegt Lauwers. Op de expo Theatre of the void in Bozar zijn dan ook enkele van zijn vuurschilderijen te zien. Hij probeerde daarmee de ongrijpbaarheid en het diffuse van vuur vast te leggen door met een vlammenwerper doeken te bewerken. Het zegt iets over zijn streven om het immateriële via kunst uit te drukken.

De expo begint met werken die te zien waren op zijn allereerste tentoonstelling: enkele monochrome schilderijen in oranje, uit de periode 1955-1956. Ze werden destijds niet geaccepteerd in de Parijse kunstmiddens wegens te eentonig, maar amper een jaar later kende hij met dezelfde werken wel zijn grote doorbraak bij het publiek, dankzij de steun van de invloedrijke kunstcriticus Pierre Restany. Het leverde hem de bijnaam ‘Yves le monochrome’ op.

Verder zijn er nog een aantal anthropometrieën te zien, werken waarbij Klein tijdens een live performance naaktmodellen als levende penselen blauwe verf op het doek liet aanbrengen. Daarnaast kunnen bezoekers ook enkele van zijn sponsen en planetaire reliëfs ontdekken, net zoals enkele zelden vertoonde films en foto’s. Eindigen doet Theatre of the void met een indrukwekkende zaal vol blauwe monochromen en een tapijt doordrenkt in IKB.

Performances
Tegelijk met de tentoonstelling heeft Bozar ook een heel programma van performances uitgewerkt, om Yves Klein als de voorloper van happenings en body art te vieren. Op de openingsavond toont de Gentse kunstenares Miet Warlop haar performance Horse. A man, a woman, a desire for adventure waarbij mannen een paard worden en een vrouw erop zal plaatsnemen. Dit ensemble zal doorheen de expo wandelen.

Later komen ook nog performances van onder meer de Nederlanders Pieter Van den Bosch en Nick Steur, van Benjamin Vandewalle en Jan Fabre aan bod.

> Yves Klein. Theatre of the void. 29/03 > 20/08, Bozar, Brussel
> Performances Yves Klein. 29/03 > 20/08, diverse tijdstippen, Bozar, Brussel