Eisers Klimaatzaak schetsen verontrustend beeld: 'Ook hier zullen we gevolgen ondervinden'

Voor het Brusselse hof van beroep hebben de advocaten van de vzw Klimaatzaak en haar 58.586 mede-eisers donderdagvoormiddag een verontrustend beeld geschetst van de huidige klimaattoestand, en de gevaren die de klimaatopwarming met zich meebrengt. Dat deden ze aan de hand van de wetenschappelijke rapporten van het IPCC, de Intergouvernementele Werkgroep inzake Klimaatverandering. "Hoe langer we wachten om maatregelen te nemen, hoe erger de gevolgen van de klimaatopwarming", klonk het.

"De laatste 800.000 jaar schommelde de hoeveelheid CO2 of koolstofdioxide in onze atmosfeer tussen 180 en 300 ppm, maar sinds de industriële revolutie is die gestegen naar 405 en zelfs 422 ppm", pleitte meester Carole Billiet voor de vzw.

"Koolstofdioxide is het belangrijkste broeikasgas, omdat meer dan 85 procent van de uitstoot van broeikasgassen uit CO2 bestaat, en omdat CO2 millennia in de atmosfeer blijft hangen."

"De uitstoot van vandaag is ook schadelijker dan de uitstoot van vroeger, omdat wat we nu uitstoten, zich voegt bij al wat uitgestoten werd", ging het verder.

"Maar we voelen de gevolgen van de uitstoot slechts met vertraging. Vandaag voelen we de gevolgen van wat we 40 jaar geleden hebben uitgestoten. Als we aan dit tempo blijven uitstoten, stijgt de globale temperatuur tegen 2100 met 3,2 of zelfs 4 graden. Als we alles doen wat in het Klimaatakkoord van Parijs beloofd is, stijgt de temperatuur met 2,6 graden. Dat terwijl het IPCC een stijging van 1,5 tot 2 graden al als gevaarlijk beschouwt."

"Ook in België zullen we de gevolgen aan den lijve ondervinden", pleitte meester Billiet. "België is immers zeer gevoelig voor de stijging van de zeespiegel, niet alleen de kuststeden, maar ook de haveninfrastructuur. Daarnaast is er de dreiging van steeds meer, steeds langere, en steeds extremere hittegolven. Hoe langer we wachten om maatregelen te nemen, hoe erger de gevolgen zullen zijn."

Schending mensenrechten

De vzw stapte in 2014 naar de rechter om de Belgische overheden te dwingen de gemaakte beloftes rond de vermindering van de uitstoot van broeikasgassen te respecteren.

De klagers meenden dat de overheden de mensen- en kinderrechten schenden, omdat ze de engagementen die ze opnamen op Europees en op mondiaal niveau niet respecteren en zo de burgers in gevaar brengen.

De Franstalige rechtbank van eerste aanleg in Brussel had in juni 2021 de eisers grotendeel gelijk gegeven en geoordeeld dat de Belgische overheden nalatig waren geweest in hun klimaatbeleid, en dat het Belgisch milieubeleid de wettelijke zorgplicht en de mensenrechten schond.

Niet alleen de klacht van de vzw Klimaatzaak werd ontvankelijk verklaard, maar ook die van de 58.586 mede-eisers. De rechtbank besliste echter om geen concrete reductiedoelstellingen voor broeikasgassen op te leggen.

"Dit volstrekt vernietigende vonnis over het falende beleid van onze overheden tegenover de eigen burgers is du jamais vu", klink het bij de vzw. "Toch kon het de bevoegde overheden niet aanzetten om gezamenlijk de levensnoodzakelijke koerswijziging door te voeren."

Klimaatbeleid op pauze

"Wij hebben gelijk gekregen van de rechter en dachten dus dat ons werk erop zat, maar in de tussentijd is er nog niks gebeurd. Dus staan we hier vandaag opnieuw", klinkt het ook bij Francesca Van Thielen.

"De overheden hebben natuurlijk niet stilgezeten met de coronacrisis en de oorlog in Oekraïne, maar het klimaat mag niet in een verdomhoekje komen. Het klimaatbeleid staat zowaar op pauze", stelt Van Thielen.

Op de eerste drie zittingen van 14, 15, en 21 september komen de advocaat van de vzw aan het woord. Nadien op de zittingen van 22, 28, en 29 september, en 5 en 6 oktober pleiten achtereenvolgens de advocaten van de Belgische staat en de verschillende gewesten. Een uitspraak wordt pas tegen het einde van het jaar verwacht.