3D-reconstructie wil debat over dodelijke politieachtervolging Sabrina en Ouassim openen

Na jaren procederen start deze dinsdag het proces tegen drie politieagenten die betrokken waren bij de dodelijke achtervolging van Sabrina El Bakkali en Ouassim Toumi in mei 2017. Een nieuwe, onafhankelijke onderzoeksgroep heeft buiten de rechtszaal nu al een reconstructie gepubliceerd. "Het debat over de verantwoordelijkheid van de staat moet openbaar zijn," vindt mensenrechtenexpert Rémy Farge van studiebureau Retrace.

De reconstructie is een samenwerking van Retrace, een onafhankelijk studiebureau van Rémy Farge, twee architecten en een videomonteur, met de krant Le Soir. Op basis van het gerechtelijk onderzoek naar de dood van Sabrina en Ouassim, openbare video’s en locatiegegevens uit de stad maakten ze 3D-simulaties om de hele politieachtervolging in beeld te brengen. “We willen de omstandigheden van het ongeval zo goed mogelijk begrijpen en reconstrueren, zodat de nodige elementen uit het dossier openbaar en transparant zijn,” legt Rémy Farge van Retrace uit.

Sabrina El Bakkali en Ouassim Toumi stierven in mei 2017 nadat ze met de motor op een politiecombi botsten aan het uiteinde van de Baljuwtunnel op de Louizalaan. Het jonge koppel was op dat moment al enkele straten achtervolgd door een andere politiewagen, nadat ze rond half tien 's avonds – volgens de verklaringen van de twee inzittende agenten – aan hoge snelheid en zonder aangepast schoeisel door Elsene reden. Uiteindelijk volgden nog twee extra politievoertuigen de motor en stelde een derde busje, met een agent van de hondenbrigade, zich dwars over de rijbaan van de tunnel op. Daar vond uiteindelijk de fatale botsing plaats. De drie betrokken agenten staan nu terecht. (Lees verder onder de foto)

Het onderzoek van Retrace brengt de achtervolging stapsgewijs in kaart. Het stelt daarbij ook luidop vragen over de rechtvaardigheid en noodzaak van die achtervolging. “Wij maken niet het proces en spreken ons niet uit over waarheid, straf of proportionaliteit,” benadrukt Rémy Farge, die ook voor de Franstalige mensenrechtenliga werkt. “We vinden het wel belangrijk om politieachtervolgingen ook buiten de juridische arena te bespreken. Niet enkel om de verantwoordelijkheid van de individuele agenten in vraag te stellen, maar ook die van de staat. Dat debat moet openbaar zijn.”

‘Forensische architectuur’, noemt Retrace zijn methodes: een manier om zaken van (vermeend) politiegeweld of mensenrechtenschendingen in de stedelijke omgeving te plaatsen. In Londen en Frankrijk bestaan al gelijkaardige onderzoeksgroepen. “Wij zijn zelf opgeleid door een ngo in Frankrijk, maar we doen dit allemaal vrijwillig,” zegt Farge.

Naast Farge bestaat het team uit twee architecten en een monteur, die voor dit onderzoek en de visualisaties samenwerkten met Le Soir. Voorlopig staat er geen nieuw onderzoek op de planning. Ook niet rond andere fatale politieachtervolgingen van de voorbije jaren, zoals die van Adil Charrot in 2020 of de dodelijke aanrijding van Mehdi Bouda in 2019. “Bij die dossiers hebben we nog geen toegang tot de nodige informatie,” zegt Farge.

Jarenlange procedureslag

De dood van Sabrina en Ouassim in 2017 zorgde voor een jarenlange procedureslag tussen de familie van de slachtoffers en het parket. Het parket wilde de drie agenten buiten vervolging stellen, maar de raadkamer ging daar niet op in en noemde de achtervolging buitenproportioneel. Uiteindelijk verwees de Kamer van Inbeschuldigingstelling de agenten door naar de politierechtbank. Die moet deze week beslissen of de agenten schuldig zijn aan onvrijwillige doodslag.

Retrace werkt onafhankelijk van de familie en hun advocaten, benadrukt Farge nog. Een volledig verslag van het ongeval verschijnt deze week nog op hun website en is ook te lezen in de krant Le Soir.