Gehoord: 'Meneer, bent u voor Israël of voor Palestina?'

Ook bij Brusselse schooljongeren raakt het uitslaande geweld in het Midden-Oosten een gevoelige snaar. “Als ik de klas binnenkom, is het vaak de eerste vraag die ik krijg: voor Israël of voor Palestina?"

“Het leeft enorm!” Het antwoord van Ton Jongstra is ondubbelzinnig, als we hem vragen of het Israëlisch-Palestijnse conflict leeft bij Brusselse jongeren. Jongstra is leraar godsdienst aan het Imelda Instituut in Molenbeek. En ja, de aanval van de Palestijnse terreurgroep Hamas en de vergeldingsacties van Israël zijn zeker onderwerp van gesprek op de schoolbanken. Het Imelda Instituut is een katholieke school en zowat tachtig procent van de leerlingen is moslim.

“Als ik een klas binnenkom die ik voor het eerst heb sinds de Hamas-aanval van afgelopen zaterdag, is de eerste vraag: ‘Meneer, voor wie bent u? Voor Israël of voor Palestina?”

Eerder dan partij te kiezen, ziet Jongstra het als zijn taak om de nodige nuance in het debat te brengen. Hij neemt ruim de tijd om op de verschillende vragen te antwoorden. “Ik wil mijn leerlingen duidelijk maken dat je zeker niet alle Palestijnen moet vereenzelvigen met Hamas.”

Anderzijds zijn er Israël de jongste maanden veel protesten geweest tegen de rechtse regering van de Israëlische premier Netanyahu. “Ook dat vertel ik erbij”, zegt Jongstra. “De gewone mensen, die nu het slachtoffer zijn van deze situatie, zitten helemaal niet op te wachten op een oorlog.”

Door een uitwisselingsproject heeft Jongstra goede contacten in de regio. “Ik maak mijn leerlingen duidelijk dat de twee strijdende partijen zeker niet de steun hebben van de algemene bevolking. Voor gewone Joden, christenen en moslims is de weg naar de toekomst niet de weg van het geweld maar die van de vrede. En dat is wat wij met onze school ook mee uitdragen.”

Symptomen van radicalisering

Sinds enkele jaren organiseert het Imelda Instituut voor de leerlingen van de tweede graad een inleefreis naar Israël en de Palestijnse gebieden. Het idee daarvoor ontstond tien jaar geleden. “Wij stelden bij onze moslimleerlingen symptomen van radicalisering in hun denken vast. Dat was zorgwekkend. En het was vooral het Israëlisch-Palestijnse conflict dat hen triggerde. Die leerlingen vertaalden dat conflict als: ‘Het Westen valt ons aan, maar uiteindelijk zullen wij dat keren.’ En dat is een gevaarlijke gedachtegang.”

Daarop besliste de school met de leerlingen een reis te ondernemen met de leerlingen van de tweede graad. Het Imelda Instituut werkt daarvoor samen met een school in Haifa, in het noorden van Israël. “Wij wilden tonen dat daar mensen wonen, moslims, christenen én joden, die niet denken in termen van wij/zij, maar in termen van samen.” De reis gaat langs bekende plaatsen, zoals Jeruzalem, Bethlehem en Tel Aviv. En onderweg ontmoeten de Brusselse jongeren een rabbijn, een imam en een vredesactivist. “Eerst reizen wij naar Israël en een half jaar later komen de leerlingen uit Haifa dan naar Brussel.”

Of de inleefreis dit schooljaar door zal kunnen gaan, is nog maar de vraag. Het ministerie van Buitenlandse Zaken laat momenteel enkel noodzakelijke reizen naar Israël toe. “En zelfs als het weer zou kunnen, moeten we onszelf de vraag stellen of het ook raadzaam is’, vult Jongstra nog aan.