Lag je de afgelopen nachten ook tot in de vroege uurtjes klaarwakker te zweten en te woelen? Niet verwonderlijk: de hittestress in Brussel is ’s nachts opvallend hoger dan op het platteland. Dat blijkt uit metingen van VLINDER, een onderzoeksproject van UGent dat lokale temperatuurverschillen in kaart brengt.
© Befimmo/Jaspers-Eyers/51N4E/L'AUC
| Brussel is een hitte-eiland: de stad koelt 's nachts minder goed af, waardoor inwoners moeilijker van de warmte kunnen recupereren.
Brussel ’s nachts tot 10 graden warmer dan platteland
In de nacht van donderdag op vrijdag was het om twintig over één aan de Sint-Goedele en Sint-Michielskathedraal in Brussel-Stad nog meer dan 26 graden. Op datzelfde moment was het wat verderop in Asse al afgekoeld tot 16 graden. “Dat is het grootste verschil dat we tot nu toe gemeten hebben, maar nachtelijke temperatuurverschillen van zes à zeven graden tussen de stad en het platteland zijn tijdens een hittegolf dagelijkse kost,” zegt projectverantwoordelijke voor VLINDER aan de UGent Steven Caluwaerts.
"Zet je raam liever 's ochtends tussen zes en acht open dan 's avonds: dan is het buiten het koelst"
Beton, hoogbouw en gebrek aan water
VLINDER heeft ook meetpunten in en rond onder andere Gent, Antwerpen, Hasselt en Mechelen, maar het temperatuurverschil tussen stad en platteland is het grootst in Brussel. “Dat hoeft niet te verbazen: Brussel is de grootste stad, ze is erg verhard, kent heel wat hoogbouw en ze heeft geen doorstromende rivier of ander groot wateroppervlak,” legt Caluwaerts uit.
“Steen en beton zijn materialen die heel veel warmte opnemen, ‘s nachts koelen gebouwen opnieuw af door warmtestraling uit te stralen. Alleen kan die straling in een stedelijke omgeving heel moeilijk ontsnappen en wordt ze deels opnieuw opgenomen door andere gebouwen. Zo blijft de temperatuur in de stad hoog.” Dat groen net als water voor verkoeling kan zorgen, bewijst het tweede Brusselse meetpunt aan het Warandepark. De nachtelijke temperaturen liggen er tijdens een hittegolf steevast lager.
Zet je raam pas 's ochtends open
Overdag blijven temperatuurverschillen tussen de stad en het platteland dan weer beperkt: het kan dan zelfs koeler zijn in de stad, omdat daar vaak meer schaduw te vinden is. Door het hitte-eilandeffect koelt de stad ’s nachts echter minder goed af. “Die hoge nachtelijke minima spelen een rol in de totale hittebelasting die je ervaart tijdens een hittegolf,” weet Caluwaerts. “De grootste hittestresswaarden meten we overdag, maar de hittestress in Brussel blijft ook deels 's nachts behouden, waardoor Brusselaars moeilijker van de warmte kunnen recupereren.”
"Warmtestraling kan in een stedelijke omgeving heel moeilijk ontsnappen en wordt deels opnieuw opgenomen door andere gebouwen. Zo blijft de temperatuur in de stad hoog"
Hitte-eilanden brengen zo extra gezondheidsrisico's met zich mee. Daar moeten beleidsmakers zich volgens Caluwaerts bewust van zijn. "Het is aan lokale besturen om hitte-eilanden in steden niet nog groter te maken dan ze al zijn. De stad ontharden is bijvoorbeeld altijd beter dan ze te verharden. Het stedelijk hitte-eilandeffect heeft dan wel niets te maken met de klimaatopwarming, nu we steeds meer hittegolven te verduren krijgen, wordt dat effect wel steeds relevanter."
Voor de Brusselaars heeft Caluwaerts nog één tip: "Zet je raam liever 's ochtends tussen zes en acht open dan 's avonds: dan is het buiten het koelst. Als je weet dat het in de nacht van vrijdag op zaterdag om halftwee nog 26 graden was in de stad, dan is het op dat moment waarschijnlijk binnen nog koeler dan buiten."
Wie benieuwd is naar de real-time temperatuurmetingen van het VLINDER-project, kan die hier bekijken.
Fijn dat je wil reageren. Wie reageert, gaat akkoord met onze huisregels. Hoe reageren via Disqus? Een woordje uitleg.