Thuistaal niet allesbepalend voor begrijpend lezen

Niet anderstaligen, maar net leerlingen die thuis altijd Nederlands spreken, gingen de voorbije jaren het sterkst achteruit op begrijpend lezen. Toch hebben leerlingen die thuis geen Nederlands spreken nog altijd een grotere achterstand. Dat blijkt uit een studie van de KU Leuven en UGent, waarover De Morgen en De Standaard donderdag berichten.

"Er is in het onderwijs heel vaak een zwart-witvisie op thuistaal", zegt hoofdonderzoeker Katrijn Denies (KU Leuven). "Anderstalige kinderen zijn zogezegd per definitie niet goed in begrijpend lezen. De waarheid is veel genuanceerder."

Zo vonden de onderzoekers dat juist de prestaties van leerlingen die thuis altijd Nederlands spreken er tussen 2016 en 2021 het hardst op achteruitgingen. Eén op de vijf van die leerlingen zit in de slechtst scorende groep.

Eén jaar achterstand

De mate waarin iemand thuis Nederlands spreekt, blijft desondanks deels voorspellen hoe goed die scoort op begrijpend lezen. Tegenover leerlingen die opgroeien in een uitsluitend Nederlandstalig huishouden, hebben leerlingen bij wie er thuis nooit Nederlands wordt gesproken gemiddeld een achterstand van een jaar. Maar liefst 46,11 procent onder hen zit in de groep van de slechtste presteerders. Als de sociaal-economische achtergrond van een gezin mee in rekening wordt gebracht, daalt die achterstand tot zeven maanden.

Ook opvallend: het onderzoek merkt geen verschillen tussen de onderwijsverstrekkers. Tot slot maakt het onderzoek komaf met de boutade dat de scores slecht zijn omdat leerlingen niet goed meer in volzinnen kunnen schrijven door invulboeken. De onderzoekers gingen na of leerlingen slechter presteerden op open vragen dan verwacht. Dat bleek niet zo te zijn.