Onkruid vergaat niet op afscheidsconcert van De Brassers

Speelden De Brassers in hun begindagen nog met hun rug naar het publiek terwijl ze met beklemmende postpunk de existentiële pijn verbeten, dan lieten ze tijdens hun laatste concert in de AB het publiek meebrullen met hun cultklassieker: En toen was er… nièts méér.

Op precies dezelfde plek waar het voor De Brassers in 1980 allemaal begon, bewezen ze dat je met niets een heel eind komt. Zoveel dankbaarheid hing er in de lucht. Het publiek mocht dan vooral bestaan uit vijftigers en zestigers, waarvan velen de eerste cold wave nog aan den lijve hadden ondervonden, de drukkende boodschap over innerlijke twijfels en leven in een controlemaatschappij (‘Ze kennen je vingers / Ze hebben alle foto’s / En kennen de nummers / Van alle auto’s’) zijn relevanter dan ooit.

Buiten vriest het, weerklinkt Koude Oorlogsretoriek en vallen bommen. Kinderen wordt wijsgemaakt dat ze voor het eerst sinds lang slechter af zullen zijn dan hun ouders. Kortom: No Future leeft. Toch was het vooral het DIY-motto van de punk dat De Brassers eind jaren zeventig omarmden en van vriendengroep in coldwavepionier transformeerde.

Veel met weinig

Na het concert kwam Stijn Meuris, die zijn favoriete Brassers-track ‘Kontrole’ had mogen zingen, vertellen dat hij in 1980 als 15-jarig broekie met enkele klasgenoten naar zijn bassende leraar Marc Haesendonckx was komen kijken in de finale van de Rock Rally. Hij zag er iets dat hij nooit eerder gezien had. Twee jaar later stond hij zelf met zijn eerste bandje op het AB-podium. Dat was de invloed die De Brassers vanuit of all places Hamont uitoefenden: tonen hoe veel er met weinig kon.

De multiple sclerose van ‘Haes’ lag aan de basis van dit einde. Maar ook al stond er een krukje op het podium, meer dan er af en toe tegen aanleunen deed hij niet. Hij leverde zijn partijen liever wijdbeens af. Als fan van Paul Simonon had hij zich ooit opgeofferd om bas te spelen, ook omdat hij dacht dat dat met maar vier snaren makkelijker zou zijn. 45 jaar geleden viel vooral de oprechtheid en de intensiteit van de band op, nu waren het ook betere muzikanten.

Troonwissel

Dit slotconcert was meer dan een afscheid. De twee voorprogramma’s brachten punk van de nieuwe generatie. Kondigde het jonge Antwerpse trio Rehash hun met veel sturm und drang (en een aardig mondje Duits) gelardeerde postpunk liefst laconiek aan, dan was daar bij de orkaan Brorlab geen tijd voor. Een frontvrouw in glitterpak krijste zich de pleuris tussen de rookmachines en de noise van haar tweekoppige begeleidingsband, waarbij je je voortdurend afvroeg waar de helse drums vandaan kwamen (uit de computer op hun smartphone).

Maar de verpopping van de erfenis van De Brassers kwam het best tot uiting tijdens hun eigen set toen Sietse Willems van Meltheads opdook met zijn hit ‘Naïef’. Arm om schouder met zanger Marc Poukens leek dit verdacht veel op een troonwissel. Meltheads brengt over een dikke twee weken zijn debuutalbum uit.

Beklemming

“Voor al die keigoei jaren die we allemaal gehad hebben,” riep zanger Marc Poukens al meteen nadat hij met ‘They wanted us away’ de set had geopend. Samen met Haesendonckx en gitarist Willy Dirkx, die intussen naar Brussel is verkast, blijft hij over van de originele line-up. Op het scherm achter hen verscheen zowel fotomateriaal en artwork uit de oude doos als recenter videowerk. Tijdens ‘Sick in your mind’ zag je een man achter tralies. ‘Twijfel’ en ‘Pijn’ evoceerden de beklemming. Wire’s ’Lowdown’ kwam van diep en tijdens ‘My night’ voelde je ingehouden spanning.

Op het eind van het recentere ‘O brother’ werd een foto van de jonge Eric Poukens geprojecteerd als ultiem eerbetoon aan de originele drummer die in 2012 uit het leven stapte. ‘En toen was er niets meer’, de cultklassieker die aan een opmars bezig is in de Belpop 100 en De Tijdloze, bracht daarna kippenvel. In ‘Eruit’ werden alle oude frustraties er nog eens rücksichtslos uitgekieperd. Onkruid vergaat niet. Haesendonckx kreeg een aai over de bol en met een ongenadige versie van Alternative TV’s ‘Nasty Little Lonely’ werd finaal een bochtige, maar bevlogen livecarrière neergelegd.