Groen licht voor 'Airbnb-ordonnantie' die betaalbare huisvesting moet beschermen

De bevoegde commissie in het Brussels Parlement heeft groen licht gegeven voor nieuwe wetgeving rond de verhuur van toeristische verblijven via platformen als Airbnb. Minister-president Rudi Vervoort (PS) wil via de bijgewerkte regels de schaarste op de woningmarkt tegengaan: tijdelijke verhuur zou de reguliere verhuur verdringen. Maar de oppositiepartijen vinden dat de regering platformen als Airbnb te veel diaboliseert.

De goedkeuring van het ontwerp van ordonnantie kwam er maandagnamiddag via een stemming in de Commissie voor de Territoriale Ontwikkeling. De negen aanwezigen van de meerderheid stemden voor, MR en N-VA stemden tegen en PVDA onthield zich. Door de goedkeuring ligt de weg open naar de finale aanvaarding door het hele Brussels Parlement op 26 januari.

Centraal in de nieuwe plannen staan de vernieuwde regels voor wie een registratienummer wil krijgen van de gewestelijke overheidsdienst BEW (Brussel Economie en Werkgelegenheid) voor de uitbating van een toeristisch verblijf via Airbnb of een gelijkaardig platform. De exploitant moet voldoen aan bijgewerkte criteria op het vlak van stedenbouw, veiligheidsnormen (waaronder brandbeveiliging) en boekhouding.

Dode letter

Het ontwerp is een herziening van de eerste wetgeving die van 2014 dateert en in 2016 in werking trad, maar die zowel volgens de Brusselse regering als de oppositie dode letter bleef. Naar schatting 95 procent van de aangeboden toeristische verblijven zit nog steeds in de juridische schemerzone, doordat de huidige registratieprocedure onwerkbaar is. Vooral het behalen van een stedelijk conformiteitsattest blijkt een struikelblok, onder meer door de verschillende interpretaties van de gemeenten.

Brussels minister-president Rudi Vervoort (PS) kwam het ontwerp van ordonnantie maandag zelf verdedigen. Volgens Vervoort draait het dossier niet rond de concurrentie tussen de traditionele hotelsector en platformen à la Airbnb, maar rond de bescherming van betaalbare huisvesting. Hij legt een rechtstreekse link met de markt voor huurwoningen.

62 procent van de Brusselaars is huurder, de Airbnb-verhuur aan toeristen en tijdelijke bezoekers verdringen de verhuur aan de gewone Brusselaars, zo gaat zijn redenering. Daardoor ontstaat schaarste op de gewone huurmarkt, met stijgende prijzen tot gevolg. De oppositiepartijen betwisten dat oorzakelijke verband.

180 euro per nacht

De toelichting bij de wettekst geeft enkele cijfervoorbeelden. Zo wordt een tweekamerflat in Schaarbeek, die goed zou zijn voor circa 1.100 euro per maand op de klassieke huurmarkt, op Airbnb aangeboden voor 180 euro per nacht. Dat zou voor dertig nachten in theorie dus neerkomen op 5.400 euro, of bijna het vijfvoudige van de gewone huur.

Het gaat daarbij al lang niet meer om de bijverdiensten van een particulier, maar om multiverhuurders op grote schaal, zegt de regering-Vervoort. "Aangezien het rendement van de verhuur van een woning als toeristisch verblijf in een hoofdstad als Brussel veel hoger ligt dan het rendement van een klassieke verhuur, worden hele gebouwen en huizen opgekocht en huurcontract en opgezegd om als toeristische verblijfsvesti­ging te worden uitgebaat," zo staat in de toelichting.

Meerwaarde

Vervoort ging voor de commissie maar oppervlakkig in op de lange lijst van vragen en opmerkingen van Geoffroy Coomans de Brachène (MR), onder meer over de geluidshinder van feestende Airbnb'ers. Tot ergernis van de MR-politicus, die de minister-president "laksheid" verwijt. Coomans de Brachène pleitte tevergeefs voor uitstel van de stemming om buitenlandse voorbeelden grondiger te bestuderen.

N-VA'er Mathias Vanden Borre hekelde dan weer dat verhuurders nog steeds bij een hele rist overheden en instanties moeten aankloppen voor de juiste papieren en vreest dat de nieuwe ordonnantie daardoor evenveel "Kafka" zal zijn als de huidige.

Fundamenteel vinden beide oppositiestemmen dat de regering-Vervoort platformen als Airbnb te veel diaboliseert. "Nergens in de teksten wordt de economische meerwaarde vermeldt die de toeristische verblijven creëren," verklaarde Vanden Borre. "We zijn niet tegen nieuwe vormen van toerisme, net zomin als we tegen nieuwe vormen van mobiliteit zijn," antwoordde Vervoort, daarbij ook alluderend op het debat rond Uber. "Maar we moeten een evenwicht vinden voor de leefbaarheid van onze wijken."