Aanslag op Zweedse supporters: 'Tekortkomingen politie konden aanslag niet vermijden'

Het Comité P, het extern controleorgaan van de politie, heeft geen tekortkomingen in politieprocedures vastgesteld die van die aard lijken te zijn dat ze de aanslag op Zweedse voetbalsupporters vorig najaar hadden kunnen voorkomen. Dat deelde het Comité P donderdagavond mee. Franstalige media hadden eerder fragmenten gepubliceerd uit een rapport over de aanslag.

Bij de aanslag op 16 oktober 2023 in Brussel bracht terrorist Abdesalem Lassoued twee Zweedse voetbalsupporters om het leven. Minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open VLD) nam ontslag in de nasleep, nadat was gebleken dat een Tunesisch uitleveringsverzoek voor Lassoued was blijven liggen bij het Brussels parket.

De kranten La Dernière Heure en La Libre Belgique schreven donderdag dat uit het rapport - dat later deze maand publiek gemaakt moest worden - blijkt dat de naam van de terrorist fout gespeld werd in een van de fiches over hem.

Daarom zou de politie gedacht hebben dat het om twee personen ging. Pas na de aanslag zou de politie ontdekt hebben dat het een en dezelfde man betrof.

Verlinden: 'Fragmentarische elementen'

Minister Verlinden betreurt in een reactie dat "zeer fragmentarisch bepaalde vermeende elementen uit het rapport wereldkundig werden gemaakt". Ze zegt dat dit ingaat tegen de afspraken hierover in het parlement, waar het document op dit moment vertrouwelijk voorligt ter lezing van de parlementsleden van de begeleidingscommissie.

Het rapport moet later deze maand publiek gemaakt worden, samen met het rapport van het Comité I, het controleorgaan van de inlichtingendiensten.

"Enkel een volledige lezing van het rapport én de bijhorende aanbevelingen kan tot een correct en volledig begrip van de analyse van het Comité P leiden. Fragmentarische en geïsoleerde stellingnames zonder een volledige lezing van het rapport schaden de werking van onze politiediensten", zegt Verlinden, die eraan toevoegt dat ze na de aanslagen altijd de informatie heeft gedeeld die op dat moment beschikbaar was en kon gedeeld worden.

Wel zegt de minister dat een van de conclusies van het rapport is dat alle diensten op het terrein de nodige initiatieven hebben genomen om relevante informatie maximaal te verzamelen en te delen.

"Het rapport bevestigt ook dat blijk werd gegeven van echte inzet door de betrokken politiediensten. Voor zover verbeterpunten kunnen worden aangemerkt, blijkt er geen rechtstreeks oorzakelijk verband te bestaan tussen de politieprocedures waarvan sprake en het kunnen vermijden van het drama dat zich op 16 oktober 2023 heeft afgespeeld", zegt Verlinden.

Spelling

In een persbericht bevestigt het Comité P donderdagavond die conclusies. Ook concludeert het controleorgaan dat de terrorist het land uitzetten de meest doeltreffende manier was geweest om de aanslag te voorkomen. Er was een bevel om het grondgebied te verlaten tegen hem opgesteld en Tunesië had om zijn uitlevering gevraagd.

Uit een presentatie van het rapport dat Belga kon inkijken, blijkt dat negen sleutelmomenten van juli 2016 tot 16 oktober 2023 uitgelicht werden. Dat gaat van het verzoek om informatie van de Italiaanse politie over de Tunesiër, tot de tussenkomst van de federale gerechtelijke politie van Antwerpen, nadat Lassoued bedreigingen had geuit tegen een Tunesische man in het asielcentrum in Arendonk.

Er is ook de opvolging van zijn dossier in Brussel, waar hij woont, zo blijkt uit een presentatie van het rapport dat Belga kon inkijken. Een van de problemen die het Comité P inderdaad oplijst, is die van de spelling van de naam van de terrorist, die eerst geschreven wordt als 'Abdesslem Laswad', daarna als 'Abdes(s)alem Lassoued'. Sommige van de databanken laten een fonetische identificatie toe, andere niet, terwijl het bij nog andere optioneel is.

Ook bleek dat een telefoonnummer niet opgenomen was in een databank. Het Facebook-profiel van Lassoued, onder het pseudoniem 'Slavem Slouva', werd niet opgevolgd.

'Geen rechtreeks oorzakelijk verband'

Maar volgens het Comité P is er dus "geen rechtstreeks oorzakelijk verband" tussen dergelijke tekortkomingen en het feit dat de aanslag niet kon voorkomen worden.

"Ten minste driemaal werd informatie verzameld over het feit dat Abdesalem Lasoued in Tunesië is geradicaliseerd en/of veroordeeld voor terrorisme. De exploitatie van die informatie maakte het evenwel niet mogelijk om een oriëntatie naar gewelddadig radicalisme, noch een betrokkenheid van de persoon bij terrorisme, te concretiseren en te objectiveren. De meest recente exploitatie van deze informatie werd onderbroken door de noodlottige handelingen van de betrokkene", zegt het Comité P in het persbericht.

Het Comité P formuleert verschillende aanbevelingen voor de databanken, bijvoorbeeld rond het fonetisch maken van zoekopdrachten en het automatisch uitwisselen van informatie. Ook wordt een evaluatie gevraagd van de werklast en de personeelsmiddelen bij de cel radicalisme van politiezone Brussel-Noord.

Een andere aanbeveling is om het chronische personeelstekort aan te pakken bij de directie van de internationale politiesamenwerking (DGI) en bij de centrale terrorisme-eenheid van de federale politie (DJSOC/Terro).

N-VA stelt systeem in vraag

Volgens N-VA-Kamerlid Koen Metsu wordt het harde werk van de politie niet in vraag gesteld, maar wel het systeem waarbinnen de agenten moeten opereren. "En dat is de verantwoordelijkheid van minister Verlinden", benadrukt hij.

Metsu stelt dat de informatiewisseling tussen de verschillende veiligheidsdiensten niet op punt staat. "Zestien veiligheidsdiensten hadden een stuk van de puzzel in handen, maar het beleid laat niet toe om ze samen te leggen. Nochtans was een vlotte informatiedeling één van de prioritaire aanbevelingen van de parlementaire onderzoekscommissie na de aanslagen in 2016. Maar die heeft minister Verlinden stof laten vergaren op haar bureau."