Ergens in de loop van het jaar 1911 kreeg procureur Armand Fromès een bericht dat er in het gebouw van Thurn & Taxis een pakketje met pralines op hem lag te wachten. Het pakje, afkomstig van chocolatier Ruelle, was naar zijn oude adres gestuurd, terwijl hij al even verhuisd was. Daarom was het terechtgekomen in het depot ‘Verloren voorwerpen’ in Thurn & Taxis. De procureur was verbaasd en wantrouwig, want hij had niets besteld bij Ruelle.
Jouw vraag
5
BIG CITY. Welke Brusselse bommenmaker was zowel een moordenaar als een oorlogsheld?
Oscar Hernalsteens
Toen hij naar de plek was gewandeld en de doos pralines in handen kreeg, viel het hem op dat het pakketje wel erg zwaar was voor een doos pralines. Voorzichtig tilde hij het deksel op. Plots hoorde hij een klik. Hij zag dat aan de binnenkant van het deksel een revolver was gemonteerd, verbonden aan een veer.
De doos was volledig gevuld met dynamiet. Het ging duidelijk om een zorgvuldig vervaardigde bom, bedoeld om te exploderen bij het openen.
"Welke Brusselse bommenmaker was zowel een moordenaar als een oorlogsheld?"
Toch kwam de procureur er met de schrik af. Dankzij een storing in het mechanisme – er zat iets tussen de haan van de revolver – was de bom niet ontploft. Maar wie wou de procureur vermoorden met die zelfgemaakte bom?
Briefje in lessenaar
In hun zoektocht naar de dader vonden speurders een adres op het pakpapier van de vermomde bom, dat hen naar Oscar Hernalsteens leidde. Hij was een Brusselse architect. Jaren eerder had procureur Fromès hem tot een celstraf veroordeeld wegens diefstal. Dat frustreerde hem blijkbaar zodanig dat hij Fromès het liefst van al zag ontploffen. Letterlijk.
Hernalsteens werd gearresteerd, maar kon tijdens zijn proces vluchten.
Einde verhaal, zou je denken, maar tijdens de Eerste Wereldoorlog haalde het Belgische verzet Oscar Hernalsteens binnen. Zijn kennis om bommen te vervaardigen, zette hij in om duizenden mensenlevens te redden. Hij saboteerde de rit van enkele treinen met gevangenen door spoorwegen op te blazen.
In 1916 pakte de Duitse bezetter hem op. Zijn schijnproces vond plaats in het halfrond van de huidige Senaat. In de zaal waar in normale omstandigheden wordt gewaakt over de Belgische wetten werden samen met hem nog meer Belgische verzetsstrijders ter dood veroordeeld en later geëxecuteerd op de Nationale Schietbaan. Hernalsteens stierf samen met andere moedige verzetslieden die hun leven riskeerden voor de vrijheid van België.
De Nationale Schietbaan was van 1889 tot 1963 een militair complex in Schaarbeek waar schutters van de Burgerwacht en het leger schietoefeningen konden uitvoeren. De locatie was tijdens WOI en WOII het toneel van executies door de Duitse bezetter. Onder andere Oscar Hernalsteens werd hier geëxecuteerd wegens zijn heldendaden in het Belgische Verzet.
Drie jaar na zijn dood, de oorlog was intussen voorbij, vond senator Etienne de Vrière een briefje van de hand van Hernalsteens in zijn lessenaar in het halfrond. Hij schreef het vlak voor zijn executie en vroeg daarin dat de vinder voor zijn drie kinderen zou willen zorgen – Hernalsteens was weduwnaar. Het briefje ontroerde senator De Vrière zo diep dat hij meteen het nodige deed om de kinderen een thuis te bezorgen.
Oscar Hernalsteens wordt tot op de dag van vandaag herdacht als verzetsheld en zijn naam blinkt nog altijd op een koperen plaat in de Senaat.
Briefje van Oscar Hernalsteens dat hij verstopte tijdens zijn schijnproces in 1916 in een lessenaar in de Senaat. Drie jaar later, tijdens de plenaire zitting in maart 1919 vond senator Etienne de Vrière een merkwaardig briefje aan dat hem ontroerde.
Gedenkplaat ter ere van de gefusilleerde verzetsstrijders tijdens WOI. Deze gedenkplaat hangt in het halfrond van de Senaat.
Spreekgestoelte in de Senaat met gedenkplaat op de achtergrond.
Zelf ook een vraag voor Big City? Stel hem hier
Big City
Zet onze journalisten aan het werk en stel ons jouw vraag over Brussel. De populairste vragen van de BRUZZ-gebruikers worden beantwoord in een reportage op een of meerdere BRUZZ-kanalen.
Fijn dat je wil reageren. Wie reageert, gaat akkoord met onze huisregels. Hoe reageren via Disqus? Een woordje uitleg.