Zilvermeeuw: slimme opportunist zoekt voedsel bij mensen

Dreigen binnenkort in Brussel dezelfde taferelen als in Oostende, waar meeuwen arrogant voedsel van mensen komen pikken? “Ze kunnen goed inschatten wanneer ze niet bang hoeven te zijn.”

Oostende wordt wel eens Bruxelles-­Plage genoemd, omdat zoveel hoofdstedelingen zich laten verleiden door de Koningin der Badsteden. Maar ook de omgekeerde beweging gebeurt: kustbewoners die dieper het land intrekken en de Noordzee verruilen voor Brussel. Zoals de meeuw onder andere doet.

“Van de kleine mantelmeeuw zijn er verschillende nesten in Brussel, vooral aan het kanaal, maar ook aan de paleizen van Brussels Expo,” zegt Jean-Yves Paquet, directeur van de studiedienst van natuurorganisatie Natagora. “Ook de zilvermeeuw is zich aan het kanaal aan het vestigen.” Volgens Paquet is die migratie mogelijk deels te verklaren omdat er veel open ruimte aan de kust verdwijnt, bijvoorbeeld door de ontwikkeling van de haven van Zeebrugge. Brussel wordt dan als alternatief aantrekkelijker.

Maar er speelt meer mee. Het kanaal vormt namelijk ook een gemakkelijk te volgen route op hun trektochten, meeuwen vinden er bovendien volop voedsel, en de platte daken van industriebedrijven zijn een ideale plek om te rusten én om in alle veiligheid een nest te bouwen, beschermd tegen vossen of andere predatoren.

Vooral in het noorden van het kanaal, ruwweg tussen de Haven van Brussel en de Budabrug in Neder-Over-Heembeek, doet de soort het goed. De meeuwen vinden er niet enkel veel natuurlijk voedsel, zoals regenwormen en dode vissen, maar gaan ook tussen het vele afval op zoek naar smakelijke restjes.

Ook elders in Brussel worden meeuwen gespot. Zo namen vogelliefhebbers onlangs kiekjes van een zilvermeeuw in het Ten Reukenpark in Watermaal-Bosvoorde en van een kokmeeuw in het Koning Boudewijnpark in Jette. Behalve in parken zoeken meeuwen dikwijls naar voedsel op voetbalterreinen. “En kokmeeuwen komen ook gewoon naar je tuin,” zegt Paquet. “Zo ken ik een vrouw in Oudergem die iedere dag brood gooit.” Dat mag dan wel sympathiek klinken, zelfs met de beste bedoelingen is meeuwen voederen allesbehalve een goed idee, benadrukt Paquet.

Waarvoor Oostende bekend is – meeuwen die voedsel pikken van toeristen en bezoekers op de dijk – dreigt ook te gebeuren in Brussel, waarschuwt Paquet. “Eten geven lokt nog meer vogels, die dan opdringerig worden. Meeuwen zijn nu eenmaal slimme opportunisten, die zich snel aanpassen en goed kunnen inschatten wanneer ze niet bang hoeven te zijn. Maar als mensen enige discipline aan de dag leggen, zullen ook meeuwen zich meestal gedragen.”

Ook het luide kenmerkende gekrijs van meeuwen leidt soms tot ergernis. “Terwijl dat ook een geluid is dat aan de zee doet denken, aan vakantie,” aldus Paquet. Sowieso hoeven Brusselaars die geen fan zijn van de vogels niet te vrezen. “Een belangrijke reden dat ze liefst in het noordelijke gebied langs het kanaal blijven, is ook omdat daar minder mensen wonen. In die industriezone, weg van de stadsdrukte, voelen ze zich nog het meest op hun gemak.”

Wie de verblijfplaatsen en broedplekken van meeuwen wil spotten, kan dat doen op de Vogelatlas van Brussel: https://atlas-oiseaux-bruxelles.be/