Zweefvlieg: Europa wil Brusselse groene ruimtes laten zoemen van de insecten

Met een nipte meerderheid raakte vorige week de langverwachte Europese natuurherstelwet finaal goedgekeurd. Die streeft naar meer groene ruimtes in de stad, met meer bestuivers zoals de zweefvlieg en wilde bijen.

Na de tumultueuze boerenprotesten in Brussel lag de Europese natuurherstelwet, een van de laatste grote wetgevende delen van de Green Deal, vorige week ter stemming. De specifieke verordeningen rond landbouw werden geschrapt of teruggeschroefd. “Helaas,” vindt Kris Decleer van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO). “Maar de wet is gelukkig wel goedgekeurd.”

Op termijn wil Europa meer groene ruimte creëren in steden. Concreet: tegen 2030 mag er geen afname van groen of boomkruinbedekking meer zijn, en moet na die deadline het stedelijke groen zelfs toenemen. Het Europese Milieuagentschap (ESA) zal dat via satellietbeelden monitoren. “Waar die Europees beschermde natuur momenteel niet in goede conditie vertoeft, zullen tegen 2030 in 30 procent ervan natuurherstelmaatregelen moeten worden genomen. Tegen 2040 is dat 60 procent, tegen 2050 zelfs 90 procent,” stelt Decleer.

Wat Brussel betreft: het Zoniënwoud bedekt al 10 procent van het territorium van het Brussels gewest, dat in totaal 52 procent groene ruimte omvat. “Al zijn ook elders extra bomen, parken en beschermde natuur nodig. Als natuurlijke airco zorgen ze, net als waterpartijen, voor broodnodige verkoeling tijdens extreme hitte,” zo weet Decleer.
Groene stukken, greppels, wadi's en vijvers kunnen daarnaast ook helpen bij het tijdelijk stockeren en geleidelijk laten infiltreren van het regenwater in de bodem, zodat niet alles via de riolen moet passeren. Een bebost moerasgebied combineert dan weer wateropvang met dubbele verkoeling.

Voor stedelijke gebieden voorziet de natuurherstelwet in nog één belangrijk thema, en dat zijn de bestuivers. “Onder meer door pesticiden nemen de wilde bijen, vlinders, motten en zweefvliegen nog steeds af. Terwijl die soorten cruciaal zijn in de cyclus van de voedselproductie, of voor de voortplanting van wilde, inheemse planten. Tegen 2050 moet de achteruitgang stoppen, zodat de populaties vanaf dan stelselmatig weer kunnen toenemen. Acties zoals Maai Mei Niet helpen ons op de goede weg,” vertelt Decleer.

De natuurherstelwet bevestigt daarmee de strategie rond bestuivende en nuttige insecten, die het Brussels Gewest sinds eind 2022 hanteert. Ook verbood Brussel onlangs het gebruik van de meeste pesticiden, en is een formeel kader voor geïntegreerde plaagbestrijding voor landbouw én landschapsbedrijven opgezet. Al wacht Leefmilieu Brussel nu de concrete Europese richtlijnen af om alles verder te concretiseren.
“In de strijd tegen de klimaatverandering kan de natuur de mens enorm helpen,” zegt Decleer. “Bovendien zijn die oplossingen meestal nog de goedkoopste ook. Ontharden en letterlijk ruimte maken voor groen is dus de boodschap.”