Deel VUB-medewerkers bekritiseert uitspraken rectoren over antisemitisme in open brief

"Antizionisme is geen antisemitisme", dat zeggen het VUB Palestine Solidarity Network en de Universiteitsmedewerkers voor Palestina in een open brief over de uitspraken van rectoren Annemie Schaus (ULB) en Jan Danckaert (VUB) op sociale media vorige week. De open brief, gepubliceerd in Apache, werd ondertekend door 280 mensen, onder wie 200 medewerkers van beide universiteiten.

Rectoren Schaus en Danckaert lieten de voorbije week via sociale media weten dat "antisemitisme niet wordt getolereerd" op de universiteiten. Ze verwezen daarvoor naar de incidenten in Amsterdam naar aanleiding van de voetbalmatch tussen Ajax en Maccabi Tel Aviv in de nacht van 7 op 8 november. Israëlische voetbalsupporters en pro-Palestijnse demonstranten raakten er slaags bij nachtelijke rellen.

"De incidenten in Amsterdam en sommige steunbetuigingen hiervoor in Brussel laten een verontrustende toename zien van openlijk antisemitisch gedrag, verpakt als kritiek op Israël", aldus rector Danckaert van de VUB.

Antizionisme

De uitspraken van Danckaert en Schaus zijn in het verkeerde keelgat geschoten bij het VUB Palestine Solidarity Network en Universiteitsmedewerkers voor Palestina van ULB. "Antizionisme is geen antisemitisme", klinkt het in de open brief. Dat de rectoren kritiek op Israël bestempelen als antisemitisme is volgens de critici zorgwekkend, "want als iets antisemitisch is, dan is het wel het voortdurende verband dat verschillende media - en ook onze rectoren - leggen tussen de misdaden van Israël en de Joodse identiteit".

Dit terwijl "ze heel goed weten dat er een belangrijk onderscheid is tussen zionisme en Joden en tussen Israël en Joden". Volgens VUB Palestine Solidarity Network en Universiteitsmedewerkers voor Palestina is het van de rectoren dan ook "anti-intellectueel en academisch onwaardig" om het onderscheid tussen Joden en zionisme te negeren.

*tekst gaat verder onder foto

"Er zijn bibliotheken volgeschreven over het onderscheid tussen antisemitisme en antizionisme, alsook over het bewust inzetten van betichtingen van antisemitisme om het project van een etnostaat te rechtvaardigen en kritiek daarop in de kiem te smoren", zo klinkt het bij de universitaire actiegroepen. Het koppelen van antizionisme aan antisemitisme is "niet alleen wetenschappelijk onjuist, maar ook moreel problematisch".

Joden als een homogene groep voorstellen die unaniem achter Israël staan, is een onterechte generalisatie die antisemitisch en historisch onjuist is, klinkt het bij de schrijvers en ondertekenaars.

'Kwaad daglicht'

Volgens het VUB Palestine Solidarity Network en de Universiteitsmedewerkers voor Palestina zit er dan ook meer achter de uitspraken van de rectoren. "Is het om de studenten en personeelsleden die al een jaar tegen genocidaal zionisme demonstreren in een kwaad daglicht te plaatsen, om op die manier hun roep om een academische boycot te delegitimeren opdat onze universiteiten met Israëlische instellingen kunnen blijven samenwerken?"

In ieder geval vrezen de pro-Palestijnse studenten een inperking van het vrije denken en de vrijheid van meningsuiting aan de universiteit. In een post op sociale media getuigen nog andere pro-Palestijne studentenorganisaties, namelijk Jabalia Hall/Encampment VUB, Vonk - Marxistische jongeren VUB en het Palestijnse Gevangenen Solidariteitsnetwerk Samidoun dat de VUB een panelgesprek met sprekers van de drie organisaties uitgesteld heeft met als voorwaarde dat er een veelheid aan stemmen aan bod komt. "Deze inmenging is een duidelijke restrictie op onze vrijheid van meningsuiting", aldus de organisaties.

Voet bij stuk

Rector Danckaert heeft het facebookbericht ondertussen wat bijgewerkt en "verduidelijkt". De rector blijft vasthouden aan zijn punt.

"De reactie is een vreemde lezing van de facebookpost van de rector", zo reageert VUB-woordvoerder Peter Van Rompaey. Volgens Van Rompaey levert de VUB wel degelijk kritiek op het "buitensporige geweld in Gaza, Libanon en de Westelijke Jordaanoever". "Maar het bekritiseren van het beleid in Israël betekent niet dat we hier een grens moeten overschrijden. Wij begrijpen erg goed het verschil tussen antisemitisme en antizionisme. Zionisme bekritiseren is volledig legitiem, maar we moeten opletten dat we niet uitglijden naar een oproep voor geweld tegen Joden."

In verband met het uitgestelde panelgesprek duidt Van Rompaey dat "dit geen eenzijdig en haatdragend evenement mag worden", "vandaar dat we de opdrachthouder studentenzaken de opdracht hebben gegeven om te kijken op welke manier dit vermeden kan worden." Het rectoraat wijst erop dat "de vrijheid van meningsuiting stopt daar waar haat en geweld worden aangewakkerd".