Ban op dieselwagens opent de Brusselse verkiezingscampagne

De PS vraagt om de dieselban uit te stellen. Vanaf 1 januari 2025 mogen dieselauto’s met een euronorm 5 de stad niet meer in. Ook oude benzinewagens, van voor 2001, zijn dan verboden, op straffe van boete.

De PS vraagt, vanuit het parlement, twee jaar uitstel. Voor te veel gezinnen is de aankoop van een nieuwe wagen een te grote financiële inspanning. Ze dreigen zonder auto te vallen. Het is een asociale maatregel, zo klinkt het.

De partij verwijst ook naar Wallonië. Daar stond een lage-emissiezone (LEZ) op stapel voor het hele gewest, die is teruggeschroefd. En naar Vlaanderen. Daar werd een klein jaar geleden beslist om het verbod voor diesels met euronorm 5 met een jaar uit te stellen.

De andere partijen in Brussel zijn er als de kippen bij om hun ongerustheid te tonen over de nakende verstrenging. Défi wil uitzonderingen voor mensen die weinig de auto gebruiken. De MR wil de boetes naar beneden. Les Engagés vraagt een overgangsperiode. PVDA is helemaal gekant tegen de LEZ omdat het de sociaal zwakkeren als eerste treft.

En zo heeft de PS precies bereikt wat ze wil: de discussie over de auto in de stad, en de beperkingen die ermee gepaard gaan, naar de kiescampagne brengen, en tegelijk Ecolo in de verdomhoek plaatsen. Dat komt de groenen misschien niet eens zo slecht uit, want zo kunnen ze ook hier hun punt maken.

Of de dieselban dan ook echt teruggeschroefd zal worden, is dan minder van belang. Dat is een discussie voor na de verkiezingen.

Hoe dan ook heeft de Brusselse Low Emission Zone zeker haar strepen verdiend. Ze werd in 2018 door de regering-Vervoort II beslist (zonder Ecolo). En werd in 2022 nog eens bevestigd door Vervoort III, met strengere maatregelen en zelfs een volledige dieselban in 2030. De PS kan dus niet zeggen dat ze dit niet had zien aankomen.

Schoolvoorbeeld

De Brusselse LEZ is sindsdien voor de EU een schoolvoorbeeld van hoe de luchtkwaliteit verbeterd kan worden. En er is intussen aangetoond dat vervuilende diesels bannen resultaat oplevert voor de gezondheid van de Brusselaar. De concentraties stikstofdioxide op drukke assen zijn met dertig procent gedaald, zo bleek uit een studie eind vorig jaar.

Wetenschappers vragen nu vooral om niet te versagen. Om de gezondheid van de Brusselaar te beschermen, mag het huidige pad absoluut niet verlaten worden, zo klinkt het. Het is precies in de armste wijken dat de luchtvervuiling het hardst toeslaat. De LEZ versoepelen is dus verre van een sociale maatregel, vinden ze.

Toch blijft het sociale aspect de achilleshiel van elke algemeen autobeperkende maatregel. Iedereen kan ook wel zien dat het voor wie veel geld heeft makkelijker is om van auto te wisselen. En niemand wil een maatschappij waar wie rijk is met de auto rijdt, en wie arm is maar het openbaar vervoer moet nemen.

De vraag is dan vooral hoe groot de groep is voor wie de auto onontbeerlijk is, maar die echt het geld niet heeft om een nieuwe wagen te kopen. En hoe hieraan tegemoet kan worden gekomen. Dat blijft vandaag koffiedik kijken, al voert Brussel Mobiliteit hierover wel een studie uit.

Daaruit zou blijken dat er een klein deel van de Brusselse bevolking nauwelijks de eindjes aan elkaar kan knopen, maar toch vasthoudt aan die auto. Moeten zij respijt krijgen, ook als dat ten koste gaat van de algehele gezondheid van de bevolking? Dat is de cruciale, politieke, vraag die Ecolo en PS verdeelt.

Strenge EU

Een andere vraag die rijst, is of we na de verkiezingen naar een backlash gaan met een regering die een hele reeks ecologische verworvenheden terug zal schroeven. We zagen hoe een aantal burgemeesters nu al aankondigt niet langer met Ecolo in zee te zullen gaan, en anti-Ecolo--voorakkoorden te sluiten.

Toch zou het verbazen mochten de komende jaren de stappen die gezet zijn voor een verkeersveilige en milieuvriendelijkere stad fors worden teruggedraaid. Die maatregelen hebben intussen hun voordeel voldoende bewezen. En de EU kijkt ook streng toe. Maar dat er in aanloop naar de verkiezingen onder de partijen nog een robbertje gevochten zal worden, dat staat buiten kijf.