De Brusselaar vroeg en kreeg een links beleid

Brussel stemde de jongste weken erg linkse maatregelen. Vraag is welk effect die zullen hebben op de aantrekkelijkheid van het gewest.

Vorige week werd in de boekenclub Atlas Shrugged van Ayn Rand besproken. Die vuistdikke roman schetst een dystopisch beeld van een samenleving waarin de Amerikaanse overheid, in naam van gelijkheid en liefdadigheid, allerlei collectivistische wetten uitvaardigt om de zwakkeren te beschermen.

Zo mogen industriëlen maar één onderneming bezitten, moeten ze verplicht hun producten afstaan aan behoeftigen en is ‘disruptieve concurrentie’ verboden, met monopolies tot gevolg. Om u 1.300 pagina’s geploeter te besparen: dit alles leidt tot de ondergang van het land. Moraal van het verhaal: overheid, moei u niet.

Het boek uit 1957 komt na 70 jaar sociaaldemocratie ouderwets en karikaturaal over. Toch deden de nieuwe ordonnanties van de Brusselse regering van de jongste weken denken aan die fictieve wetten, die in het boek zo verguisd worden. Een kleine greep uit het aanbod: via een databank voor huurcontracten zal de regering de ‘juiste’ huurprijs bepalen; via een paritaire huurcommissie geeft staatssecretaris Nawal Ben Hamou (PS) huurders de kans de afgesproken huurprijs achteraf nog aan te vechten; wanbetalers kunnen de hele winter lang niet uit hun huurwoning worden gezet; eigenaars moeten hun huurder eerst de kans bieden om de woning te kopen; een deel van je woning af en toe als Airbnb verhuren om zo de lening wat draaglijker te maken, blijft de facto verboden; en heet je Stoclet, dan moet je je privéwoning gratis openstellen voor het grote publiek, of je nu wil of niet. Deze regering bestendigde bovendien de overbescherming van de energieconsument, die een jaar lang gratis energie mag verbruiken vooraleer te worden afgesloten. En op de arbeidsmarkt moet je niks vrezen als je liever langs de kant blijft staan: uit het jaarrapport van de RVA blijkt dat in Brussel maar 1 op de 154 werkonwilligen financieel gestraft werd, in Wallonië is dat 1 op de 57, in Vlaanderen 1 op de 9.

Zinkend schip

Kortom: de Brusselaar stemde in 2019 een links beleid en kréég ook een links beleid. Daar is op zich niks mis mee, dat heet democratie. De vraag is alleen: is het houdbaar? Of leidt dit verregaande ingrijpen van de overheid, net zoals in het boek van Rand, tot een onhoudbare situatie, met ondernemers die het zinkende schip moedeloos verlaten en elders gaan wonen?

De situatie ziet er alvast niet goed uit. Omdat deze regering een begrotingsevenwicht niet noodzakelijk vond, heeft het Gewest nu een gigantische schuldenberg. De reactie bleef niet uit: Standard & Poor’s verlaagde vorige week de rating van het Brussels Gewest, waardoor lenen duurder wordt. Dat betekent extra belastingen en die zullen op de kap van een relatief kleine groep werkenden terechtkomen. In onze mailbox liepen er al verschillende berichten binnen van kwaaie Brusselaars, die ‘het’ beu zijn en dreigen met verhuizen.

Datzelfde soort berichten kregen we van kleine verhuurders, die aangeven de nakende regulitis beu te zijn, en de Brusselse woonmarkt de rug willen toekeren. Dat is exact waar tegenstanders voor waarschuwen. Het aanbod verkleint dan, waardoor de huurprijs zelfs kan stijgen. Of de markt wordt opgekocht door grote spelers. Het kapitaal komt zo in handen van een erg kleine groep, net het omgekeerde van wat deze regering beoogt.

Doemberichten

Maar misschien zijn die doemberichten onterecht, en wordt de soep niet zo heet gegeten als ze wordt opgediend. In heel wat Europese landen wordt de woningmarkt flink gereguleerd, en dat leidt daar niet tot catastrofes. Als de marge hoog genoeg blijft, zijn best wel wat verhuurders tevreden met wat minder. Linkse maatregelen hebben bovendien altijd al tot veel beroering en economische doemberichten geleid – denk maar aan de kortere werkweek of het betaald verlof. Daar bleek achteraf niks van waar.

Toch moeten we er ook niet te lichtzinnig mee omspringen. Brussel is bezig met een grootschalig, links experiment dat grote economische gevolgen kan hebben. De verantwoordelijkheid voor de volgende regering is dan ook enorm. Hopelijk houdt die het hoofd koel en wordt snel bijgestuurd waar nodig. Te beginnen bij de begroting.