Gaan Vlaanderen en Wallonië zich weer harder moeien met Brussel?

De universiteit van Namen heeft zopas een nieuwe prognose gepubliceerd van de Brusselse overheidsfinanciën. Tegen 2029 zullen de schulden bij ongewijzigd beleid een duizelingwekkende 22 miljard euro bedragen, meer dan drie keer de jaarlijkse inkomsten. Het is, nog maar eens, een stevige wake-upcall voor de onderhandelaars van de Brusselse regering.

Veel tijd om te dralen is er niet. Al in oktober zou er een nieuwe begroting moeten zijn. Zoniet dreigen de onzalige ‘voorlopige twaalfden’, die de Brusselse financiën nog meer de dieperik in zullen trekken.

Alleen lijkt er totaal geen schot in de zaak te komen. De formatie zit muurvast. Aan Franstalige kant herhaalt de PS, die in de huidige constellatie onmisbaar is voor een Brusselse regering, dat informateur David Leisterh (MR) met een inhoudelijke nota moet komen.

In een ruk voegt PS-onderhandelaar Ahmed Laaouej daar ook aan toe wat daarin moet staan: een huurprijsregulering en het aanhouden van de energiepremies. Precies de zaken waar de MR niet van wil weten.

Laaouej heeft op verkiezingsdag nog een mail rondgestuurd aan zijn kiezers met daarin de belofte dat er aan het onverdoofd slachten niet geraakt zal worden. Dat die mail net nu opduikt, zal de onderhandelingen niet vooruithelpen.

Veto tegen Ahidar

Er is vertrouwen nodig tussen PS en MR voor er écht aan tafel kan worden gezeten. En dat is er voorlopig helemaal niet.

Aan Nederlandstalige kant ziet het er al even beroerd uit. Een coalitie met drie partijen lijkt uitgesloten, wegens te veel veto’s tegen Team Fouad Ahidar. Informateur Elke Van den Brandt wil daarom doorgaan met een formule van Groen, Open VLD, Vooruit en CD&V. Maar er zijn maar drie uitvoerende mandaten te verdelen, en CD&V dreigt met lege handen achter te blijven.

Niet alleen de postjes zijn een probleem. Het is ook ondenkbaar dat de CD&V mee een meerderheidsakkoord onderhandelt, en dat vanuit het parlement ook steunt, zonder zeggenschap binnen de regering. Er zullen dus ‘creatieve’ oplossingen bedacht moeten worden.

Afspiegelingscoalitie

In de achtergrond doemt het beeld op van een Vlaamse regering die zich met die Brusselse formatie zal bemoeien. De vrees leeft dat de nationale partijhoofdkwartieren van N-VA, CD&V en Vooruit de Brusselse formatie rekken tot er zicht is op een Vlaamse regering, zodat ze vervolgens in Brussel een afspiegelingscoalitie kunnen installeren, aangevuld met Groen, en zonder Open VLD.

Het is de natte droom van de confederalisten, want zo komt Brussel weer in de greep van Vlaanderen. Alleen miskennen ze daarmee het Brusselse verkiezingsresultaat, waar Groen en Team Fouad Ahidar de afgetekende overwinnaars zijn, en de drie andere partijen de verliezers.

Het lost ook het probleem niet op van de ‘blinde coalitiepartner’. De redenering is dan dat N-VA een minister van Brussel levert in de Vlaamse regering, zodat er voor CD&V een plekje vrijkomt in de Brusselse regering. Maar dan heeft N-VA nog altijd geen vat op de beslissingen van de Brusselse regering.

Toch is een dergelijk scenario niet helemaal ondenkbaar. Voor onderhandelaar Christophe De Beukelaer van Les Engagés is er helemaal geen veto tegen N-VA in de Brusselse regering, zo zegt hij aan BRUZZ. Ook David Leisterh liet zich in een interview al ontvallen dat Brussel te lang vanuit de Brusselse partijen is bestuurd. De Waal Georges-Louis Bouchez (MR) schuift overigens mee aan tafel bij de Brusselse onderhandelingen, een opmerkelijke noviteit.

Die ‘cogestion’ van Brussel, als die zich zou doorzetten, betekent een ferme paradigmashift vijfendertig jaar na de oprichting van het Brussels Gewest. Het Gewest heeft zich in die tijd losgerukt van de al te nadrukkelijke nationale logica, waarbij veel beslissingen werden genomen die geen rekening hielden met de Brusselaar.

Vijfendertig jaar later staat het Gewest op zijn eigen benen, met een eigen identiteit en fierheid. Dat Vlaanderen en Wallonië zich opnieuw met Brussel zullen inlaten, staat daar haaks op.

Alleen laat het Brussels Gewest vandaag ook een belabberde indruk na. Het is een Brussel dat kreunt onder de schulden, waar de armoede toeneemt, een drugsoorlog aan de gang is en met een gepolariseerde samenleving, waar hoofddoek en rituele slachting de bevolking verdelen.

Het is een varkentje dat niet makkelijk te wassen is. In welk regeringsscenario dan ook.