'Ik wil een stadsklooster oprichten, te midden van de Brusselse hectiek'

Samen met religieus gelijkgezinden richt Tim Brys momenteel een Brussels stadsklooster op. In een boek over het onderwerp, dat volgende week verschijnt, pleit hij voor meer “geestelijke verdieping, als antwoord op de uitdagingen van onze grootstad”.

“In Stadsklooster Brussel zullen we met enkele huishoudens samen leven, samen bidden, en samen de buurt dienen” In Libanon woonde ik met mijn gezin tussen Syrische vluchtelingen. Zij waren hun hechte dorpsgemeenschappen ontvlucht vanwege dictator Bashar al-Assad en jihadisten van IS. Ondanks hun armoede bedreven ze, net als veel Libanezen, nog steeds de legendarische Arabische gastvrijheid en mochten we hun gemeenschaps­leven delen. Meermaals per week dronken we thee of aten we bij buren. Bij de kruidenier om de hoek bleven we vaak plakken voor een babbel. En een oude weduwe kwam te pas en te onpas langs voor koffie (hoewel we, toegegeven, soms schuilden op ons balkon wanneer ze alweer op de voordeur hamerde – “Shhhht, kindjes.”).

Ons leven speelde zich af op een vierkante kilometer en, ja, er was sociale controle en minder privacy en niet alle buren waren even tof. Die hechte gemeenschap leek soms echter zoveel betekenisvoller dan het individualistische leven dat we voordien als Vlamingen in Brussel leidden, waar we onze buren niet kenden en vrijblijvende vriendschappen onderhielden met gelijkgezinden ver weg. Als je jong, gezond en niet arm bent, dan werkt dat misschien, maar de epidemie van eenzaamheid, angsten en depressies in België doet vragen of iedereen even wel vaart bij dat individualisme.

Wanneer vrienden berichtten dat ze in Brussel een 'stadsklooster' wilden opstarten, om samen te leven, sprak dat ons dus aan. Net zoals cohousing bij vele Brusselaars aanslaat. Stadsklooster Brussel werd een van onze redenen om terug naar België te verhuizen. Niet alleen het idee van gemeenschap was daarin een drijvende factor, net zoals individualisme niet de enige oorzaak is van de huidige psychologische crisis. Zingeving speelt in beide ook een grote rol.

Betekenisvol verhaal

Tien jaar geleden, tijdens mijn doctoraat in AI aan de VUB, is mijn leven overhoopgehaald door het lezen van de Bijbel. Enkele geestelijke ervaringen maakten Gods aanwezigheid uitermate reëel en Jezus' radicale onderwijs leidde mij ertoe om daklozen en vluchtelingen te ontmoeten, wat ons uiteindelijk naar Libanon bracht. Mijn leven was plots niet meer een aaneenschakeling van egocentrische pleziertjes, maar deel van een groot, betekenisvol verhaal, met onbaatzuchtige liefde voor anderen en God centraal.

Stadsklooster zal, zoals de naam verraadt, dus niet gewoon een cohousing zijn, maar ten gronde een spirituele gemeenschap. Het brengt voor mij meerdere levensstromen samen die een gepast antwoord lijken te vormen op enkele uitdagingen van onze grootstad: gemeenschapsleven te midden van eenzaamheid en mentale problemen, geestelijke verdieping voor gejaagde stedelingen op zoek naar zingeving, gastvrijheid voor kwetsbaren in een verpauperende stad.

In Stadsklooster Brussel zullen we met enkele huishoudens samen leven, samen bidden, en samen de buurt dienen. 'Zullen,' want het is er nog niet, twee jaar na onze 'remigratie'. Een van de obstakels is de enorm dure vastgoedmarkt in Brussel, wat zorgt dat we uitkijken naar alternatieve formules, zoals erfpacht. Momenteel zijn we in gesprek met paters die hun gebouw in Koekelberg verlaten, maar het is te vroeg om al te zeggen of dat een reële optie wordt. Op het platteland zouden we vermoedelijk sneller en goedkoper aan een 'klooster' raken, maar we voelen ons geroepen tot Brussel, met zijn hectiek, rijke diversiteit en zware problematieken. Als we ergens een verschil willen maken, dan is er geen betere plaats dan Brussel, lijkt mij.