Brusselse regering kan voortaan ook schepenen afzetten

Deze dinsdagmorgen zijn twee ontwerpordonnaties goedgekeurd die de werking van de lokale besturen regelen. Onder meer de afzetting van nalatige schepenen en de transparantie van de gemeenteraad komen erin aan bod. Een van de ordonnanties voegt nog een nieuwigheid toe: een extra mogelijkheid tot burgerinspraak. "Met een echte kans op dialoog in plaats van een korte burgerinterpellatie," aldus bevoegd minister Bernard Clerfayt (Défi).

De voorstellen werden dinsdag besproken en goedgekeurd in de commissie Binnenlandse Zaken van het Brussels parlement.

Één ontwerpordonnatie gaat over inspraak en stelt dat burgers verduidelijkende documenten bij de gemeenteraadszitting op voorhand moeten kunnen inkijken. Ook worden schepenen niet meer verkozen bij geheime stemming en komt er naast de petitie en burgerinterpellatie een derde vorm van burgerinspraak: de bemiddeling.

Nu kunnen bezorgde burgers een burgerinterpellatie indienen, die dan kort besproken wordt in de gemeenteraad maar niet tot een echte dialoog met de burgers leidt. Dat gebeurde bijvoorbeeld vaak rond GoodMove. Dat verandert door de bemiddeling: een dialoog tussen college en burgers met het oog op een overlegde oplossing.

"Bij een burgerinterpellatie zijn de kansen op dialoog beperkt," stelt Clerfayt. De burgers stellen hun vraag, waar de gemeenteraad dan verder mee aan de slag gaat, maar tot een echte dialoog komt het niet. "Dat verandert met deze bemiddelingsprocedure, waar een verslag, timing en verwacht resultaat bij horen."

Honderd inwoners van de gemeente kunnen gezamenlijk zo'n bemiddelingsprocedure aanvragen, het is uiteindelijk het college dat beslist of de bemiddeling wordt opgestart.

Tuchtprocedure

De andere ontwerpordonnantie regelt de deontologische code en tuchtprocedure voor burgemeester en schepenen. De Brusselse regering zal de burgemeester en schepenen voortaan bij grove nalatigheid of kennelijk wangedrag voor maximaal drie maanden kunnen schorsen, of kunnen afzetten. In dat laatste geval kan diegene het mandaat pas na twee jaar weer opnemen, of na de volgende verkiezingen.

De nieuwe regels komen er onder meer in de nasleep van de zaak rond schepen Michel De Herde in Schaarbeek. Toen deze partijgenoot van Clerfayt beschuldigd werd van ongepast gedrag tegenover een medeschepen bleek dat er amper regelgeving was om in zo'n geval in te grijpen.

De gemeenteraad zal ook verantwoordelijk zijn voor het opstellen van de deontologische code. Het Gewest zal daarvoor een gemeenschappelijk model voorstellen aan de gemeenten, zo werd dinsdag in de commissie Binnenlandse Zaken bepaald. "Zodat er toch een zekere uniformisering is van de deontologische code," aldus indiener Marc-Jean Ghyssels (PS).

'Teleurgesteld'

Brussels parlementslid Ahmed Mouhssin (Ecolo) betreurde dat het niet de gemeenteraad zelf, maar de regering is die schepenen kan afzetten. "Die bevoegdheid hoort eigenlijk bij het lokale niveau te liggen, zoals dat in Vlaanderen en Wallonië wel het geval is."

En ook parlementslid Mathias Vanden Borre (N-VA) toonde zich teleurgesteld over de hervormingen. "Even had ik een sprankeltje hoop," zei hij, "dat er, zoals beloofd, echt hervormd zou worden, dat de versnipperde wetgeving vereenvoudigd zou worden. Maar niets daarvan."

Clerfayt geeft toe dat het om kleine sprongen gaat. "Deze hervorming is geen big bang. Ik ga voor een geleidelijke verbetering, stap per stap."

Als ze worden goedgekeurd in de plenaire vergadering zullen de ordonnanties na de gemeenteraadsverkiezingen van oktober 2024 in werking treden.