De lokale democratie staat onder druk in Molenbeek

Het bestuur van Molenbeek neemt soms een loopje met de regels. Ook dat is een gevaar voor de democratie, schrijft BRUZZ-redacteur Bram Van Renterghem.

De democratie staat wereldwijd onder druk. In Hongarije, waar zes parlementsleden na protest met rookbommen voor twee maanden uit het parlement worden verbannen. In Turkije, waar de burgemeester van Istanboel en belangrijkste uitdager van president Erdogan is opgepakt. En in de Verenigde Staten waar Trump ... maar dat verhaal kent u al.

Daarmee vergeleken zijn de antidemocratische aanvallen in ons land maar speldenprikjes. Toch moeten we ook die ernstig nemen. Want kleine scheurtjes worden groot, tot op een dag de hele tempel naar beneden stort.

Neem nu Molenbeek, de gemeente van burgemeester Catherine Moureaux (PS) – als ze tenminste aanwezig is. In de vorige legislatuur werden de grenzen van het toelaatbare al voortdurend opgezocht. Zo verklaarde Moureaux bij de verkiezing van de gemeentesecretaris drie tegenstemmen onterecht ongeldig. Liet ze een hoorzitting met vijf klagende topambtenaren te elfder ure wegstemmen. Duidden verschillende waarnemers op vriendjespolitiek, waarbij onbekwame PS-militanten op leidinggevende functies werden geplaatst. En stapten schepenen zonder collegebesluit rechtstreeks naar de ambtenaren, dus zonder democratische dekking van de maatregel.

Valse start

De gemeenteraadsverkiezingen brachten geen beterschap, integendeel. Al tijdens de voordracht van het schepencollege liep het mis, toen een lid van oppositiepartij MR zijn handtekening op de voordrachtsakte terugtrok, omdat hij die naar eigen zeggen onder dwang en druk had gezet. Bij de benoeming van de controversiële Mohammed Kalandar (PS) tot schepen zouden dan weer procedurefouten gemaakt zijn, waardoor de stemming nu geannuleerd wordt. En op de gemeenteraden werd het quorum of minimale aantal aanwezige raadsleden nog maar zelden gehaald, waardoor belangrijke beslissingen uitblijven en de democratie van binnenuit wordt uitgehold.

Afgelopen woensdag bereikte het procedurele gepruts een voorlopig hoogtepunt. Om te beginnen werd de gemeenteraad op het laatste nippertje vervroegd, maar opnieuw slaagde de meerderheid er niet in zelf het quorum te halen. Toen de oppositie kwaad vertrok en er moest worden omgeroepen dat de zitting werd uitgesteld, werkte de microfoon plots niet meer. Dat gaf enkele raadsleden in aantocht de tijd om binnen te sijpelen, waardoor de gemeenteraad alsnog doorging, nu zonder oppositie. Belangrijke budgettaire beslissingen werden aangenomen. En achter gesloten deuren werden nog eens 172 punten gestemd, wat erg uitzonderlijk is – normaal kunnen gesloten zittingen enkel voor personeels- en politiezaken. Volgens de oppositie werd zelfs niet eens aan het quorum voldaan op die gesloten zitting.

Audit

Die voorbeelden zijn nogal technisch en zullen niet iedereen boeien. Toch is hier grote aandacht voor nodig, voor het uit de hand loopt. Of Moureaux en co moedwillig knoeien, het een resultaat is van incompetentie, of een louter gevolg van de erg krappe meerderheid, waardoor truken nodig worden geacht, is onduidelijk. In elk geval is Molenbeek een gemeente met 100.000 inwoners. De consequentie van slecht en ondemocratisch bestuur, dat hier gecombineerd lijkt te worden, is dus groot.

Een verhoogde waakzaamheid bij de gewestelijke dienst Brussel Plaatselijke Besturen is op haar plaats, net als een audit naar het functioneren van het bestuur, zoals schepen Saliha Raïss (Vooruit) zelf al eens voorstelde.

Voogdijminister Bernard Clerfayt (Défi), kan dus zijn schijnwerper op Molenbeek richten. Maar: hij is ontslagnemend en zelf nogal bezig met het smeden van een Schaarbeekse meerderheid. Ook op dat vlak is het dus dringend tijd voor een nieuwe Brusselse regering.