Debat in Brussels parlement over OCMW Anderlecht: GGC onderzoekt mogelijke maatregelen

Vrijdag kreeg minister Elke Van den Brandt (Groen), als lid van het Verenigd College, in het Brusselse parlement vragen over de wantoestanden in het OCMW van Anderlecht. Die kwamen aan het licht na een Pano-reportage van VRT afgelopen dinsdag. Van den Brandt geeft aan dat de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie (GGC) een eventuele audit en hervormingen onderzoekt.

Het recente Pano-onderzoek bracht een lange reeks wantoestanden bij het OCMW van Anderlecht naar buiten. Door de hoge werkdruk slagen de sociale assistenten er nauwelijks in de nodige controles uit te voeren, waardoor sommige personen onrechtmatig een leefloon toegewezen kregen.

Ook getuigden de maatschappelijke assistenten dat ze vaak druk ervaren van bovenaf, en hun adviezen omtrent de dossiers genegeerd worden.

Nadat bevoegd federaal minister Karine Lalieux (PS) donderdag in de Kamer op de rooster werd gelegd, was het vrijdag de beurt aan minister Elke Van den Brandt (Groen) in het Brussels parlement. Zij is samen met Alain Maron (Ecolo) binnen het Verenigd College van de GGC immers bevoegd voor Bijstand aan Personen.

Cliëntelisme

Tijdens het actualiteitsdebat gaven meerdere parlementsleden aan geschokt te zijn door wat er zich afspeelde bij het OCMW van Anderlecht. Het woord ‘cliëntelisme’ en de vraag om een externe audit werden frequent herhaald.

Zo pleitte Benjamin Dalle (CD&V) voor de aanstelling van een commissaris en een aparte klachtenprocedure.

Imane Belguenani (Open VLD) wees verder op een studie van de ULB, die “transparante, snellere en objectievere procedures formuleerde” voor de werking van de OCMW’s. Ze vroeg zich af of de GGC die aanbevelingen zou volgen.

Onder meer Jan Busselen (PVDA) en Celia Groothedde (Groen) benadrukten ook de hoge werkdruk van de maatschappelijke assistenten. “We kunnen van de OCMW’s niet verwachten dat ze goed werk leveren als hun werknemers 150 à 200 dossiers moeten behandelen. Dat zorgt voor verloop, burn-outs en lange wachttijden voor hulpbehoevenden.”

Audit

Van den Brandt duidde wat betreft de OCMW’s eerst de verschillende bevoegdheden per niveau. Zo wees ze erop dat dat de GGC niet bevoegd is over de individuele dossiers en de uitbetaling van de uitkeringen. Dat is een federale bevoegdheid.

Wel is ze bevoegd over de organisatie van de OCMW's en kan ze administratieve beslissingen controleren. "Maar in 2023 en 2024 werden slechts twee dossiers voorgelegd aan de GGC", verklaarde ze.

Van den Brandt kondigde alvast aan dat de administratie Lokale Besturen en de administratie van de GGC bereid zijn om de gemeente Anderlecht bij te staan bij de geplande audit over de werking van het OCMW.

Hervormingen

Vivalis, de administratie van de GGC, onderzoekt de mogelijkheid om een commissaris naar het OCMW van Anderlecht te sturen. Van den Brandt wees er wel op dat die commissaris enkel binnen de GGC-bevoegdheden zou kunnen werken.

De minister gaf ook aan dat de GGC de rapporten van de POD Maatschappelijke Integratie, waar onder meer de structurele tekortkomingen bij het Anderlechts OCMW in werden aangeklaagd, niet krijgt. "Het gaat daarin enkel over federale bevoegdheden", gaf ze aan.

Van den Brandt zei verder dat Vivalis onderzoekt of de ULB-studie, aangehaald door Belguenani, als basis kan dienen voor hervormingen. Al zullen die ook afhangen van “de beslissingen van de volgende bestuursploeg.”

Voor Van den Brandt is het tot slot noodzakelijk verder te strijden voor een verlaging van de werkdruk van de sociaal assistenten. De minister riep tot slot op de OCMW's en de sociale hulp te versterken, "want 45 procent van de mensen die recht hebben op een uitkering, krijgen die niet".

Federaal niveau

Onder andere Sonya Hoylaerts (Vlaams Belang), Gilles Verstraeten (N-VA) en Dalle konden achteraf maar moeilijk plaatsen waarom Van den Brandt niet op de hoogte was van de rapporten van de POD Maatschappelijke integratie. “Ik voel me niet gerustgesteld”, klonk het bij Dalle.

Hoylaerts hoopte dan weer op steun voor het voorstel van haar partij, voor de oprichting van een aparte onderzoekscommissie. Verstraeten zei verder dat het “niet om een geïsoleerd geval gaat, maar om een algemeen probleem qua bestuurscultuur."

"Ik zou ervoor gezorgd hebben dat enkel mensen die er recht op hebben een leefloon krijgen. Mijn partij zal daar op federaal niveau ook aan werken”, besloot hij.

Voor Ilyas Mouani van Vooruit volstaat het voorstel van Van den Brandt voor een audit niet. "Er moet meer gebeuren dan een audit", zo reageerde hij.