Joodse organisatie stelt Sven Mary aan in zaak tegen Brusselmans, column offline gehaald

Humo heeft de column van Herman Brusselmans uiteindelijk offline gehaald waarin hij schrijft dat hij elke Jood een mes de keel in wil duwen. Antisemitisme, zo redeneren de European Jewish Association (EJA), gelijkekansencentrum Unia en de Belgische liga tegen racisme en antisemitisme (Licra), de organisaties dienen een klacht in. Maar DPG gaat niet in op de vraag om het blad uit de rekken te halen.

In de column schrijft Brusselmans dat "het beeld van een schreeuwend Palestijns jongetje om zijn onder het puin liggende moeder - zijn eigen vriendin en zoon in gedachten houdend - hem zo woedend maakt dat hij iedere Jood die hij tegenkomt een puntig mes door de keel wil rammen".

Die passage kon op stevige kritiek rekenen vanuit de Joodse gemeenschap. De European Jewish Association (EJA) en Unia gaven alvast aan een klacht te zullen indienen. Ook internationaal beroerde de tekst de gemoederen. Zo wijdde de Amerikaanse nieuwszender CNN er een uitgebreid artikel aan. Vrijdagmiddag raakte bekend dat Licra ook een klacht indient. Voor de organisatie is de controversiële zin van de Vlaamse schrijver "niets minder dan een oproep tot moord op joden, een "antisemitische haatzaaiende uitlating, verstopt achter een pseudosolidariteit met de burgerslachtoffers van de oorlog", schat de organisatie.

Sven Mary

EJA, dat in Brussel gevestigd is, is van plan om een strafzaak aan te spannen tegen Brusselmans "wegens aanzetten tot moord en een haatmisdrijf, en een strafzaak tegen de mediagroep, de eigenaars, de bestuursleden en de hoofdredacteur", klinkt het. De organisatie bekijkt de juridische opties. Er zouden verschillende manieren zijn om een klacht in te dienen, de klacht zou formeel begin volgende week worden ingediend.

Opvallend: de koepel laat zich verdedigen door advocaat Sven Mary. Hij was onder meer de advocaat van de vader van Sanda Dia in de zaak-Reuzegom en heeft veel ervaring met de anti-racismewetgeving. Sven Mary zal samenwerken met de Brusselse advocaat David Szafran en de juridische dienst van EJA. Ook gelijkekanseninstituut Unia kondigde aan een klacht in te dienen tegen Humo en Brusselmans.

Humo weerlegde eerder de kritiek dat de passage "psychopathisch" is of zou aanzetten tot moord. "De uitspraken van Herman Brusselmans maken deel uit van een satirische column, niet van een journalistiek artikel of een interview. Voor wie de volledige column leest, is het overduidelijk dat Herman de zinnen niet letterlijk bedoeld heeft", klinkt het.

Verontschuldiging

"Maar dat neemt niet weg dat wij verveeld zitten met de zaak", zegt adjunct-hoofdredacteur Matthias Vanderaspoilden in een stuk in het tijdschrift zelf. "Ik begrijp dat mensen die Humo of de stijl van Herman Brusselmans onvoldoende kennen en zonder context met dit citaat geconfronteerd worden, schrikken.”

"We hebben donderdagavond al de bewuste column offline gehaald, om alle rust te laten terugkeren", zegt Matthias Vanderaspoilden, adjunct-hoofdredacteur Humo. "Het is vanzelfsprekend nooit de bedoeling geweest om de Joodse gemeenschap te kwetsen. Dat dit toch is gebeurd betreuren we en daar willen we ons graag voor verontschuldigen. Op deze manier wensen we de zaak niet verder op de spits te drijven en de nodige sereniteit te laten terugkeren."

Volgens de adjunct-hoofdredacteur is Brusselmans aangeslagen en wilde hij met de column vooral een punt maken dat bij de oorlog ook veel onschuldige mensen gedood worden en dat zoiets hem woedend maakt.

Uit de rekken gehaald?

Advocaat Sven Mary - die EJA vertegenwoordigt - zegt ook gevraagd te hebben de Humo's uit de rekken te halen, volgens hem ging moederbedrijf DPG in op die vraag. "We zijn met DPG Media in gesprek gegaan, de mediagroep heeft zijn excuses aangeboden. Op onze vraag gaat het bedrijf alle Humo's met de bewuste column uit de rekken halen. Wij gaan dat controleren", klinkt het. De hoofdredactie van Humo geeft geen commentaar op het verzoek van EJA om de editie uit de rekken te halen. Het is onduidelijk of het magazine morgen/zaterdag nog te koop zal zijn.

Mary weerlegt bovendien het tegenargument dat Brusselmans louter kritiek uit op de staat Israël. "Hij viseert een hele bevolkingsgroep. Toch niet iedereen die kwaad is over de oorlog in Gaza kan schrijven om elke jood een mes in de keel te steken? Beeld u in dat hij zoiets schreef over moslims - dan stond heel het land in rep en roer."

Ondanks de excuses en het offline halen van de column, denkt Mary ook na over verdere juridische stappen. Xenofobe en racistische drukpersmisdrijven gaan in ons land voor het hof van asissen, een erg lang aanslepende en moeizaame procedure. Mary zegt daarom te bekijken of hij de zaak voor een correctionele rechtbank kan brengen en zich kan beroepen op een uitzondering in artikel 150 van de Grondwet.

Humo blijft te koop

De hoofdredactie van Humo heeft akte genomen van het verzoek van Mary, maar verwijst voor commentaar naar moederbedrijf DPG Media. "We hebben onze excuses aangeboden en haalden de column gisterenavond al offline op eigen initiatief, om de sereniteit terug in het debat te brengen. Maar we gaan niet in op de vraag om de editie ook uit de rekken te halen", zegt een woordvoerder van DPG Media. De Humo blijft dus in de winkel liggen.

Ondertussen groeit het aantal organisaties dat naar de rechtbank trekt tegen de schrijver. Naast EJA, ondernemen ook gelijkenkansenorganisatie Unia, de Franstalige liga tegen racisme en antisemitisme (Licra), Coördinatiecomité van Joodse Organisaties in België, Forum der Joodse Organisaties en het Brusselse Institut Jonathas juridische stappen.