Instagramaccount binks.de.bxl: 'Ik toon wat er in Brussel gebeurt, ook het politiegeweld'

Met cross-overs tussen hedendaagse zwanze en de brute Brusselse werkelijkheid op straat bereikt de negentienjarige Sacha Lepez, de man achter het immens populaire Instagramaccount binks.de.bxl, vlotjes twaalfduizend volgers. “Ik publiceer wat jij en ik op straat kunnen zien. Dit is levende media.”

Zwart geklede hooligans die met stoelen gooien op een Brussels plein, een politiewagen die een wagen klemrijdt, een auto die op klaarlichte dag in lichterlaaie staat, een vrouw die in een metrostation een barbecue aansteekt: door de vele filmpjes die hij spontaan toegestuurd krijgt, laat het Instagramaccount binks.de.bxl een realiteit van Brussel zien die zowel choqueert als fascineert, die bijwijlen ruw en right in your face is, maar met zijn Brussels getinte variaties op memes soms ook om te lachen is. Achter het project zit Sacha Lepez, een negentienjarige jongere uit Ukkel. Voor het eerst spreekt hij over zijn doel en werkwijze: “Een echte politieblunder zal ik publiceren. Maar als de politie iets goed doet, post ik het ook.”

Je publiceerde al meer dan 1.400 berichten, nog gezwegen over je dagelijkse stories. Is er volgens jou een allesomvattende post die Brussel het best karakteriseert?
Sacha Lepez: Brussel is te divers om in één beeld te vatten. In mijn content keren wel motieven terug. Vooral het straatleven in sommige hardere wijken en de vele uitingen van Brusselse folie. Natuurlijk zijn er posts die het steeds beter doen dan andere. De vuurwerkvideo's van oudejaarsnacht, bijvoorbeeld.

In de weken voor oudejaarsavond regende het vuurwerkvideo's op jouw pagina en die van soortgelijke accounts. Hits je daarmee de gemoederen niet op?
Lepez: Daar voel ik me niet verantwoordelijk voor. Ik heb verschillende video's ontvangen die ik weigerde te publiceren. Wanneer ik wel een video online gooi, is dat met de insteek: 'Kijk wat er gebeurt in de stad'. Niet met de boodschap: 'Kopieer dit gedrag.' Op oudejaarsavond heb ik mijn volgers in een livefeed aangemaand om niet alles kapot te maken. Les gars, ne cassez pas tout. Zal iedereen daar oor naar hebben? Nee. Maar die boodschap uitdragen is wel belangrijk.

Het kan bijna niet anders dan dat je zelf in Brussel bent opgegroeid.
Lepez: In Ukkel. Ik heb een kalme jeugd gehad en woon al mijn hele leven in dezelfde buurt. Mijn vader heeft een job in een kledingwinkel in het centrum, mijn moeder is niet meer aan het werk. Het is niet zo dat ik in een moeilijke sociale context ben opgegroeid.

De jongeren in de video's die je publiceert, of jouw doelpubliek, soms wel.
Lepez: Het doelpubliek zijn jongeren in de brede zin. Mijn content is over de jaren heen ook wel gediversifieerd. In het begin focuste ik vooral op gamins de la rue. Nu zijn het meer en meer 'carousels': dat zijn posts met verschillende foto's of video's, waarin een – vaak humoristische – lijn zit. Zoals de 'Herken een …', met associaties van een bepaald clichéfiguur zoals de bobo of een fille à papa met bepaalde concepten, voorwerpen of Brusselse plekken.

Heeft die evolutie voor een diverser publiek gezorgd?
Lepez: Na de video's van La Boum (een illegaal festival in Ter Kamerenbos tijdens de coronacrisis, red.) is de pagina ook beginnen leven bij jongeren uit Ukkel en Woluwe. Af en toe krijg ik zelfs van veertigers of vijftigers te horen dat ze de content weten te smaken.

Zit er een bepaald doel achter de pagina?
Lepez: Ik wil via humor en actualiteit jongeren samenbrengen, een natuurlijk gemeenschapsgevoel creëren. Een tijdje geleden maakte ik bijvoorbeeld discussiegroepen aan op Instagram over thema's zoals sport of boksen. Volgers konden met elkaar praten en daar zijn vriendschappen en zelfs relaties uit ontstaan. Mensen verenigen is nu eenmaal veel sterker dan individuele volgers tellen. De bedoeling is ook om meer en meer evenementen te organiseren, om een 'echte' dimensie toe te voegen aan het sociale mediakanaal.

Wat voor evenementen?
Lepez: Ik heb gevraagd waar volgers op zoek naar zijn. Uiteenlopende dingen, zo blijkt: van inzamelacties voor daklozen tot bokssparring en straatfitness. Het heeft ervoor gezorgd dat mensen opnieuw meer begonnen trainen of nieuwe sportpartners vonden.

De 'binks', dus.
Lepez: Eigenlijk verwijst die naam naar het Franse slangwoord voor 'gebouw'. Ik ben de pagina rond 2019 gestart met het posten van foto's van Brusselse gebouwen. Volgers konden raden welk gebouw er te zien was.

Daarna ben je snel overgeschakeld op filmpjes uit het leven op straat. Daarin duikt de politie vaak op.
Lepez: Ik geef weer wat er in Brussel gebeurt, dus daar horen ook politie-interventies bij. Maar ik wil de politie niet zomaar associëren met geweld. Ik wil tonen dat er ook good cops zijn. Het kan dan gaan over filmpjes van een flik die een duif redt of agenten die met jongeren voetballen. Het is belangrijk om een bepaald evenwicht te illustreren.

Je bedoelt: de problemen tussen jongeren en de politie komen van twee kanten?
Lepez: Er zijn agenten die met een vooringenomen idee in hun hoofd zitten, en denken dat bepaalde jongeren per definitie uit zijn op misdaad. Omgekeerd heb je jongeren die denken dat elke flik geweld zal gebruiken tegen hen. Die interne ideeën lokken verkeerde handelingen uit.

Versterk je die ideeën niet door filmpjes zonder al te veel context te verspreiden?
Lepez: Ik denk van niet. Je moet weten dat ik zelden post als mensen me zogenaamde “politieblunders” sturen die geen echte politieblunders zijn. Als er een echte politieblunder is, zal ik die publiceren. Als de politie iets goed doet, zal ik het ook publiceren. Ik denk dus niet dat ik deze vooroordelen versterk, of in ieder geval hoop ik dat ik mensen net op andere gedachten kan brengen.

Het is wel content die scoort: politiegeweld, straatgevechten of vuurwerk. Twijfel je nooit aan een video? En of je die wel hóeft te verspreiden?
Lepez: Ik blijf altijd neutraal en geef mijn eigen mening niet mee wanneer ik een video publiceer. Het is natuurlijk wel subjectief, omdat ik zelf bepaal welke content interessant is en kan werken bij het publiek. Maar ikzelf en andere soortgelijke accounts spelen tegelijkertijd wel een rol in de beïnvloeding van mensen. (Lees verder onder de foto)

Op welke manier?
Lepez: Je hebt bijvoorbeeld accounts die duidelijk oproepen om geweld te gebruiken tegen de politie. Maar met het beeld van een jongerenkanaal als het mijne dat geweld tegen de politie zou willen aanmoedigen, probeer ik net te breken. Er zijn pagina's die verder gaan dan ik. Ik wil net de kloof tussen politie en jongeren verkleinen. Ik heb helemaal niets tegen de politie – integendeel: ik hou van de politie.

Leg uit.
Lepez: Veel mensen zeggen het tegenovergestelde, misschien door slechte ervaringen. Maar voor mij is de politie geen sociale groep: elk individu en dus ook elke politieagent is anders. Zonder de politie zou de stad letterlijk in chaos verkeren. Je moet het individu losmaken van zijn uniform. Ik hou net zoveel van de politie als van ieder ander. Ik hou van mensen en ik heb geen vooroordelen over de uniformen die ze dragen.

Heb je al eens de vraag gekregen om een post te verwijderen? Van de politie, bijvoorbeeld?
Lepez: Ik zit ook op Telegram, en naar aanleiding van content die daarin verschijnt, is de vraag wel al eens gesteld. In die groep kunnen alle leden posten wat ze willen. Het gebeurt dus wel dat ik sommige, gevoeligere content voor Telegram bewaar. Dat kunnen bijvoorbeeld beelden zijn waarop lichaamsresten te zien zijn.

Waarom? Sommige video's kunnen het al ietwat besmeurde imago van de stad toch alleen nog maar verder schaden?
Lepez: Dat kan. Maar ik publiceer wel wat jij en ik op straat kunnen zien. Laat me benadrukken dat ik met de pagina meer wil zijn dan een kanaal met schokkende video's. Jongeren hebben nood aan media die levend zijn. Veel jongeren zijn op zoek naar dat gemeenschapsgevoel.

De content heeft vaak een nogal mannelijke bijtoon.
Lepez: Ik gok dat de verdeling tussen mijn volgers ongeveer 70 procent mannelijk en 30 procent vrouwelijk is. Ik ga mijn posts niet aanpassen met het oog op een meer gelijke verdeling.

Een andere, bij Brusselse jongeren bekende pagina – drare.bx – wou BRUZZ niet te woord staan. Jij wel. Waarom?
Lepez: Ik denk dat het belangrijk is dat mensen weten welk gezicht erachter zit. Het heeft ook te maken met een soort herkenning bij de volgers. Zo wordt mijn kanaal sneller onthouden. Er zit dus wel een commerciële reden achter. Maar mijn identiteit onthullen, maakt het ook allemaal persoonlijker.

Is je account een reactie op de klassieke media? Verdraaien die het nieuws te veel?
Lepez: Ja en nee. Media doen natuurlijk meer hun journalistiek werk wanneer er bijvoorbeeld een video van politiegeweld opduikt, maar in de authenticiteit die verscholen zit in het delen van filmpjes zonder context, komt net de ondubbelzinnige waarheid naar boven. Bovendien blijf je op die manier betrouwbaar naar jongeren toe. Niet alleen omdat de meeste volgers weten dat ik zelf een tiener en niet iemand in een kostuum ben, maar ook omdat ik geen draai geef aan de werkelijkheid.

Je deelt op je stories vaak ook urgent nieuws. Zoals recent nog de man die uitwerpselen over een metroreiziger wierp. Of wanneer er ergens een grote politieaanwezigheid gesignaleerd is.
Lepez: Ik ben er dagelijks urenlang mee bezig. Als ik nieuws in realtime wil brengen, ben ik gedwongen om regelmatig naar mijn Instagramberichten te kijken omdat ik er video's krijg van gebeurtenissen die zich direct voor iemands ogen afspelen. De meeste media volg ik niet en ik volg dus ook niet alle actua, maar belangrijke events die leven bij de volgers krijgen wel een plek op de pagina.

Toch blijft de inslag veelal humoristisch.
Lepez: Er leeft bij veel Brusselse jongeren wel het besef dat Brussel een atypische stad is, en daarop wil ik inspelen. Maar als ik de draak steek met de 'zombies' die buiten aan het Zuidstation ronddwalen, betekent dat niet dat ik niet besef dat er in Brussel veel problemen zijn op het vlak van onveiligheid of armoede die aangepakt moeten worden.

Hoe wil je de pagina in de toekomst doen evolueren?
Lepez: Ik speel met het idee om straatinterviews te doen. Het zou sowieso entertainend moeten zijn, niet journalistiek. Filmen op allerlei evenementen in de stad: de positieve kanten benadrukken en een goed humeur verspreiden. Ik wil plezier maken. Ik zie de pagina niet ontwikkelen in een nieuwssite met allerlei verschillende soorten content.