Elk groot vastgoedproject in Brussel moet voor 25 procent sociale woningen voorzien

De Brusselse regering heeft intern een akkoord bereikt over een hervorming van de stedenbouwkundige lasten, zegt staatssecretaris voor Stedenbouw Ans Persoons (Vooruit.brussels) aan de zakenkrant L'Echo. Het gaat om de verplichtingen of vergoedingen waaraan de bouwheer moet voldoen om een stedenbouwkundige vergunning te bekomen. De regering-Vervoort wil het stelsel als hefboom gebruiken om meer sociale woningen op de Brusselse vastgoedmarkt te krijgen.

Betaalbaar wonen staat hoog op de politieke agenda in de aanloop naar de verkiezingen van juni. De vraag naar sociale woningen is dan ook enorm in Brussel: er staan ruim 50.000 kandidaat-huurders op de wachtlijsten, met een gemiddelde wachttijd van 12 jaar. Om meer sociale woningen te creëren, wil de regering-Vervoort nog voor de stembusslag de stedenbouwkundige lasten hervormen. Een ontwerp van ordonnantie is nu klaar voor een eerste juridische toetsing, meldt Persoons in L'Echo.

De opvallendste nieuwigheid is de verplichting voor residentiële vastgoedprojecten van meer dan 3.500 vierkante meter - bij een gemiddelde oppervlakte van 100 vierkante meter gaat het dus om minstens 35 appartementen - om 25 procent van het project beschikbaar te houden voor sociale woningen. "Een studie is aan de gang om ervoor te zorgen dat we het juiste evenwicht vinden. Er moet winstgevendheid zijn voor de privésector, anders zullen ze niet bouwen. Maar de overheid die direct een kwart van het project koopt, mag ook niet de volle prijs betalen", zegt Persoons.

'Onhaalbaar', reageert vastgoedsector

De vastgoedkoepel UPSI-BVS noemt de norm van 25 procent "zeer moeilijk" en "in de meeste gevallen onhaalbaar" om in de praktijk te brengen.

"In plaats van een algemene regel op te leggen, zou de overheid beter project per project bekijken", zegt bestuurder Katrien Kempe in een reactie aan BRUZZ. "Waar is het project precies gelokaliseerd? Gaat het om een reconversie of niet? Daarnaast ontbreekt ook een overgangsperiode."

Kempe, die de timing om alles rond te krijgen voor de verkiezingen "zeer ambitieus" noemt, vreest dat de aankondiging van Persoons op het terrein tot twee kwalijke neveneffecten zal leiden: "Nog meer projecten zullen op pauze gezet worden, terwijl nu al zowat een kwart van de vastgoedprojecten in Brussel om andere redenen uitgesteld zijn. Op langere termijn zullen projectontwikkelaars uitkijken naar projecten net over de gewestgrens."

De 25 procent-norm zal immers gelden in pakweg Jette of Laken, maar niet in het nabijgelegen Wemmel.

Doel: 15 procent woningen van sociale aard

Een andere hervorming is erop gericht om op termijn in elke gemeente het aanbod aan woningen van sociale aard op te trekken tot 15 procent van alle woningen. Daarmee worden niet alleen sociale huurwoningen bedoeld, maar ook bescheiden huurwoningen en gesubsidieerde koopwoningen.

Gemeenten die vandaag onder dat streefcijfer van 15 procent blijven en die tegelijk welvarender zijn dan het Brusselse gemiddelde, zullen verplicht worden om de opbrengsten uit de stedenbouwkundige lasten aan zulke woningen van sociale aard te besteden. Concreet gaat om Sint-Agatha-Berchem, Ganshoren, Jette, Oudergem, Etterbeek, de beide Woluwes, Evere, Ukkel en Vorst.

Nog een maatregel zijn relatief zwaardere stedenbouwkundige lasten bij de bouw van nieuwe kantoren op plaatsen waar al veel kantoren staan. Dat moet het fenomeen van "dode" kantoorwijken na de werkuren tegengaan. Persoons: "De stedenbouwkundige lasten worden zo een instrument een grotere mix van functies in kantoorwijken te brengen."