‘Verplicht een vast percentage publieke woningen’

Werner Van Mieghem, coördinator van de Brusselse Bond voor Recht op Wonen (BBRoW), stelt voor om een vast percentage publieke woningen te verplichten, ook voor private bouwprojecten. Hij pleit ook voor een huurprijsomkadering.

“De wooncrisis treft steeds meer huurders en potentiële eigenaars,” zegt Van Mieghem. “Uit de Welzijnsbarometer 2016 blijkt dat huurders een almaar groter deel van hun inkomen aan de huur moeten besteden. Zelfs mensen met een inkomen boven de 1.500 euro besteden gemakkelijk een derde tot veertig procent van hun inkomen aan huur. Dat was zes tot zeven jaar geleden nog niet het geval. De crisis treft niet alleen de lage inkomens, maar ook almaar meer mensen met een gemiddeld inkomen.”

Wat zijn de structurele oorzaken?
Werner Van Mieghem: De huurprijzen blijven stijgen, meer dan de vervangingsinkomens en het leefloon. De kloof tussen het mediaaninkomen en de huurprijs wordt steeds groter. De prijzen op de privéhuurmarkt stijgen te sterk, en er zijn veel te weinig sociale woningen. Dat zijn de twee hoofdredenen. Een oplossing zou de bouw van publieke woningen kunnen zijn, maar dat gaat absoluut niet vooruit. Er waren er al weinig, en er worden er te weinig bijgebouwd. Vandaar ook die almaar langere wachtlijst.
Het grote probleem in Brussel is: waar gaat men die extra sociale woningen bouwen? Als er op hen een beroep wordt gedaan, willen de Brusselse gemeenten en zelfs het Gewest op de terreinen die hun eigendom zijn eigenlijk heel weinig sociale woningen bouwen. Ondanks de grote nood. Ze mikken liever op middeninkomens of gewoon de privémarkt. Dat is het tragische.

Er zouden 8.000 publieke woningen gebouwd worden, waarvan meer dan 5.000 sociale. Die plannen zijn tien jaar oud en daarvan zijn er een goeie 1.500 gerealiseerd, de rest niet. De plannen en de financiële middelen zijn er, maar men vindt onvoldoende publieke actoren, en net zo min gemeenten of het Gewest, om die woningen op hun terreinen te bouwen. De vorige minister-president Charles Picqué (PS) wou ook al sleutelen aan de gewestelijke dotatie voor de gemeenten. Gemeenten krijgen een behoorlijke som van het Gewest, en voor zij die wilden meewerken aan de bouw van sociale woningen, wou Picqué in een nog hogere gewestdotatie voorzien. Dat verhaal hoor ik nu al zes jaar, en er is tot nu toe nog geen akkoord bereikt om dat effectief in te voeren. Binnen dit en vijf jaar krijgt men die geplande woningen niet meer allemaal gebouwd, dat is duidelijk.

Wat is voor u de grootste prioriteit?
Werner Van Mieghem: Wij stellen voor om zodra er woningen worden gebouwd - of het nu op terreinen van de overheid is of privé - een vast percentage publieke woningen te verplichten. Om te vermijden dat terreinen die in handen zijn van de overheid naar andere zaken dan sociale huisvesting zou gaan. Wat in een aantal gevallen gebeurt. Zoals de Josaphatsite (oud-rangeerstation waar het Gewest een nieuwe stadswijk plant, red.). Daar heb ik nog altijd geen plannen gezien waar een deel, pakweg twintig procent, sociale woningen gegarandeerd wordt. Die zijn er niet. Dat is één van onze prioritaire voorstellen.

Bent u er voorstander van om de huurprijzen te blokkeren?
Werner Van Mieghem: Blokkeren op zich zal niets oplossen. Wij pleiten voor het omkaderen van de huurprijzen: dat de huurprijs wordt bepaald in functie van de kwaliteit van de woning. Als de woning in slechte staat is, dan moet de huurprijs verminderen. Als een eigenaar daarentegen inspanningen heeft gedaan om die woning energiezuinig te maken, kan hij wel het recht hebben om die prijs te behouden, of zelfs te verhogen. Er zijn nu al veel te veel slechte huurwoningen die veel te duur worden verhuurd, en dan is blokkeren geen oplossing. Wij willen dat de prijs beter overeenkomt met de kwaliteit.