Sint-Gillis: Picqué doet (nog even) verder

Als burgemeester Charles Picqué in de loop van de volgende bestuursperiode de fakkel doorgeeft, hoeft hij zich niet te schamen. Sint-Gillis wordt geroemd als voorbeeld en de gemeente straalt positief af op buurgemeente Vorst.

Picqué wordt er dit jaar 70 en is 33 jaar burgemeester. Hij is weliswaar vele jaren Brussels minister-president geweest, maar ook toen was hij de baas. Zijn plaatsvervangers waren loyale medestanders die trouw het beleid dat hij uitgetekend had, uitvoerden. Het beleid van Picqué is altijd een tweesporenbeleid geweest: herwaardering van de openbare ruimte en cultuur. Als schepen van Openbare Werken (1982-1985) van een gemeente die krap bij kas zat, begon hij geduldig met de vernieuwing van de trottoirs. Als burgemeester zette hij de gemeente cultureel op de kaart met Parcours d'Artistes, dat in mei dertig kaarsjes mag uitblazen. Anno 2018 is Sint-Gillis een gehypete gemeente met een maandagavondmarkt op het Maurice Van Meenenplein waar goedgekleed volk van een glaasje dure wijn nipt.

Toch is Sint-Gillis na dertig jaar geen bourgeoisgemeente, het belastbaar inkomen stijgt weliswaar meer dan het gemiddelde van gewest, maar tegelijk blijft de dotatie aan het OCMW een van de hoogste van het land. De gemeente zet met artikel 60 ook flink in om steuntrekkers opnieuw in het arbeidscircuit in te schakelen. Charles Picqué: "Er is meer mixiteit, we hebben middeninkomens aangetrokken, en daar is iedereen beter van geworden."

"Toen ik twintig jaar geleden de scholen bezocht, heerste er veel verslagenheid. Omdat de ouders niet veeleisend waren, was er vaak een gebrek aan ambitie bij de leraars. Ook waren sommige scholen in slechte staat. Nu is dat helemaal anders. Toen ik vorig jaar aangesproken werd door twee vaders 'dat het echt zo niet verder kon', voelde ik een lichte paniek opkomen. Maar hun klachten gingen over de valse acacia die we op de speelplaats geplant hadden. Ze vonden dat die er niet thuishoorde. Dit verhaal laat duidelijk zien dat we opnieuw ouders hebben die bij de school betrokken zijn. Er is een creatieve dialoog tussen ouders en leraars over het pedagogische project."

Die sociale mix, die ook door Open VLD Sint-Gillis geroemd wordt, is er volgens Picqué over heel de gemeente: "Je hoort weleens dat hoog-Sint-Gillis vertroeteld wordt ten nadele van laag-Sint-Gillis, maar dat is niet waar, onze cijfers laten zien dat we veel hebben geïnvesteerd in het lagere gedeelte van Sint-Gillis. Ook de inkomensgegevens spreken dat tegen: er is geen kloof, er wonen mensen met lagere inkomens in het hogere gedeelte van Sint-Gillis en mensen met hogere inkomens in het lagere gedeelte."

Laag-Sint-Gillis is de jongste jaren in trek bij jonge Vlamingen en Fransen die er huizen kopen en renoveren. De Vlamingen zijn een verrassing voor Picqué. "Niet allemaal komen ze omdat ze in de bruisende grootstad willen wonen. Sommige jonge Vlamingen die in Sint-Gillis wonen en met wie ik gesproken heb, komen nog met negatieve vooroordelen naar Brussel. Ze komen hier wonen omdat het dicht bij hun werk is, maar gaandeweg ontdekken ze de voordelen van Sint-Gillis en zijn ze blij om hier te wonen. De collectieve voorzieningen en de handelskernen zijn een troef, maar ook de ligging van Sint-Gillis met het Zuidstation is natuurlijk belangrijk, al hebben wij aan dat laatste geen verdienste."

Voorplein

De sociale mix is ook te danken aan de Grondregie van Sint-Gillis die ondertussen de duizend woningen nadert. Die appartementen worden verhuurd tegen prijzen die iets hoger liggen dan sociale woningen, maar lager dan op de privémarkt. Na de stad Brussel is de Grondregie van Sint-Gillis de grootste van het land. De aankooppolitiek begon veertig jaar geleden om leegstand te bekampen, maar is uitgegroeid tot een handig instrument in de woonpolitiek van de gemeente. Duizend woningen in vier decennia is niet enorm, maar het resultaat mag er zijn. Het typeert de politiek van Sint-Gillis, er wordt geduldig gewerkt en de gemeente is nooit de eerste om op de trein van nieuwe trends te springen. Zo ook met de verkeersvrije straten en pleinen, er wordt gediscussieerd, gepeild of de bevolking er klaar voor is en dan pas gebeurt het. Het Sint-Gillisvoorplein is er een mooi voorbeeld van.

Voor Klaas Lagrou (Ecolo-Groen) mag het allemaal wat sneller: "In Sint-Gillis gaat alles zijn gangetje, er is weinig echte vernieuwing. Het mobiliteitsbeleid kan alvast heel wat fermer. Neem nu het fietsbeleid. Er zijn weliswaar fietsboxen, maar voor het gebruik moet je een flinke duit neertellen, terwijl in het begin van de bestuursperiode bewonerskaarten voor auto's nog gratis waren. Daar is toen heel wat kritiek op gekomen, onder meer van ons. Nu zijn de bewonerskaarten weliswaar betalend, maar helemaal niet duur voor de eerste auto. Heel typerend is ook dat de fietsboxen op pleintjes komen, maar niet in de plaats van parkeerplaatsen. Er is geen echte wijziging van het mobiliteitsbeleid. De auto moet niet wijken."

Vincent Henderick (CDH) is hard voor het (gebrek aan) mobiliteitsbeleid: "Er is bijna niets gedaan voor de fietsers en al helemaal niets om de zwarte punten in het verkeer en de parkeerproblemen aan te pakken."

Waar Henderick wel positief over is, is het onderwijs- en crèchebeleid. De voorbije zes jaar is het aantal plaatsen in scholen van 2.070 naar 2.700 gestegen en in crèches van 240 naar 440, over twee jaar moeten er dat 600 zijn.

Ook over de heraanleg van het Sint-Gillis-Voorplein is de oppositie niet enthousiast. Vincent Henderick deed de heraanleg eerder af als een prestigeproject. Voor Ecolo-Groen waren andere pleinen dringender aan een heraanleg toe. "Het is een mooi project, een projet phare zoals dat in het Frans heet, maar echt nodig was het niet," zegt Lagrou. "Het plein verkeersvrij maken was al mooi. De parking voor het gemeentehuis, anders bekend als het Maurice Van Meenenplein, was in mijn ogen dringender. Dat zou een prachtig autovrij plein kunnen worden aan de voet van het mooie gemeentehuis."

Minder geweld

Netheid en veiligheid, ooit waren het taboes voor linkse politici. Picqué echter heeft daar nooit aan meegedaan en hij is er dan ook trots op dat de gewelddelicten de afgelopen jaren met 40 procent gedaald zijn en de inbraken met 45 procent. Dat is volgens hem te danken aan Uneus, buurtpolitie waarvoor de gemeente extra betaalt aan de politiezone. Anderlecht en Vorst zijn trouwens gevolgd, onderstreept Picqué.

De netheid blijft her en der nog een probleem, maar dat het aantal straatvegers van 60 naar 99 is gestegen, heeft zijn vruchten afgeworpen, zegt Picqué. "Je mag ook niet vergeten dat Sint-Gillis een dichtbevolkte gemeente is met veel bedrijven en een station waar dagelijks 55.000 mensen passeren."

De NMBS-top heeft trouwens onlangs beslist om zijn diensten in de wijk van het Zuidstation te houden. Een hele tijd was dat niet duidelijk en werd de leegstand aan de Fonsnylaan en de Frankrijkstraat niet aangepakt. Op de vraag wat het grote project voor de komende bestuursperiode moet worden, antwoordt Picqué: "De muren van de gevangenis zijn beschermd, binnenkort vraag ik de regering om ook het centrale gebouw, in de volksmond 'de kapel' genoemd, te beschermen." Picqué droomt van een culturele bestemming voor het gebouw, Sint-Gillis kan volgens hem nog een cultuurtempel - "maar niet van de allure van Citroën" - boven op het Hortahuis en het Centre Culturel Jacques Francq gebruiken.

Charles Picqué bestuurt al sinds het begin samen met de Franstalige liberalen van de MR, ook al heeft hij altijd een absolute meerderheid gehad. Met wie de LB na de verkiezingen in zee gaat, is echter een open vraag, dat zal ook van Picqués opvolger afhangen. Verwacht wordt dat Picqué zijn absolute meerderheid zal kwijtspelen, ook al met de stemmen van Europese ingezetenen die eerder liberaal dan links stemmen. Of Picqué ook bang moet zijn voor de PTB? Dat hangt ervan af, maar radicaal links in Sint-Gillis is sinds mensenheugenis hopeloos verdeeld en het zou vreemd zijn als dat met deze verkiezingen anders zou lopen en ze zich allemaal achter de PTB zouden scharen.

Met zijn ruim 4.000 voorkeurstemmen steekt Picqué met kop en schouders boven iedereen uit, na hem volgen de perfect tweetalige boeddhist Carlo Luyckx, Cathy Marcus en OCMW-voorzitter Jean Spinette. Ook Thierry Van Campenhout zou kans

maken. De strijd tussen de erfopvolgers zal hard zijn. Maar misschien moeten ze toch nog wat geduld oefenen, Picqué wil de projecten die hij in gang gestoken heeft alvast afwerken. Concreet is het nog niet.

Nederlandstalige beleid: 'Groen moet ook sociaal zijn'

Schepen Willem Stevens (SP.A) kan een mooi bilan voorleggen, zowel wat Nederlandstalige Aangelegenheden aangaat als voor Duurzame ontwikkeling. Maar volgens de groene oppositie kan het nog beter ... in een andere coalitie.

Stevens volgde Mady Novalet-Van Vooren (Open VLD), die Nederlandstalige Aangelegenheden heeft opgestart in Sint-Gillis, in 2009 op als schepen voor Nederlandstalige Aangelegenheden. Sinds 2012 heeft hij er ook Duurzame Ontwikkeling bij. Stevens' meest opvallende realisatie is ongetwijfeld het kinderkunstenfestival Supervlieg-Supermouche, waarmee hij samen met zijn Vorstse collega Jutta Buysse in 2011 is begonnen. Supervlieg werd tijdens deze legislatuur overgedragen aan Wiels en lokt met een bovengemeentelijke uitstraling tienduizend bezoekers. Stevens: "Er werken zestig organisaties en driehonderd vrijwilligers mee."

De demografische groei en de grotere behoefte aan scholen en crèches waren de voorbije zes jaar ook in deze gemeente een thema. Sint-Gillis heeft geen Nederlandstalige gemeentescholen, maar ondersteunt wel de drie Nederlandstalige scholen op zijn grondgebied. De aftandse Sint-Gillisschool kon naar de Fernand Bernierstraat verhuizen en in de Zuidwijk komt er volgend schooljaar een nieuwe Nederlandstalige basisschool. Vorig jaar opende ook een nieuwe crèche 'Kiekeboe 2' de deuren en op de ECAM-site komt er plaats voor buitenschoolse opvang. Bovendien moet tegen de zomer de vernieuwde Nederlandstalige bibliotheek, volledig door de gemeente bekostigd, de deuren openen.

Stadslandbouw

Sint-Gillis is de tweede dichtstbevolkte gemeente van Brussel, maar Stevens kan wel uitpakken met het stadslandbouwproject Mr. Funghi & Mme Witloof, ook een samenwerking met Vorst. In Sint-Gillis worden oesterzwammen op koffiedik gekweekt. De eerste oogst is binnen. Dat oogt heel erg hip, maar, zo benadrukt Stevens: "Het sociale is voor mij even belangrijk als het natuurbehoud, en het ecologische. Sint-Gillis heeft als enige gemeente een Ecohuis dat goed draait en niet alleen voor de overtuigden. Vanaf het prille begin is het OCMW met Eco & Co betrokken geweest bij het project. Een Ecohuis is meer dan belangrijk voor mensen die moeite hebben om hun energiefacturen te betalen. Wekelijks nemen er bewoners deel aan workshops, ateliers en opleidingen waar ze leren om hun omgeving te vergroenen, duurzamer te eten ..."

Op sociale media is dagelijks discussie over het gemeentebeleid, zegt Stevens: "De facebookgroep 'I love Saint-Gillis' heeft zevenduizend volgers, als schepen moet je dat volgen." Stevens trekt sinds een jaar ook iedere dinsdagavond uit voor huisbezoeken: "Ik wil met de mensen spreken buiten de kiescampagne, ik word overal zeer goed onthaald, het is uiterst zelden dat we niet gevraagd worden om binnen te komen."

Volgens Stevens wordt er in Sint-Gillis goed samengewerkt onder Nederlandstaligen - maar ook met zijn Franstalige collegae-schepenen. Over zijn voorgangster zegt hij: "Mady Novalet-Van Vooren is heel correct geweest." Novalet-Van Vooren beaamt: "In het begin was de omgang een beetje stroef, maar nadien kon ik Willem Stevens gewoon zeggen wat ik te zeggen had."

Bij de groene oppositie klinkt het uit de mond van Klaas Lagrou aldus: "Willem doet wat hij kan, maar in een progressieve coalitie zou hij veel meer kunnen realiseren." De groenen hopen dat de kiesuitslag dusdanig zal zijn dat de Lijst van de Burgemeester niet anders zal kunnen dan de MR inruilen voor Ecolo.

Sint-Gillis telt drie Nederlandstalige gemeenteraadsleden, Mady Novalet-Van Vooren in de meerderheid, Klaas Lagrou en Eva Louwers in de oppositie. Alle drie stellen ze zich om verschillende redenen geen kandidaat meer. Bij Open VLD komen Pieter-Jan Devos en Melanie Verroken op de MR-lijst die opnieuw getrokken wordt door Patrick Debouverie. Verroken is de kleindochter van Jan Verroken, de CVP-parlementariër die de regering-Vanden Boeynants I liet struikelen over Leuven Vlaams. Verroken is 101 jaar oud en haalt nog regelmatig de media. Het is nog niet bekend welke plaatsen de Open VLD'ers op de MR-lijst krijgen. Devos is parlementair medewerker van Stefan Cornelis. Verroken is advocate.

Bij Ecolo krijgen Suzanne Ryvers en Jos Raymenants de derde en de zesde plaats. De lijst wordt getrokken door Catherine Morenville en Mohssin El Ghabri. Ryvers werkt bij de Schaarbeekse schepen Adelheid Byttebier, Raymenants is attaché Werk en Sociale Economie voor de Vlaamse regering bij de EU.