Elke week voorziet Michaël Bellon een oude persfoto van een nieuw onderschrift. Deze week: de inhuldiging van de Brusselse metro op 20 oktober 1976.
Beeldspraak: roltrap, over stilstand en vooruitgang
Je hebt twee soorten mensen. Zij die stilstaan op een roltrap, en zij die erop doorlopen. Mijn energieke, doelgerichte en zelfgenoegzame zelf behoort tot de tweede categorie, die uiteraard een diep misprijzen koestert ten aanzien van alle luie, inerte achterblijvers van de eerste. Al ken ik in deze kwestie ook momenten van grote twijfel.
Sowieso lijkt het een eerder primitieve reactie om plots te stoppen met lopen wanneer je een roltrap onder je voeten geschoven krijgt. Alsof hij een oude kermisattractie is waarop we uit nostalgie nog eens een ritje doen. Maar dat is hij dus niet, en hij dient om snéller tussen etages te kunnen reizen dan wanneer er géén roltrap zou zijn geweest. Niet nog trager. Als een roltrap graag gehad had dat we erop stil stonden, dan was hij wel een lift geworden.
Toch hebben roltrappen op de lamlendigen onder ons, het type dat zich ten koste van zijn laatste greintje eigenwaarde totaal wil laten ontzorgen, kortom de soort die het leven eigenlijk niet aankan, het effect van een lichtbak op konijnen. Anders is het altijd een gehaast, een gedrum en een geklaag over de stiptheid van het openbaar vervoer, de files, of de wachttijd aan de kassa. Maar zodra hij op een roltrap is aangekomen, moet de vermoeide passagier blijkbaar dringend eventjes op het gemak in de rij blijven staan.
"Je hebt twee soorten mensen. Zij die stilstaan op een roltrap, en zij die erop doorlopen"
Heeft hij zijn trede in het stoffige en stinkende onderaardse tochtgat te pakken, dan wil hij de tijd nemen om van die quality time te genieten. Verrukt als hij steeds opnieuw is om het wonder van die stevige treden die alsmaar uit de grond tevoorschijn blíjven komen, ziet hij zich als vertegenwoordiger van de mensheid die tot dat technologische hoogstandje in staat is gebleken, verplicht tot een stilstaand eerbetoon.
Voor mensen die dat allemaal wat beter kunnen relativeren, die nog tot traplopen in staat zijn, maar die dus niet kunnen passeren omdat verschillende treden over de volle breedte bezet zijn, is het moeilijk om dan beleefd te blijven. Geduldig mee naar boven zeuren op een versperde roltrap, is als toezien hoe iemand in een vol postkantoor toch nog een uitgebreid babbeltje slaat met de loketbediende. Je verdraagt het omwille van de sociale vrede, maar zou liever met een bijl in het rond beginnen te zwaaien.
Dus probeer je jezelf onderaan de trap te kalmeren met het besef dat rechts houden voor ter plaatse trappelende medemensen met nul karakter erg moeilijk moet zijn. Bovendien zijn ook heel veel mensen moeilijk ter been.
Een paar meter hoger vind je nog een ander argument dat de algehele stilstand kan vergoelijken. In Engeland - bakermat van het gedisciplineerde ‘stand right, walk left’ - is men er bij een test achtergekomen dat er meer passagiers vervoerd worden wanneer men rechts én links op alle trappen blijft stilstaan, dan wanneer zich op de rechterkant een lange file van de luie meerderheid vormt en de linkerkant onderbenut blijft. Uiteindelijk zit de hele maatschappij zo in elkaar: het is het lot van de geprivilegieerde energieke minderheid om in een sociale reflex achterom te kijken en te vertragen tot een ritme dat voor iedereen haalbaar is.
Tegen dat je dan bijna boven bent, maak je je ook nog de bedenking hoe charmant het eigenlijk was dat mensen bij de uitvinding van de roltrap nog dachten dat ze door de technologische vooruitgang weldra geen poot meer zouden moeten verzetten.
Terwijl we ondertussen hebben moeten vaststellen dat de mens zelden kapitaliseert op die vooruitgang door het kalmer aan te gaan doen. Meestal neemt hij juist nog meer werk op zich. Toen de computer kwam, kreeg een journalist bijvoorbeeld niet plots meer tijd om zijn artikels te schrijven. Hij moest gewoon méér artikels schrijven. Zo bekeken is stilstaan op de roltrap een te overwegen daad van verzet tegen de schijnvooruitgang.
Column: Beeldspraak
Lees meer over: Brussel , Column , Column: Beeldspraak , MIVB , inhuldiging metro , roltrap
Fijn dat je wil reageren. Wie reageert, gaat akkoord met onze huisregels. Hoe reageren via Disqus? Een woordje uitleg.