Beschaving voor Beginners

De straten van Brussel zijn haar visitekaartje. Nieuwe burgers vragen we terecht een inburgeringcursus te volgen. Misschien wordt het tijd onze bestuurders te vragen zich bij te scholen, schrijft Hanneke Paauwe een dag voor de Dag van de Netheid.

Stel u voor: U bent een goedbedoelende toerist.
U gaat de hoofdstad van Europa een dagje bezoeken.
Milieubewust neemt u de trein en stapt in Brussel Noord uit.
Van daaruit wandelt u naar het centrum.

De grote stationshal verwelkomt u met een kleurrijke verzameling van daklozen, volwassenen en kinderen, dekens, kussens, zakken, matrassen, kinderwagens en dat allemaal geschurkt tegen grote ramen die een troosteloos zicht bieden op high tech ogende kantoren en spiegelende flatgebouwen. The sky is the limit.

U loopt een eindje verder en belandt in de Nieuwstraat.
Dit winkelwalhalla etaleert niet alleen alles wat uw hartje zou moeten begeren, maar is tegelijkertijd een uitstalkast van la condition humaine.Levende standbeelden: mensen midden op straat geknield op een stuk karton, het lege koffie of colabekertje voor zich, als een niet mis te verstaan teken:
Ik heb weinig meer te verwachten en van u, voorbijganger verwacht ik ook bijna niks.
Mensen zonder handen, zonder voeten of onderlichaam.
Stompen in verschillende vormen en kleuren.
Een staalkaart van ledematen met verbazingwekkende vergroeiingen.
Slapende kinderen die eigenlijk op school zouden moeten zitten.
Moedeloze moeders.
Soms een bejaarde met lege beurs en nederige blik.
Een jonge muzikant speelt er regelmatig op een wankele synthesizer.
Zijn ogen staan verschillende kanten op.
Een man met een gedwee konijntje als blikvanger om uw hart te doen smelten.
Mannen met mini hondjes, bedekt onder een vuile oranje deken.

Pas de travail.
J'ai faim.
Sans abri.
Prèsque aveugle.

Het vege lijf als landschap

In de plaats van de Nieuwstraat kunt u ook een parallelstraat nemen.
Wat denkt u van de Lakense straat waar ook Leopold II gelopen heeft?
U kunt er naast de schitterende KVS, ook diverse vrouwen bewonderen, die uit een andere tijd lijken te komen. Straattheater van de oudste soort.
Goedkoper dan de KVS en wie weet ook bevredigender?
De vrouwen (soms mannen) zijn opzichtig gekleed, hevig geschminkt, hooggehakt, al dan niet op leeftijd, ze roken, wachten in groepjes.
Ze komen vermoedelijk uit landen waar mode iets is voor rijke westerse vrouwen.
Deze noeste vrouwen kennen de wetten der natuur.
Zaaien, ploegen, oogsten, zwijgen.
Waar hun afwerkplek zal zijn, wilt u zich liever niet voorstellen.
Waarschijnlijk hebben ze eelt op hun schaamlippen en blauwe plekken daar waar het niet meteen zichtbaar is.
Waar het verdiende geld heen gaat, mag duidelijk zijn: gespierde haantjes, kuiven vol gel, in zwarte jassen van namaak leer stralen uit dat het hier niet 'voor te lachen' is.
U hoeft het Frans of Vlaams niet machtig te zijn.
Een vingerknip volstaat om te bewijzen dat geweld een universeel communicatiemiddel is.

Kopen en kop houden

Wandelt u gerust verder het centrum in.
Zowel de Nieuwstraat als de Lakensestraat zijn vlakbij een andere koopdriehoek:
de Delhaize, de GB, de Sun Wah.
Hier is de galerij der dronkenen: een grote lijn van kartonnen dozen, dekens, herdershonden, mannen en vrouwen met een stuk in hun kraag, flankeren de supermarkten aan beide zijden.
Ze lachen, drinken, roken, urineren, ruziën, bedelen, roepen u iets onverstaanbaars na.
Deze gemeenschap huist hier al jaren, iedereen lijkt eraan gewend, behalve de toerist.
Gewenning lijkt ons bewoners gedegradeerd te hebben, monddood gemaakte consumenten.

Zaterdag 21 april is de Dag van de Netheid in Brussel.
Elke gehoorzame burger veegt dan zijn stoep aan.
Laten we met zijn allen onze verantwoordelijkheid nemen en het straatbeeld verfraaien.
Aangenaam voor onszelf, onze gemeente, voor mogelijke toeristen, nietwaar.
Maar hoe zit het met die Dag van de Netheid op beleidsmatig niveau?
Met al die gemeenten, partijen, besturen is dat natuurlijk een ingewikkelde zaak, dus laten we er een Maand van de Netheid van maken om ons bestuur eens een Grote Kuis te laten doen.

Mooi gesproken Mahatma!

ʻDe beschaving van een land of natie is af te meten aan de wijze waarop men met zijn dieren omgaat.ʼ
Misschien mogen we dit citaat van de grote Ghandi een klein beetje aanpassen:
ʻDe beschaving van een land of natie is af te meten aan de wijze waarop men met de kwetsbare groepen in haar samenleving om gaat.ʼ
Je hoeft niet rijk te zijn, om beschaving hoog in het vaandel te hebben staan.
Een waarheid als een koe.
In Mahatma's tijd was de gemiddelde Indiër 'straatarm.'
Deze definitie van beschaving vraagt een duurzaam en consequent beleid in plaats van een laissez faire houding.
Het vraagt moed en betrokkenheid.
Een open blik in plaats van een afgewend gezicht.
Een visie om mee te beginnen.

De straten van Brussel zijn haar visitekaartje.
Nieuwe burgers vragen we terecht een inburgeringcursus te volgen.
Misschien wordt het tijd onze bestuurders te vragen zich bij te scholen.
Een cursus Beschaving voor Beginners, lijkt me wel wat.
Ook het toerisme zal er wel bij varen.