Elvis Peeters over Brancusi: een gebeeldhouwde big bang

Elvis Peeters is muzikant bij de band Wilderman, en schrijver van onder meer De ontelbaren en het recente De ommelanden. Een van zijn eerste boeken was de verhalenbundel Brancusi uit 1999. Hij vertelt over zijn band met de Roemeense beeldhouwer.

“Ik heb Brancusi leren kennen tijdens een bezoek aan het Kröller-Müller Museum in het Nederlandse Otterlo. Ik was meteen gefascineerd door de werken die daar staan, zoals De haan en ook Het begin van de wereld (ook wel ‘Het ei van Brancusi’ genoemd, mb). Dat zijn zeer eenvoudige werken, maar ze zijn ook te koesteren, zoals je kon zien op een foto die erbij stond waarop iemand dat ei op haar schoot in handen nam. De gepolijste, glanzende bronzen vorm is niet echt een ei – het is wat puntig en heeft asymmetrische vormen, maar net als de oorsprong van de wereld en de wereld zelf is het iets om te koesteren. Zeker in de huidige klimaatcrisis.”

“Voor het verhaal Brancusi haalde ik mijn inspiratie uit dat bezoek. Het gaat over een vader en zijn zoon die een beeldhouwer is die net als Brancusi in zijn atelier in Parijs aan een sculptuur werkt die De kus heet. De kus is weer een heel ander werk van Brancusi, dat best divers is wat betreft de materialen en de onderwerpen, maar toch ook weer heel consistent, omdat hij veel onderwerpen vaak opnieuw uitwerkte om tot de essentie ervan te kunnen doordringen. Hij zocht zorgvuldig welk element uit het geheel hij op welke manier moest vormgeven om tot die kern te komen.”

“De haan ziet er bijvoorbeeld uit als een soort omgekeerde trap, maar ik ben opgegroeid op een boerderij met hanen, en ik zie in dat beeld heel duidelijk de kracht van zo’n haan die kraait op hoge poten en met de keel vooruit. Zo zie ik in Het begin van de wereld, met die combinatie van een kernachtige vorm met het gladde oppervlak dat op een wazige manier de buitenwereld weerspiegelt, ook de geconcentreerde gloed in de milliseconde dat de big bang plaatshad. Zo werd het werk ook het zaadje of het kernachtige begin van mijn verhaal.”