Boekenparadijs in hartje Brussel moet wijken voor hippe voedingszaken

De Bortiergalerij in de Madeleinestraat, op een steenworp van Brussel-Centraal en de Grote Markt, is al sinds 1848 een snuisterplaats voor liefhebbers van oude en zeldzame boeken. Maar daar komt in de loop van dit jaar wellicht verandering in.

De Bortiergalerij geeft sinds enkele weken een wat desolate indruk, omdat haar vlaggenschip, de reusachtige boekhandel La Boquinerie, dicht is. Een hele partij boeken is al verhuisd naar het kunstencentrum in de vroegere drukkerij van de Nationale Bank. "Hoeveel weet ik niet precies, maar het is een stevige bibliotheek", zegt uitbater Thibaut Dousteyssier. Het gaat mogelijk maar om een tijdelijke oplossing, want eind maart moet La Bouquinerie daar in principe weer weg.

Ondanks de evacuatie oogt de boekhandel in de Bortiergalerij nog steeds propvol. De komende dagen volgt fase twee. Een karrenvracht aan ongewenste boeken, waar La Bouquinerie commercieel geen heil meer in ziet, worden per camion weggehaald. Bij interesse zullen ze onder meer aan Afrika geschonken worden.

Oud versus hip

De galerij is eigendom van de Grondregie, een vastgoedvehikel van de Stad Brussel en die heeft plannen om de intimistische galerij om te vormen tot een modieuze tent waar niet oude bestofte boeken, maar hippe voeding en drank de boventoon voeren.

Drie boekhandelaars hebben enkele weken geleden, elk afzonderlijk, een preview van de plannen gekregen. In de plaats van de reusachtige boekenwinkel La Bouquinerie zouden vier aparte zaken komen: een viswinkel, een slagerij, een bierwinkel en een wijnverkoper. De plannen van de Stad voorzien ook een bloemenwinkel, een kunstcafé en mogelijk een platenzaak in de galerij.

Thierry Goor, vooral bekend als stichter van de succesvolle food market Wolf (in de Wolvengracht), zou de gangmaker zijn. Hij zou in de nieuwe constellatie als enige de Bortiergalerij huren, en de winkelpanden daarna onderverhuren. De serieel ondernemer zelf wil nog niets kwijt over het project. "Het is te vroeg", zegt hij aan BRUZZ. Volgens een van de boekhandels sprak de Stad evenwel al van "de lente van 2024" als startdatum.

Het kabinet van bevoegd schepen Lydia Mutyebele Ngoi (PS) was niet meteen bereikbaar voor commentaar. Zij vervangt nog enkele dagen haar partijgenoot Philippe Close, die met vakantie is, als burgemeester.

"Onder vrienden"

"Wat mij vooral verbaast, is dat alles geregeld lijkt te zijn onder vrienden", zegt Fanny Genicot van de gelijknamige boekwinkel. Ze betreurt dat boeken in de nieuwe plannen maar een bijrol meer spelen. "Onze mening werd nooit gevraagd. Er was geen openbare aanbesteding of zo. En dat in de hoofdstad van Europa."

Philippe Capart van boekhandel en uitgever Crypte Tonique vindt het jammer dat de Stad Brussel de ziel van de galerij, oude boeken, lijkt te willen opgeven. "Onze petitie tegen het verdwijnen van de historische handelaars in de Bortiergalerij haalt meer dan 11.000 ondertekenaars, maar wordt door het stadsbestuur genegeerd."

Dat de handelaars destijds gekant waren tegen gunstmaatregelen in het straatverkeer voor de nabijgelegen Magdalenazaal (La Madeleine), een ander prestigeproject van burgemeester Close, speelt volgens hem ook mee.

Capart hoopt dat de iconische plek ook in de toekomst op zijn minst gedeeltelijk een literaire invulling zal krijgen, maar zijn gesprekken met de Stad en de ondernemers achter Wolf stellen hem allerminst gerust. Het is een clash van twee visies over cultuur, bevestigt hij. "Het moet voor de Stad meer mondain, meer bling-bling zijn."