‘Laten we deze keer de cultuursector niet slachtofferen’

“En dehors le travail, tout sera interdit.” Wie de jongste dagen nog het lef had om eens langs de – zo goed als afgewerkte! – voetgangerszone te flaneren, werd geconfronteerd met deze slogan op een groot paneel aan de Beurs. De quote wordt door de artiest/vandaal (schrappen wat niet past) toegeschreven aan George Orwell, de Britse schrijver die met 1984 een samenleving schetste waarin de totalitaire staat de individuele creativiteit helemaal aan banden legt.

Klinkt allemaal aannemelijk natuurlijk, in dit jaar van corona, en de strenge maatregelen die ons sociaal leven in de greep houden. Alleen leert een snelle speurtocht dat de quote helemaal niet uit 1984 komt, niet van George Orwell is. Sterker nog: niemand weet waar ie vandaan komt. Wel circuleert de uitspraak vlot op sociale media sinds de strenge maatregelen en de avondklok in Frankrijk. Waar ook Franse parlementsleden de quote druk deelden en die toeschreven aan George Orwell. O ironie: desinformatie en manipulatie van de (literaire) geschiedenis is dan wel weer typisch Orwelliaans.

Het opschrift bleef bij mij dan ook maar even hangen, tijdens de luttele meters die ik aflegde van de Beurs tot aan de ingang van de Ancienne Belgique. Ondergetekende had het er na enige twijfel toch op gewaagd om een concert bij te wonen. Eentje van de Belgische band School is Cool, die met hun vierde langspeler – zoals Belgische bands wel vaker doen – een gewéldige plaat afleverde die niet zou misstaan op internationale podia. Alleen zag het album het licht enkele dagen voor ons land in lockdown ging in maart. Weg releaseshow, weg zomerfestivals, weg inkomsten.

Intussen zijn we zeven maanden verder en zitten we dan niet in een lockdown-pur-sang, maar de erbarmelijke cijfers en de stijgende druk op de ziekenhuizen dwingen onze samenleving weer in een sociaal harnas. Vrijdag kwam de kersverse regering-De Croo met de sloophamer: een avondklok en alcoholverbod over het hele land en één knuffelcontact per persoon. En ook: alle horeca dicht gedurende een maand.

De cultuursector: die bleef vooralsnog gespaard van nieuwe maatregelen. Althans tot de befaamde coronabarometer van de overheid eindelijk klaar is. De hele sector wacht met een bang hart af of die ook de concerten, theatervoorstellingen en andere evenementen opnieuw in de ban zal slaan. Wel, wie al eens in de AB is geweest de laatste maanden, weet dat daar geen enkele reden toe is. Zelden heb ik mij in dit hele coronaverhaal zo veilig gevoeld als die avond in de muziektempel op de Anspachlaan. Binnenkomen in je bubbel van maximaal twee personen, volgens duidelijke looplijnen naar je zitje, géén bar noch rookpauze, een zitplaats tussen én een mondmasker op tijdens het hele concert. Dat het de meest ‘rock-’n-rolle’ avond ooit was, zal je mij niet horen zeggen. Maar veilig, dat was het absoluut wel.

Het credo moet, ook in tijden van opperste crisis, dan ook blijven: als het veilig kan, moet het kunnen. Zeker als de cultuursector al sinds het begin van de pandemie de zwaarst getroffen sector is, maar tegen alle economische logica in ons toch blijft voorzien van onze broodnodige portie afleiding. Zeker in Brussel, waar cultuurbeleving dé verbindende factor is tussen de gemeenschappen die onze stad rijk is. En zeker als de aangevoerde wetenschappelijke basis voor de sluiting van de horeca in de strijd tegen de verspreiding van het coronavirus al dunnetjes aanvoelt, dan is die voor cultuurevenementen op dit moment onbestaande.

Laten we ditmaal onze cultuurbeleving dus niet slachtofferen. Anders riskeren we echt in een samenleving te belanden waar ‘werken het enige is dat nog is toegestaan’. Zoals niet de geroemde schrijver Orwell, maar wel een of andere onbekende internaut en de Twittergemeenschap die ons voorspiegelt. We kunnen beter dan dat, véél beter.