Vlaamse besparingen treffen ook Brusselse cultuurhuizen

Een algemene kaasschaaf van 6 procent op de werkingssubsidies en 60 procent minder projectsubsidies. Dat zijn de concrete besparingen uit het eerste beleidsplan Cultuur van Vlaams minister-president Jan Jambon (N-VA). “Gelukkig is er binnenkort een Vlaamse canon. Dan weten we later nog wat cultuur was”, klinkt het scherp bij KVS-directeur Michael De Cock.

“Het Vlaamse culturele leven vormt een onmisbare schakel in het Brusselse cultuurlandschap. Op het vlak van cultuur kijk ik naar de internationale en diverse positie van Brussel als sleutelplek.” Met die gevleugelde woorden laat minister-president Jan Jambon, die ook de bevoegdheid Cultuur voor zijn rekening neemt, nog het beste vermoeden voor de cultuursector in Brussel. Maar het feit is dat ook de cultuurinstellingen in de hoofdstad niet ontsnappen aan de besparingsdrang van de Vlaamse regering.

Concreet komt er een algemene besparing van 6 procent op de structurele werkingssubsidies. Die geldt overigens ook voor heel wat andere Brusselse instellingen, zoals de Vlaams-Brusselse Media (VBM) zelf. Maar ook aan de pot van projectsubsidies wordt flink geraakt. Jambon wil een besparing van maar liefst 60 procent doorvoeren, van 8,47 miljoen euro dit jaar naar 3,39 miljoen volgend jaar. 2020 komt zo voor de gehele cultuursector plots wel heel dichtbij: iedereen moet op minder dan twee maanden bekijken waar men het nodige geld kan gaan halen. “Selectiever kiezen moet ook leiden tot een betere ondersteuning”, zegt Jambon daarover.

AB moet minder besparen

De besparing van 6 procent op de werkingsmiddelen geldt voor alle Vlaamse culturele instellingen, met uitzondering van de zeven erkende ‘grote’ Kunstinstellingen, waaronder de enige Brusselse instelling de Ancienne Belgique is. Deze kunstinstellingen, die aangestuurd worden via beheersovereenkomsten, krijgen samen ruim een derde van alle middelen en moet maar 3 procent besparen.

Wat de toekenning van de projectsubsidies betreft, wil Jambon tegen 1 april 2020 een Strategische Visienota Kunsten opstellen, waarin hij zijn visie op het beleidskader voor de kunsten uiteenzet en waaraan de subsidiedossiers zullen getoetst worden.

Vlaamse canon

Met deze knip wil Jambon inhoudelijk de focus verleggen, onder meer naar de culturele erfgoedinstellingen. De Vlaamse meesters moeten dan weer “het uithangbord worden van de grootsheid die Vlaanderen in zich heeft.” In de lijn daarvan bevestigt Jambon ook het opstellen van een Vlaamse canon. “De Canon wordt samengesteld door een onafhankelijke en pluralistisch samengestelde wetenschappelijke commissie en is in de eerste plaats bedoeld ter ondersteuning voor het onderwijs en, in aangepaste vorm, van de inburgeringscursus voor onze nieuwkomers. Als minister van Cultuur zal ik hier vanzelfsprekend een rol in opnemen”, klinkt het.

Michael De Cock, de directeur van de KVS, spreekt bij de VRT van "een zware klap voor de podiumkunsten". "Dit gaat bovendien in tegen de geest van het regeerakkoord, dat spreekt van excellentie. Van een nationalistische partij die inzet op identiteit begrijp ik dit echt niet. Dat dit de artiesten en het publiek zal treffen, is zeker. We moeten wel vermijden dat dit alleen bij het artistieke personeel terechtkomt."

Op Twitter houdt De Cock het laconieker. "Gelukkig is er binnenkort een Vlaamse canon. Dan weten we later nog wat cultuur was”, klinkt het scherp.

De kunstensector stelt zich ernstige vragen bij de voorgestelde besparingen van de Vlaamse regering. "Een regering die op deze wijze bespaart, grijpt in op de excellentie van onze kunsten en de toekomst van de sector", zegt oKo, de koepel voor de kunstensector, die snel overleg vraagt met de minister-president.

"De Vlaamse regering stelt in haar regeerakkoord dat ze wil inzetten op cultuur, excellentie en internationale uitstraling. Tegelijk moet de hele kunstensector fors besparen: kunstinstellingen, kunstenorganisaties en kunstenaars. Hoe de regering die plannen met elkaar wil laten sporen, laat men nog in het midden. De kansen in het regeerakkoord vertalen zich voorlopig niet in beleid. De kunstensector is er jammer genoeg ook nog niet over geconsulteerd", zegt Leen Laconte, directeur van oKo.

Kaaitheater, Amerikaans Theater en Kanal

In zijn beleidsnota haalt Jambon ook enkele specifieke Brusselse instellingen aan. Zo herbevestigt Jambon de plannen voor een nieuwe, tweede zaal voor het Kaaitheater, net zoals zijn intentie om van het leegstaand Amerikaans Theater een Vlaamse cultuurpool te maken die zal beheerd worden door de Ancienne Belgique.

Voordat een samenwerking met die andere nieuwe cultuurpool KANAL in Brussel kan worden uitgebouwd, vindt Jambon dat “KANAL ook een duidelijke Vlaamse stempel moet dragen, zowel naar uitstraling als binnen de organisatiestructuur, inclusief in zake de normen van deugdelijk bestuur.”

De samenwerking met het Vlaams-Marokkaans huis Darna wordt wel verdergezet. “De samenwerking rond het VlaamsMarokkaans culturenhuis Darna biedt aanknopingspunten voor andere dossiers”, klinkt het. Ook het muziekhuis Flagey en BOZAR mogen op een verlengde samenwerking rekenen. “Met de voortzetting van het goedwerkend samenwerkingsmodel met Flagey en de actualisatie van de BOZAR-overeenkomst, speel ik in op de dynamieken binnen de Brusselse culturele ruimte”, aldus Jambon.