Couleur Café 2023: ook zonder grote sterren was het chaud

Op de 32ste editie van Couleur Café, de vijfde in het Ossegempark, werden veel thuismatchen gespeeld, zelfs door niet-Brusselaars. Het familiegevoel tussen artiesten onderling en hun publiek overheerste. Maar clans waren er niet. Daarvoor was het samenhorigheidsgevoel bij de jonge, stedelijke en als vanouds erg gemoedelijke festivalgangers veel te groot.

Zijn er hier mensen die naar dancehall luisterden in de eighties,” vroeg de Jamaicaanse reggae-artiest gisteren nogal voortvarend aan het jonge volkje. Er was amper iemand die reageerde, en toen er toch enkele fans begonnen joelen, klonk het: “No, you are too young!”

Het illustreert hoe Couleur Café elk jaar is blijven verjongen. Het publiek komt niet speciaal voor de grote namen, maar voor de sfeer, de beleving en de vrienden, oude en nieuwe. Dat is een bijzonder grote troef voor zowel de organisatoren als voor de artiesten op de zes verschillende podia die zo ook zelf hun publiek kunnen blijven verjongen. Je voelde dat het meer was dan een marketingpraatje toen er nog maar eens een artiest uitriep dat hij hier zo graag was.

Het viel op dat er dit jaar helemaal geen grote buitenlandse sterren op de affiche stonden. Gingen de voorbije edities Shaggy of Sean Paul nog met een dikke cheque lopen, dan werd dit jaar uit financiële overwegingen geopteerd voor meer lokale artiesten, aangevuld met opkomende internationale bands met een uitgesproken livereputatie. De organisatoren hadden alvast goed ingeschat dat hun koerswijziging geen reden zou zijn voor het publiek om af te haken. Dat bewees zijn trouw, want zowel de combi- als de zaterdag- en zondagtickets waren uitverkocht.

De prijs van een dagticket werd omwille van de inflatie wel opgetrokken van 48 naar 54 euro, maar die van de drankjes verhoogde men bewust niet. Met 2,80 euro lag die opvallend lager dan de 3,5 euro die de meer commerciële festivals vragen, en je kon ze nog per stuk aanschaffen. Vijf in plaats van vier consumpties scheelt vooral bij de jongsten een slok op de borrel. Een festival dat in de hoofdstad een divers publiek wil aanspreken moet daarop letten.

Bezoekers voelen zich op die manier ook erkend en retourneren de geste met respect. Wil je op Rock Werchter in voorverkoop maar 3,25 euro betalen voor een drank- of eetvoucher, dan moet je er ineens 20 tegelijk aanschaffen.

In tegenstelling tot andere, grotere festivals slaagde Couleur Café er dankzij de nodige investeringen bovendien wel in om klaar te zijn voor de herbruikbare beker. In Brussel kreeg iedere bezoeker een eco token die je mocht inleveren voor een (gratis) exemplaar. Opnieuw: zo bouw je meer vertrouwen op dan met een of ander (betalend) waarborgsysteem.

On est chez nous

De organisatoren hadden ook wat geluk aan hun zij. Er waren de zonnige weersomstandigheden, die de veiligheidsmens met de waterspuit in de frontstage tot een van de populairste personen op het terrein maakte. Nooit hebben we op een festival zo vaak het woord ‘chaud’ gehoord. Dat had naast met de zeker op zondag verzengende namiddagzon natuurlijk ook te maken met het feit dat er zoveel hiphopartiesten op de affiche stonden.

Maar voor de organisatie was het evengoed een meevaller dat de gestrikte Belgische topnamen — Roméo Elvis en Coely voorop, maar ook blackwave. — allemaal in zekere zin aan een comeback toe waren (en dus iets te vertellen of goed te maken hadden), nadat het om verschillende redenen even minder liep. Hun focus op persoonlijke groei en empowerment sloeg aan bij de jongste generatie festivalgangers die de mond vol heeft over het belang van mentale gezondheid.

Dat deze comebackbelgen nieuw werk te promoten hadden hielp ook, net als het gegeven dat het festival voor hen aanvoelde als een thuismatch. “On est chez nous,” klonk het op het reüniefeestje bij ISHA. Het frappeerde hoe graag zelfs artiesten die niet eens in Brussel wonen het festival als een thuismatch bestempelden en zichzelf toe-eigenden. Er een aantal keer gespeeld hebben was voldoende.

We hoorden het host Annabel Van Nieuwenhuyse in haar aankondigingen ook enkele keren benadrukken: “We zijn hier bij jullie. Dit is jullie festival.” Het jonge, stedelijke publiek voelt dat ook zo aan en vindt het tof om bij de club te horen.

Aanwezig zijn op Couleur Café genereert een trots waar een nieuwkomer als Core stikjaloers op is, ook al knutselde en ‘kocht’ het festival uit de stal van Live Nation en Tomorrowland een maand geleden een bijzonder fraaie affiche bij elkaar onder dezelfde voet van het Atomium. Een aantal acts die toen speelden had nu ook niet misstaan op Couleur Café.

Familie boven alles

Het hoogtepunt van het weekend vond misschien wel in een van de kleinste tenten plaats. Jazz Brak speelde zijn eerste soloset op het festival dat ooit STIKSTOF mee hielp lanceren. Al zijn vrienden waren erbij, ook twee jonge hiphopartiesten uit de nieuwe Niveau4-lichting. Maar natuurlijk zouden ook de rappers van het moederschip hem vervoegen op het podium.

Voor de elektriciteit die toen in de lucht hing en de donderende explosie erna komen mensen naar festivals. Samen klonk het dat familie boven alles staat. Hetzelfde geluid was een dag later te horen in de set van ISHA, die zijn gang verzameld had op het podium. “Een rapper is een groep,” schreven we erbij.

Was het voornaamste doel van DJ Vega, die dit jaar de zeven mc’s van Niveau4 begeleidde, ook niet familiebanden smeden, zodat zijn nu nog tegen elkaar op rappende kroost mekaar later als broers en zussen zou kunnen (terug)vinden? Is het niet net zo’n empowerend netwerk waar pakweg Coely, Roméo en STIKSTOF zich zeven jaar geleden tijdens de eerste editie aan konden optrekken?

Ook de banden tussen artiesten en fans werden extra aangehaald in de tweede editie van Couleur Café na de pandemie. “We hebben jullie niet meer gezien sinds 2019,” klonk het bij de straffe Amerikaanse raptandem EarthGang. “Hebben jullie het tijdens de pandemie goed gesteld? Of niet zo goed? Dat is ook prima! Het belangrijkste is dat jullie hier nu zijn.”

Thundercat legde zijn jams even stil toen hij in het publiek een meisje opmerkte dat onwel was geworden, en ook op het terrein zagen we mensen polsen bij en/of zich ontfermen over anderen die er bewegingsloos bij lagen. Het sluit aan bij de care policy van de organisatoren, die een care team en care zone installeerden, waarover via de app, de socials en de festivalfolders uitvoerig gecommuniceerd werd.

Onverwachte versmeltingen

Naast de twee openluchtpodia Red Stage en Green Stage en de nieuwe The Fox-tent, waar verschillende genres naast elkaar op de affiche stonden, trokken de Dub Stage en de Black (dj-) Stage zoals andere jaren dubfanaten en clubbers aan die een heel weekend konden zweren bij hun favoriete genre, maar dan nog valt er op Couleur Café niet te ontkomen aan toevallige ontmoetingen.

Het mooiste voorbeeld kregen we bij het concert van Orchestra Baobab. Het negenkoppige ensemble uit Senegal bevindt zich met hun nochtans aanstekelijke blend van Latijnse en West-Afrikaanse ritmes en gezangen ver weg van de cutting edge mix waar veel hedendaagse artiesten naar op zoek zijn, en toch doen ze eigenlijk net hetzelfde. Al meer dan vijftig jaar zelfs. Dat ook door de jongste generaties laten ontdekken, generatie na generatie, is hun grootste plezier, dat geheel wederzijds bleek.

Ze gingen niet zo heftig te keer als ArrDee, net twintig geworden en de hipste drillrapper van de scene. Noch wrongen ze hun lichaam in honderden bochten om het te matchen met hun muzikale roots, zoals de dansende zangeres Reinel Bakole. Maar op een uurtje tijd toverden ze ondanks de hitte wel een bijna leeg Groentheater om in een vol, met alleen maar dansende goedgezinde mensen. Op zo’n moment versmelten alle niches. Tegen zoveel organische vertel- en veerkracht konden ook de meest professionele sets van buitenlandse ‘headliners’ als Protoje of Joey BadA$$ niet op.