Brussel leest (9): de boekentips van Hugo van de bibliotheek van Sint-Agatha-Berchem

Met enige weemoed herken ik soms mezelf in die zeldzame adolescente, wat teruggetrokken bibliotheekbezoeker waarvan je merkt dat hij (maar vaker zij) een veellezer blijkt te zijn die boeken verslindt en haast wekelijks opnieuw voor de balie staat. Nadat ik zelf zowat alle Daisnes, Lampo’s en Ruyslincks achter de kiezen had, las ik Het geraas en het gebral. Het boek sloeg in als een bom. Hoe hij de familie Compson portretteerde, de taalregisters die hij hanteerde, de manier waarop hij de zwakzinnige Benjy een stem gaf... William Faulkner bepaalde voorgoed mijn liefde voor de literatuur.

Mijn persoonlijke interesse voor het betere prentenboek heeft er doorheen de jaren voor gezorgd dat we in Sint-Agatha-Berchem een collectie hebben uitgebouwd die mag gezien en gelezen worden. Naast de vele prachtige prentenboeken van Vlaamse illustratoren die met recht en reden tot de wereldtop worden gerekend, kies ik toch voor dit bijzondere prentenboek. Net als vertaler Arthur Japin die het boek uitvoerig prees, slaag ik er nog steeds niet in om het voor te lezen zonder dat mijn stem breekt. ‘Dostojevski en Nietzsche hadden een heel oeuvre nodig, Yourcenar twee romans en wat verhalen, Plato een symposium, maar Shel Silverstein zei alles wat er te zeggen viel in The giving tree in nog geen vijftig zinnen en een aantal tekeningen’. Shel Silverstein was bovendien van meer markten thuis. A boy named Sue, Sylvia’s mother, The ballad of Lucy Jordan: allemaal van zijn hand.

‘Schrijven is schrappen’ zei Godfried Bomans, en Raymond Carver (samen met redacteur Gordon Lish, bleek later) was er een echte meester in. Kortverhalen, eigenlijk een genre op zich, vinden alvast in onze bibliotheek niet altijd de weg naar de lezer. Een paradox in deze tijden van korte concentratiebogen. Hoe Carver erin slaagde om in uiterst korte verhalen menselijke relaties te schetsen, maakte alvast op mij erg veel indruk. Voor lezers die poëzie te hermetisch vinden, romans te tijdrovend, maar toch op zoek zijn naar literaire kwaliteit, zijn kortverhalen een oplossing. Mag ik meteen ook Tsjechov, Pirandello en, dichter bij huis, Annelies Verbeke suggereren?

Ik benijd soms wel eens de collega’s in grotere Brusselse bibliotheken die voldoende budget beheren om een collectie strips voor volwassenen aan te bieden. Lang voordat graphic novels aan hun opmars begonnen, maakte ik kennis met dit werk en sloeg meteen twee vliegen in één klap: de onverkorte versie van Célines meesterwerk én de onnavolgbare manier waarop Tardi de uitzichtloze sfeer van het boek in houtskooltekeningen gestalte gaf.

Ik was zeventien en erg vatbaar voor zijn nieuw-romantische poëzie toen Jotie T’Hooft voor zelfdoding koos, eenentwintig jaar jong. Wist ik veel dat ik jaren later in de bibliotheek in Sint-Agatha-Berchem zou terechtkomen, op minder dan honderd meter van het “zwarte huis” waar op de schoolsteenmantel zijn laatste twaalf nagelaten gedichten werden teruggevonden. Sinds vorig jaar, naar aanleiding van zijn veertigjarig overlijden, prijkt op de gevel van de bibliotheek het gedicht ‘Schuldbekentenis’ met de beroemde slotzin ‘Ik ben wereld, in mij is onstuitbaar de doodsbloem ontloken’. Wie meer wil weten over de band tussen onze Vlaamse poète maudit en Sint-Agatha-Berchem kan op onze website terecht.