Zullen de stadsbioscopen de crisis overleven?

De stadsbioscopen broeden op plannen om Brussel straks weer cinema aan te bieden, maar een eventuele heropening is eerder het begin dan het einde van hun zorgen. Gelukkig is de strijdlust groot. “Geef ons een datum, dan kunnen we aan de slag.”

Aan sluitingsdagen doen bioscopen niet mee. 365 dagen op 365 ontvangen ze volk dat even wil wegdromen bij een leuke, spannende of ontroerende film. Dat kan al wekenlang niet meer en zal nog weken, mogelijk zelfs maanden niet mogelijk zijn.

Al die tijd hebben de bioscopen geen inkomsten. Uiteraard brengt dat hen in lastig parket. “De situatie is precair,” zegt Nicolas Gilson, programmator en directeur ad interim bij Palace (Brussel-Stad).

“De facturen blijven komen en we hebben geen inkomsten. Economische werkloosheid voor het volledige personeel is wat ons voorlopig redt.”

Fréderic Cornet, directeur van Galeries (Brussel-Stad), verwacht niet dat bioscopen definitief de deuren zullen moet sluiten. “Maar we gaan een moeilijke tijd tegemoet. Het is afwachten hoe lang de crisis duurt en welke steun we van de overheden krijgen. Hopelijk evenveel als de theater- en concertzalen.”

Geen haar op het hoofd van Peggy Fol dat eraan denkt om haar Vendôme (Elsene) op te geven. “Dit is al 69 jaar een familiezaak. Al net zo lang hebben we elke storm doorstaan. Ik ben klaar om te weer open te gaan. Maar als de problemen een jaar aanslepen, weet ik ook niet hoe ik vaste kosten zoals de huur moet betalen.”

30 procent capaciteit

De drie stadsbioscopen broeden op plannen om te heropenen, maar botsen vooralsnog op veel vraagtekens. Vanaf wanneer mag het weer? Onder welke voorwaarden? “Van de ene dag op de andere kunnen we niet opengaan.

De inschatting van de sector is dat er minstens een maand nodig is om weer operationeel te zijn. Geef ons een datum, geef ons de voorwaarden, dan kunnen we tenminste aan de slag,” zegt Fol.

“Ons leven is veranderd. We gaan nog maanden, misschien zelfs jaren, met het virus rekening moeten houden.

We kunnen niet de hele tijd opgesloten zitten. Een leven zonder cultuur, zonder muziek, zonder cinema, is geen leven. Laten we dus waakzaam en intelligent de heropening van de bioscopen organiseren.”

De bioscoophouders maken zich sterk dat ze aan de regels van social distancing kunnen voldoen door zetels leeg te laten en maar 30 procent van de zaalcapaciteit te benutten. De mensenstroom kan geregeld worden met een aparte ingang en uitgang en door voldoende tijd tussen twee vertoningen te laten.

“Wij hebben maar één verlangen: heropenen. We zullen er alles aan doen om de veiligheid van het personeel en de bezoeker te garanderen. Desnoods verplichten mondmaskers en vragen we elke bezoeker om zijn handen te desinfecteren voor hij de zaal betreedt.

We zullen er geen traan om laten als we zes maanden geen drank en snoep kunnen verkopen omdat dat niet samengaat met een mondmasker. Dat is een service en een extraatje maar daar leven we niet van. Ons beroep is mensen films tonen, niet popcorn verkopen.”

Volgens de berekeningen van Cornet zou het voor Galeries “enigzins nog wel lukken” om rendabel te zijn met maar 30 procent van de capaciteit. “Wij hebben het geluk dat we over twee grote zalen beschikken. Voor uitbaters met kleinere zalen, zoals Aventure, is de uitdaging groter.”

Aan 30 procent zijn de twee grote zalen van Palace rendabel, de twee kleine niet. “Dus economisch gezien is dat alleen een optie als de grote zalen een goed rendement halen. Maar dat is niet gegarandeerd,” zegt Gilson.

Locomotieven

Of het publiek wel onmiddellijk zal terugkeren, is de grote bezorgdheid. “In Zweden mochten de bioscopen openblijven, maar ze haalden slechts 10 procent van hun normale cijfer. Als slechts 10 procent van ons publiek opdaagt, komen we pas echt in de problemen.

De sector stelt zich momenteel de vraag of hij wel snel wil heropenen. Of het niet slimmer is om later te openen. We zijn daar nog niet uit. We overleggen met elkaar en ook met het kabinet van de minister van Cultuur,” zegt Cornet.

Volgens Gilson liggen twee scenario’s op tafel: een heropening aan het begin van de zomer, of begin september. “Ik wil niet negatief zijn. Ik wil graag openen. Maar de meerderheid van de Franse bioscopen heropent liever in september. Niet alleen is er de hoop dat we dat dan in betere omstandigheden kunnen doen, het is vooral economisch minder riskant.”

“De zomer is altijd een moeilijke periode voor bioscopen,” gaat Gilson voort. “Daarom sparen de verdelers hun films met het grootste potentieel op voor na de zomer. In mei en juni moeten we het hebben van de films die werden voorgesteld op het Festival van Cannes. Maar dat is niet kunnen doorgaan.”

Extra uitgaven om de veiligheid te garanderen. Maar 30 procent capaciteit. Een sowieso al moeilijke periode met een mogelijk zwak filmaanbod. Onzekerheid over de terugkeer van de bezoeker. Al die factoren nopen Gilson tot voorzichtigheid.

“Als het niet rendabel is om open te zijn, dan pas stevenen we af op een faillissement, zowel wij als de anderen. Het was verrassend maar ook geruststellend om te vernemen dat de grote bioscoopcomplexen met hetzelfde rentabiliteitsvraagstuk worstelen.

We zitten allen in hetzelfde schuitje. Als de verdelers verzuipen, de zalen ook. Als de commerciële zalen afzien, dan is dat op termijn ook een aanslag op de arthousezalen. Zij zorgen voor grote beweging. Dat is goed voor iedereen.”

De drie bioscoopuitbaters benadrukken het belang van enkele ronkende titels om de mensen weer uit hun kot lokken eens ze mogen heropenen. “We noemen dat locomotieven,” zegt Cornet. “Films die het publiek zin geven om naar de bioscoop te gaan. Die zijn zeer belangrijk.”

Voor die films zijn de bioscopen afhankelijk van filmverdelers. “Maar voor hen is alles nog flou,” weet Fol. “De grote Amerikaanse studio’s hebben bijna alle grote titels uitgesteld tot de herfst of zelfs tot volgend jaar. Ik vraag me af hoe aarzelend de lokale filmverdelers zullen zijn.”

Openluchtvoorstellingen?

De toegenomen populariteit van Netflix en andere video-on-demand-kanalen (VOD), baart dan weer relatief weinig zorgen. “Eerlijk gezegd ben ik blij dat enkele verdelers geëxperimenteerd hebben met onlinereleases. Het gaf de pers de kans om te blijven berichten over film. Dat is belangrijk, want dan blijft cinema in de hoofden van de mensen bestaan,” zegt Gilson.

Voor de coronacrisis bestonden al die VOD-kanalen ook al, en dat belette de stadsbioscopen niet te floreren, zoals BRUZZ al eerder berichtte. “2019 was voor iedereen een recordjaar. Begin 2020 deed Galeries zowaar zelfs nog beter. Ondanks het bestaan van Netflix en co gaan mensen nog altijd heel graag naar de bioscoop,” zegt Cornet.

“Arthousezalen zijn afgestapt van de idee dat het volstaat om een film op een groot scherm te projecteren om volk te lokken. Je moet een ontmoetingsplek proberen te zijn en een meerwaarde creëren. Films omkaderen, evenementen creëren, regisseurs uitnodigen, debatten organiseren: dat werkt echt goed. Overal, niet alleen bij ons.”

De interimdirecteur van Palace kan dat bevestigen. Nicolas Gilson: “Evenementen zoals avant-premières, inleidingen en gesprekken met de makers, doen bioscopen als de onze leven. Ze zorgen voor volle zalen en creëren een sfeer die mensen zin geeft om vaker naar de cinema te gaan. Maar volle zalen mogen niet. Ook op evenementen kunnen we straks niet rekenen.”

Net als Palace versterkt Galeries doorgaans zijn zomeraanbod met klassiekers, cycli en onuitgegeven films. De bioscoop werkt dat programma nu ook uit, maar zonder te weten of het zal kunnen doorgaan.

Cornet: “We zijn in gesprek met de Stad Brussel voor enkele openluchtvoorstellingen. Daar kan je de afstand tussen de toeschouwers makkelijker organiseren. Het belangrijkst lijkt me dat de we de Brusselaar deze zomer cinema aanbieden, zelfs als de zalen dicht moeten blijven.”

Loyaal publiek

Galeries kreeg naar eigen zeggen heel positieve reacties op zijn nieuwsbrieven en acties om de band met het publiek ook tijdens de sluiting aan te halen.

“We hielden onze cinefiele gemeenschap onder meer op de hoogte van interessante online-initiatieven. Op 21 april hebben we een film online ter beschikking gesteld die we normaal die avond gingen tonen: Queercore: how to punk a revolution. Daar hebben 1.340 mensen naar gekeken!”

Ook Vendôme warmt zich aan de talloze steunbetuigingen. “Ik geef toe dat ik me in het begin zorgen maakte,” zegt Peggy Fol.

“Niet over de financiën, maar over de vraag of de mensen wel zouden terugkeren. Maar veel klanten hebben spontaan laten weten dat ze zeker terugkomen, of ze betuigden hun steun. Ook de steunkaartenactie, waarbij je nu al een ticket betaalt dat je pas later kan gebruiken, was een groot succes. Die buitengewone steun van ons vast publiek heeft me een enorme boost gegeven. Ik wil al die mensen weer aan films helpen. Daar doe ik het voor.”