Programmator Thomas Konings: ‘De Botanique wordt steeds meer een laboratorium’

Het publiek heeft zijn weg naar de concertzalen teruggevonden. Maar wie een blik werpt op de affiche van de Botanique, ziet vooral veel onbekende namen. “Wij mikken meer dan ooit op de sterren van morgen,” zegt programmator Thomas Konings. “En die hebben allemaal hun eigen manier om in de aandacht te komen.”

De livesector heeft nog maar goed en wel corona uit lijf en leden geschud, en daar dreigt alweer een nieuwe crisis: net nu iedereen een budget uit zijn cultuurbuidel had gespaard, krijgt de koopkracht een knauw, zieltogend onder druk van een nabije oorlog, verknipte schaakmeesters van de internationale politiek en de torenhoge inflatie. Dat heeft gevolgen: concertzalen zien hun energiefactuur verveelvoudigd, artiesten worden geconfronteerd met alle winst verslindende tourkosten en de portemonnee van de ticketkopers wordt almaar meer gepluimd.

“Maar voorlopig zien we niet dat mensen willen besparen op cultuur,” zegt Thomas Konings, programmator bij concertzaal Botanique. “De ticketverkoop zit binnen de verwachtingen. We hebben zelfs een geweldige start gehad na de zomer, september was echt goed.” De concertzaal heeft zeventien procent meer publiek dan in dezelfde periode in 2019, al moet gezegd dat het ook een derde meer shows op de affiche heeft staan – nog altijd een gevolg van bands die na corona de schade willen inhalen.

Voor het zomerreces heerste er ongerustheid bij de cultuurhuizen. Het publiek vond zijn weg maar niet terug na de pandemie, de zalen raakten amper gevuld. De verwachting dat het bij de start van het culturele najaar weer zou aantrekken, bood een wankel houvast. Maar na het festivalseizoen sijpelden de concertgangers toch weer binnen. “Al zien we net als overal dat mensen pas last minute hun tickets kopen,” zegt Konings. “Dat is dan weer niet altíjd het geval. Soms hopen we erop, en gebeurt het niet. Wat we wel met zekerheid kunnen zeggen, is dat de livesector sinds corona een stuk onvoorspelbaarder is geworden.” (Lacht)

Dat impliceert dat ook promo voeren voor een show er niet makkelijker op wordt. “Vroeger wist je ruim op voorhand wanneer je als organisator een extra inspanning moest doen om je zaal gevuld te krijgen. Nu niet meer. De les is dat we voor elke show vanaf het begin moeten zorgen dat de promo goed zit. Een hele opgave voor ons, omdat we zoveel concerten doen en het niet simpel is om elk event er te doen uitspringen.”

Next big things

Konings is met zijn 28 de jongste van de drie programmatoren bij de Botanique, naast Olivier Vanhalst en algemeen directeur Paul-Henri Wauters. Hij studeerde politieke wetenschappen, maar zijn interesse in muziek nam het langzaamaan over. Eerst bij de online muziekblog Indiestyle, waar hij een tijdje hoofdredacteur was. Bij de Botanique zit hij nu vier jaar. “Ik kwam hier als concertliefhebber al meerdere keren per week,” lacht hij. “Na een tijdje begon ik hun tips te geven, en zo ben ik erin gerold. Qua programmatie heeft het altijd goed geklikt tussen de Botanique en mij.

Konings houdt de hypes en trends in het vizier, en monstert de artiesten die eerstdaags het verschil zullen maken. Van die jonge wolven of nog te ontluiken supersterren vinden er dit najaar opvallend veel hun weg naar de Kruidtuin. Zelfs voor doorgewinterde melomanen doen de meeste namen in het najaarsoffensief van de Botanique geen belletje rinkelen. Dat erkent ook Konings, die op het moment dat we hem aan de lijn krijgen in Polen het meerdaagse Unsound-festival in Krakau afschuimt voor de nieuwste snoepjes uit de elektronische scene. Hij is tuk op dat soort festivals, zoals Rewire in Den Haag en Primavera Sound in Barcelona, waar veel jong grut zijn neus aan het venster steekt. Die sterren-in-de-dop kapen ook niet zomaar de aandacht bij hem weg, het is een belangrijke missionstatement van de Botanique: jong talent op de radar zetten. Vaak geven internationale artiesten er hun eerste Belgische show.

Binnenkort zal de Botanique die visie nog benadrukken met With Love, een concept waarbij je voor 10 euro de next big things van morgen in de Witloofbar, de catacomben van de Kruidtuin, hun ding kan zien doen. Dingen die minder via traditionele weg als labels, de media en festivals binnen walsen. “TikTok is een belangrijke tool geworden,” beaamt Konings, “maar er is zoveel meer. Je mag ook niet vergeten dat streaming een heel groot aandeel heeft gekregen. Door algoritmes bereiken sommige bands een groot publiek, maar word jij misschien niet getarget of volg je niet de juiste playlist.”

Vinger aan de pols

Kortom, we luisteren meer en meer in (internet)bubbels naar muziek. “Sinds corona is alles nog meer gedigitaliseerd,” zegt Konings. “Iemand als Tobe Nwigwe, een Amerikaanse rapper met Nigeriaanse roots, heeft een grote community opgebouwd door op YouTube elke zondag een homemade video te plaatsen. Wie hem niet volgt, kent zijn muziek wellicht niet. Hetzelfde gebeurt met platformen als Instagram of Twitch. De kanalen waarmee artiesten onder de aandacht proberen te komen, zijn verveelvoudigd. Er zijn sowieso nog dagelijks hoekjes internet die ik ontdek waar telkens een andere scene leeft. Er is zoveel aanbod, het is crazy. En daarin proberen wij dan de gids te zijn.” (Lacht)

Beach Bunny, Jok'Air, The 502s zijn maar een paar voorbeelden: bands waar u wellicht nog nooit van had gehoord, tenzij u in hun bubbel zit, maar hun concerten zijn wel allemaal uitverkocht. “Het is er niet makkelijker op geworden om in te schatten of de groep zal verkopen of niet,” geeft Konings toe. “Vroeger wist je wanneer een artiest bij dit of dat label zat, in welke verkoop dat zou resulteren. Of als de band op de radio gedraaid werd. Dat is veranderd. De Botanique wordt steeds meer een laboratorium, voor de artiesten, maar ook voor de booking agents en labels. Dat maakt het spannender, maar ook moeilijker.”

Je moet risico's durven te nemen, zegt Konings. “Beach Bunny, bijvoorbeeld, is een TikTok-band die heel hard leeft bij een jong queer publiek dat rockmuziek ontdekt, een beetje wat Paramore was voor mijn generatie. Maar er is een grote strijd tussen de cijfers en de realiteit. Een groep kan heel veel streams of views of volgers verzamelen zonder dat dat een grote ticketverkoop garandeert. Je moet als programmator voor een deel op je buikgevoel afgaan om in te schatten of deze of gene artiest een Belgisch publiek kan aanspreken. De laatste jaren hebben we daarom ook onze poel van partners in binnen- en buitenland verbreed om een diverser programma samen te stellen. Dat weerspiegelt zich bijvoorbeeld in een groter aanbod qua metal.”

Konings gaat naar drie tot vier shows per week en luistert obsessief naar muziek, via verschillende kanalen. Spotify blijft voor hem een belangrijke tool. Maar hij put ook nog altijd uit wat labels hem aanreiken. “In die zin hanteer ik ook nog wel de 'oude' methodes,” vertelt hij. “Doorslaggevend is de intrinsieke artistieke kwaliteit van de act. Dat is heel subjectief, maar we zullen niet zomaar elke TikTok-artiest een platform geven. De Botanique houdt de vinger aan de pols, maar er moet een identiteit aan kleven.”

To cancel or not to cancel

Als die artiesten opdagen, want de prijs om te toeren is voor muzikanten exponentieel gestegen. Groepen korten tours niet zelden in, of gelasten de hele boel af als blijkt dat financieel het sop de kool niet waard is. Zeker als er een overzees traject aan te pas komt. “Sinds de opkomst van streaming de muziekverkoop heeft gekelderd, moeten de artiesten de baan op om inkomsten te genereren,” knikt Konings. “Maar nu dreigen torenhoge brandstofprijzen, materiaal- en personeelskosten ook dat verlieslatend te maken. Artiesten richten zich steeds vaker enkel op plekken waar het goed loopt en vermijden risico's. Blue Lab Beats, bijvoorbeeld, heeft net beslist om zijn Brusselse show te cancelen. Die mentaliteitswijziging zal zich op termijn doorzetten. Ik maak mij daar natuurlijk zorgen over, want wij zetten net heel hard in op kleinere bands die nog niet bekend zijn, die niet per se meteen volk lokken. Ik denk dat voor iedereen hetzelfde geldt: het is zoeken naar de juiste balans.”

Toeren is nochtans nog altijd dé manier om naam te maken, zegt Konings. “Maar tegen welke prijs? Artiesten geven ook aan dat on the road zijn niet alleen fysiek maar ook mentaal heel uitputtend kan zijn, kijk naar Arlo Parks of Sam Fender, of bij ons Max Colombie van Oscar and the Wolf. Het is een goede zaak dat er eindelijk over dat precaire mentale evenwicht wordt gepraat.”

Er zijn niet alleen de gestegen onkosten, er is ook nog altijd de brexit. “Het blijft een gedoe om de oversteek te maken,” zucht Konings. “Elk kabeltje moet je declareren. Er is heel veel papierwerk. Merchandising moet je op een andere manier organiseren. Het maakt het er niet makkelijker op voor de bands. Terwijl die merch nog belangrijker wordt, nu bands minder inkomsten genereren uit hun optredens.”

Artiesten zien hun inkomsten verschuiven. Ze koppelen hun muziek steeds vaker aan reclamecampagnes, of verbinden zich aan merken. “Maar vaak boeten ze daarbij in aan zeggenschap over hun output. Kortom, artiesten staan zwakker, worden meer uitgebuit. Dat is wellicht ook een reden waarom we nu meer en meer praten over mentale issues. Er is veel meer stress om rond te komen. Corona heeft dat allemaal alleen maar versneld.”
Konings kruist zijn vingers dat bands zullen blijven komen, en dat het publiek zal volgen. “Mensen zullen blijven naar muziek grijpen om te ontsnappen aan het dagelijkse leven,” zegt hij stellig. Het goede nieuws is dat de Botanique, met de steun van de overheid, de prijs van zijn tickets, ondanks de gestegen energieprijzen, niet zal verhogen. “Dat is waar we heel hard voor vechten,” zegt Konings. “Hoe moeilijk dat nu ook is.”

Ondertussen blijft hij nieuw talent checken, onder meer uit de afrobeats met CKay, de amapiano en de alté, ziet hij een terugkeer van de drum-'n-bass met PinkPantheress en de globalisering van alternatieve pop met onder andere Tohji en Drain Gang, of het ontluiken van futuristische freakfolk met Marina Herlop en Daniela Lalita. Just Mustard, Mandy, Indiana en The Lounge Society houden postpunk dan weer levend. Uit de hiphop, een genre dat een paar jaar domineerde, maar nu in een “gezondere fase zit”, zijn Yeule en Billy Woods namen om in het oog te houden. “Heel donker, echt een vibe, bijna psychedelisch,” zegt hij over die laatste. Zelf kijkt hij het meest uit naar Sudan Archives. “Voor mij is zij een van de artiesten van het moment. Haar nieuwe album is meer dan ik zelfs maar had gehoopt. Inventief, vernieuwend, pal op de tijdgeest.”

Check de karrenvracht aan jong geweld op www.botanique.be