The art of the underground (1): Merode

Sinds 1976, het jaar dat de eerste metrolijn in Brussel werd ingehuldigd, duiken miljoenen reizigers onder de grond om zich op de perrons te installeren in afwachting van de aanstormende metrostellen. In ijltempo gingen de eerste stations open. De aankleding van de metrotunnels, perrons, lokettenzalen en ingangen bleek overal anders. Een commissie betaalde Belgische artiesten om sculpturen, doeken, kunstinstallaties, mobielen, keramiekcomposities - alles vaak in monumentale vorm - te integreren in het station. Daarmee scoorde de MIVB in Europa en ver daarbuiten.

Op Lijn 1A en 1B (nu het centrumtraject Lijn 5 en 1) werd meteen uitgepakt met luxueuze uitvoeringen in edele en duurzame materialen. Tot vandaag hebben vele passanten daar nog niets van gemerkt. Anderen geven hun ogen de kost. De beau monde van Brussel, bijvoorbeeld, kreeg met halte Merode aan het Jubelpark een van de eerste gedecoreerde metrostations: met Vive la Sociale van Roger Raveel (1976) en een keramiekwand Carrelage Cinq van Jean Glibert. Lange tijd kregen beurtelings een Vlaamse en een Franstalige kunstenaar de realisatie van een metrokunstwerk toegewezen. Raveels muurgrote in-situwerk (14,5 bij 3 meter) verwijst naar veel. Kijk volgende keer eens aandachtig. De titel herinnert aan een werk van Ensor.

En ook de Vlaamse primitieven zijn met Van Eyck en een 'Adam en Eva' rond een ladder, en wat groen en beton, van de partij. Of liggen beide Bijbelcreaties ook aan de basis van de evolutielijn richting metro? Wat verder integreert Raveel spiegels, een zelfportret en een tekst: 'Kom in het bos wonen/Bouwgrond te koop/met toelating om alle bomen te rooien.' Het standje voor de Brusselse bourgeoisie is duidelijk. 45 jaar na datum is Raveels metrokunst-met-boodschap duidelijk actueel én passé.