The art of the underground (4): Metro Graaf van Vlaanderen

Vanuit de metrostellen valt enkel de luxueuze stationsaankleding met het plafondhoge arduin te genieten. Iets wat al bij al in schril contrast staat met de 'uitheemse', sociale wijk, die blijft wachten op een voetgangersbrug over het kanaal om de Katelijnewijk met laag-Molenbeek te verbinden.

Als u op het perron staat, ongeacht de metrorichting, wordt u overvallen door het theatrale decorum van de indrukwekkende 'assemblagekunst' die boven uw hoofd bengelt. De hele spooroverkapping van Graaf van Vlaanderen straalt iets magisch-realistisch uit.

Kunst op de maan
Beeldend kunstenaar Paul Van Hoeydonck heeft in een pseudo-planetair stelsel witte halve bollen geschaard rond een groot en verguld maanlandschap. In het verlengde hiervan heeft hij een team zwevende astronauten geïnstalleerd. De ruimtevaarders, gehuld in een metaalkleurig doek, hangen aan stalen kabels te bengelen over de hele lengte van het spoorplafond, tot in de verste uithoeken van de trappenzaal. Ze symboliseren het geloof in de vooruitgang, anno 1981.

De extase rond de toen recente maanveroveringen lijkt nog tastbaar aanwezig. Begin jaren 1970 had Van Hoeydonck al met Space art tot in Amerika gescoord - zijn beeldje van de Fallen astronaut was door de Apollo 15-commandant op de maan geplant op 2 augustus 1971. Een mijlpaal in de kunstgeschiedenis, en in hartje Molenbeek hangt daar een uitvergroot vervolg op. Het werk heet 16 x Icarus, en verwijst deels ook naar de uitbeelding van de val van Icarus door Pieter Bruegel de Oude, die neerstort door eigen hoogmoed.

Zich verbranden aan de zon is het lot geweest van menige inwijkeling uit verre contreien. In dat opzicht krijgt deze installatie over de vooruitgangsijver van de wetenschappen een tijdloze sociale dimensie. Die van het blijven zweven en dromen. Die van het vasthangen aan een (wankel) geloof. Die van de hoop en het doel dat altijd in zicht is. Nergens beter dan hier kon deze 'populaire kunst' hangen.

:: Metrostation Graaf van Vlaanderen
kunstwerk: 16 x Icarus (1981), Paul Van Hoeydonck (Antwerpen, 1925)