Brusselse welvaart stabiliseert, maar hinkt nog steeds achterop

De Brusselaars verarmen al enkele jaren op rij niet meer. Ook de meest recente barometer van 2019 toont dat de welvaart op peil blijft. Het gemiddelde Brusselse inkomen steeg licht, maar de Brusselaar hinkt nog wel stevig achterop. Er zijn bovendien grote verschillen binnen het Gewest. De inwoners Sint-Joost-ten-Node zagen hun inkomen aanzienlijk stijgen, maar blijven de armste van België.

Het gemiddeld (netto belastbaar) inkomen per Brusselaar steeg met meer dan 300 euro tot 14.973, zo blijkt uit de jaarlijkse inkomenscijfers die Statbel woensdag publiceerde. De Brusselaar verdiende in 2019 netto zelfs ruim 1.100 euro meer dan vijf jaar eerder. Brussel verarmt sinds 2014 niet meer, en volgt zo een duidelijke nationale trend. Dat is na decennia van hoofdstedelijke verarming een goede tendens.

Vlaming verdient een derde meer

Al moet daar een belangrijke kanttekening bij gemaakt worden: elders verdient men sowieso al meer en bovendien nemen de inkomens er sneller toe. De Vlaming kreeg gemiddeld 1.500 euro meer ten opzichte van 2014 en houdt nu jaarlijks zo’n 20.500 euro over. Dat is een derde meer dan de Brusselaar, die dus ondanks hoopvolle signalen (veel) armer blijft dan de rest van het land. Het contrast met het hinterland is vooral immens, want Vlaams- en Waals-Brabant noteren de hoogste inkomens.

In het systeem van de welvaartsindex krijgt het nationale gemiddelde inkomen het cijfer 100. Als de welvaartsindex van een gemeente of gewest hoger is dan 100, dan zijn de inwoners gemiddeld rijker. Is de index lager dan 100, zoals in Brussel, dan zijn de inwoners gemiddeld armer. Het gemiddeld inkomen in het hoofdstedelijk gewest ligt dus 21,6 procent onder het nationale inkomen van 19.105 euro.

(lees verder onder de grafiek)

Niet in elke Brusselse gemeente steeg het inkomen even sterk. Vooral in Elsene werden de inwoners in 2019 gemiddeld welvarender: het inkomen lag er 324 euro hoger. Daar zet het gentrificatieproces dat de laatste jaren werd ingezet zich dus naarstig voort. In Sint-Gillis lijkt dat te stokken, maar moet nog blijken of dat een tijdelijk verschijnsel is. In 2005 hadden Sint-Gillis en Sint-Jans-Molenbeek nog een erg vergelijkbaar inkomen. De twee staan nu mijlenver van elkaar.

Inhaalbeweging Sint-Joost

Na Elsene was de welvaartstoename ten opzichte 2018 het grootst in Sint-Joost-ten-Node. En dat is goed nieuws, want de dichtbevolkte gemeente bengelt al jaren onderaan het rijtje van armste inwoners. De welvaartsindex steeg er met 1,1 procentpunt naar 51,7 procent, wat nog steeds maar de helft van het nationale gemiddelde is. Ook in de naburige gemeente Schaarbeek verdienen de inwoners gemiddeld weer een beetje meer (+ 172 euro).

De welvaartsafname die eerder al aan de gang was in het noordwesten zet zich iets trager, maar desalniettemin gestaag voort. Opnieuw moest Ganshoren het meeste inboeten: op een jaar tijd ging de welvaartsindex 1,2 procent lager (van 80,9 naar 79,7). In 2005 lag de index er nog rond het gemiddelde. Ook in Jette, Sint-Agatha-Berchem en Evere zet die neerwaartse spiraal zich door.

(lees verder onder de afbeelding)

De verschuiving in het noordwesten heeft te maken met de verjonging. Traditioneel waren de gemeentes erg oud, maar de laatste jaren worden de ouderen vervangen door jonge gezinnen met kinderen. De gezinnen worden groter, en dat doet het inkomen per inwoner zakken (want kinderen verdienen geen geld). In Molenbeek, waar dat proces al jaren aan de gang is, lijkt zich stilaan stabilisatie af te tekenen. Het blijft na Sint-Joost wel de armste gemeente van België.

Ukkel rijkste gemeente

Tot slot: Sint-Pieters-Woluwe is niet meer de Brusselse gemeente met de hoogste inkomens. De inwoners van het residentiële gebied boetten sterk aan welvaart in. Op een jaar tijd ging de index er zelfs 2,6 procent naar beneden (van 113,2 naar 110,6), de sterkste daling in het Gewest die gelijkstaat met een jaarlijks inkomensverlies van net geen 500 euro.

Daardoor neemt Ukkel, waar de welvaart (112,1) stabiel gebleven is, de koppositie in Brussel opnieuw over. Watermaal-Bosvoorde vervolledigt ondanks een daling van de welvaartsindex van 110,7 naar 109,4 het podium.