Corona houdt starters in Dansaertwijk niet tegen: 'Soms moet je gewoon springen'

Begin maart was er in de Dansaertwijk nog ophef over het plotse vertrek van designopticien Hoet. Vlak daarna kregen de handelaren de lockdown voor hun kiezen. Maar kijk, zes maanden later zijn de boetieks weer druk met de presentatie van de wintercollectie en arriveren er opnieuw dappere starters. “Ik denk niet dat ik meer risico loop dan anders.”

In de Leon Lepagestraat, recht tegenover café Au Laboureur, ging half juli Chez Lutgarde open, een kleine bar met een ver uitdijend terras dat de afgelopen warme zomeravonden steevast vol zat. De bar wordt gerund door Thibaut Gérard en Martin Van Laethem, twee jonge lefgozers, vrienden ook, die al lang van plan waren om samen iets op te zetten. Even dachten ze aan een jeugdherberg, maar toen de Waals-Brabantse brouwerij Lutgarde een uitbater zocht voor een nieuw café in Brussel, grepen ze die kans.

Zo werd het tweetal, dat zich tot dusver veelal ophield in Elsene en Sint-Gillis, ondernemer in de Dansaertbuurt. “Het was de brouwerij die koos voor deze wijk. Lutgarde heeft al flink wat bekendheid in Franstalig België, maar nog niet bij de Nederlandstaligen,” vertelt Gérard. “Voor ons is het een ontdekking. De wijk is net een dorp, iedereen lijkt elkaar te kennen.”

Om de handen vrij te hebben voor hun nieuwe avontuur zegden Gérard en Van Laethem begin dit jaar hun job op. “Ik nam ontslag in februari, vlak voor de corona-uitbraak dus,” zegt Van Laethem. “De eerste weken van de lockdown waren erg spannend. We zouden normaal opengaan op 1 april, maar daar was dus geen sprake van. Iedereen zei: zullen de cafés ooit nog open mogen? En ik had net een vaste job laten staan.”

Ze gebruikten de wachttijd om hun businessplan uit te diepen. Afspraak met de brouwerij was dat ze naast Lutgarde nog andere artisanale bieren mochten schenken. Gérard en Van Laethem gingen op zoek naar lokale leveranciers, ook voor de tapas die ze wilden serveren.

De bar ging uiteindelijk op 10 juli open. Er waren ook concertjes en expo's gepland, maar die kunnen vanwege corona voorlopig niet doorgaan. “Ook hebben we onze openingsuren moeten aanpassen,” zegt Gérard. “Oorspronkelijk was het de bedoeling om 's ochtends al te beginnen en een soort café-gazettensfeer te creëren. Maar door de afwezigheid van toeristen en het vele telewerk kwam in de voormiddag niemand opdagen.”

Nu opent Chez Lutgarde om drie uur. “We gaan het stap voor stap doen. De ochtend en de lunch komen er later wel bij.”

Na twee maanden is de balans, ondanks alle beperkingen, positief. “We zijn heel tevreden met de aanloop,” zegt Gérard. “En we hebben de klanten die we wilden hebben, zeventig procent van ons publiek zijn jonge Nederlandstaligen.” Beiden hebben dan ook beslist om in te stappen in het kapitaal van de zaak en beginnen al te dromen over een uitbreiding in het buitenland. “We hebben nog veel plannen.”

Binnenkort krijgt Chez Lutgarde overigens een nieuwe buur. In het grote hoekpand waar zeventien jaar lang de boetiek van Martin Margiela gevestigd was, gaat op 1 oktober Saint-Martin Bookshop open. “De naam is een knipoog naar mijn illustere voorganger,” zegt Stéphane Aisinber. Hij baat schuin tegenover in de Vlaamsesteenweg de kleine platenzaak Seymour Kassel Records uit. Die ging vier jaar geleden open toen Aisinber besliste zijn leven over een andere boeg te gooien. “Ik had jarenlang in de e-commerce gewerkt en vond dat niet meer bevredigend. Ik heb toen van mijn hobby, muziek en zeldzame vinylplaten, mijn beroep gemaakt.”

Toen vorig jaar in augustus de Margiela-winkel voorgoed de deuren sloot, begon het opnieuw te kriebelen bij Aisinber. Hij heeft immers nog een andere liefhebberij: bijzondere en zeldzame kunstboeken verzamelen, en ook boeken gemaakt door kunstenaars.

De stijlvolle Margiela-winkel was het gedroomde decor voor een bookshop. “Voor mij was het dat pand of niets,” zegt Aisinber. “Er waren nog andere handelszaken te huur in de buurt, maar die hebben niet die ziel. Bovendien is het vlak bij de platenzaak.”

De eigenaar aarzelde echter een hele tijd om het te verhuren, maar ging in mei toch overstag. In volle coronacrisis dus. Schrikte dat Aisinber niet af? “Het kan een risico lijken, je kent de toekomst niet,” vertelt hij, terwijl hij ons rondleidt door de in verbouwing zijnde winkel, die nog sporen van het modeverleden draagt.

“Aan de andere kant, de boekenverkoop deed het de afgelopen maanden juist goed en net als voor mijn platen zal ik een cliënteel hebben, voor wie het huidige Covid-klimaat interessant kan zijn. Ik verkoop zeldzame objecten, die soms 100 euro, maar soms ook veel, veel meer kosten. Daarmee trek je een niche aan. Een overrompeling zal het dus nooit zijn in de winkel. De klanten zijn bovendien bedaarde mensen, vaak gepensioneerd, die veel tijd hebben en aan wie je veel tijd moet spenderen. Maar dat wil ik ook graag. Online verkopen kan handig zijn, zeker in deze tijden, maar het is ook koud en onpersoonlijk. Voor mij is het leuke aan deze job juist de uitwisseling van ideeën. Samen een koffie drinken en praten over mooie boeken.”

De reacties die hij kreeg op zijn nieuwe project waren buitengewoon positief. “Ik ben de vijftig voorbij en heb een lange reeks bedrijfjes gehad, maar nooit eerder werd een initiatief zo enthousiast onthaald. De verzamelaars zijn blij dat er in Brussel opnieuw een kunstboekhandel komt. Alle andere zijn immers verdwenen. Wat ook meespeelt, is de somberte die momenteel heerst. Iedereen heeft het alleen over het virus en over mondkapjes. Als iemand dan met een positief, misschien naïef project komt, wil iedereen erbij zijn.”

Zelfs grote artiesten doen mee, zegt Aisinber, die kunstenaars de gelegenheid wil geven om een installatie te maken in de bookshop. “Ik schreef er al enkelen aan, zoals Gabriël Kuri, die vorig jaar nog exposeerde in Wiels. Ze zegden allemaal toe. Ze hebben dezer dagen natuurlijk weinig perspectieven. In normale tijden zou me dat nooit gelukt zijn. Al bij al denk ik dus dat ik nu niet meer risico loop dan anders.”

Volhouders

De ondernemingszin van sommigen betekent niet dat het weer helemaal business as usual is in de wijk. Net als elders hebben veel handelaars te lijden onder de Covid-maatregelen, die buitenlandse, maar ook binnenlandse shoppers weghouden uit de winkelstraten. Niet iedereen overleeft zoveel tegenspoed. Zo liet Ernest, de juwelen- en lederwarenboetiek in de Vlaamsesteenweg, zijn klanten zopas weten ermee te stoppen.

“Het is aan de volhouders,” meent Lieve Buyse van schoenenzaak Hatshoe, die druk in de weer is met de presentatie van haar nieuwe wintercollectie. Zij zit met haar winkel al bijna dertig jaar in de Dansaertstraat en gelooft nog altijd in het potentieel van de buurt. “Hier zijn toch nog veel exclusieve zaken. De straat is in beweging, dat klopt, maar ik voel om me heen dat er weer een dynamiek ontstaat. Iedereen neemt de draad weer op.”

Inderdaad, ook in de Dansaertstraat borrelen nieuwe projecten op. Op de vitrine van het hoekpand waar Christophe Coppens ooit zijn hoeden verkocht, staat aangekondigd dat er een bakkerij komt. Binnen is initiatiefnemer Ilias aan het werk. Veel wil hij nog niet kwijt over zijn plannen, behalve dat de zaak Bakeaway zal heten en dat het brood en gebak van de bekende Lakense bakkerij Delicia zal komen. Even verderop, in het voormalige atelier van Coppens op de Nieuwe Graanmarkt, is dan weer de brouwerij annex bar Surréaliste in de maak.

Ook het vrijgekomen pand van designbrillenwinkel Hoet is ondertussen ingenomen. De interieurzaak La Fabrika, die tien jaar helemaal achteraan in de Dansaertstraat was gevestigd, nam er zopas haar intrek.

Nagelnieuw in de Dansaertstraat is de winkel van het prestigieuze Duitse cosmeticamerk Babor, die verrees vlak naast boekhandel Passa Porta. Beneden worden weldadige ampullen en andere producten voor gelaatsverzorging verkocht. Boven is een chic schoonheidssalon. “Babor wilde in alle hoofdsteden een flagshipstore,” vertelt manager Lucile Fol, die al veel jaren voor het bedrijf werkt en vorig jaar op zoek ging naar een geschikte locatie voor de Brusselse winkel. “Ik was meteen gewonnen voor de Dansaertbuurt. Er is hier, zeker op zaterdag, meer beweging dan aan Louiza. En de winkelpanden zijn groter dan bijvoorbeeld aan de Zavel. Maar ik vind het vooral een erg leuke straat,” zegt Fol, die de wijk goed kent omdat haar twee zonen (onder wie zanger Max Colombie) vlakbij wonen.

Het huurcontract werd net voor de lockdown getekend. “Maar ook Covid heeft me niet doen twijfelen aan het project en de locatie. Mensen zullen altijd behoefte hebben aan schoonheidsverzorging. Door de crisis zijn we wel pas eind augustus open kunnen gaan. En we hebben helaas geen openingsfeestje mogen geven.”

Zo ver staat Valérie D'Hauwers nog niet. Wel heeft ze, na lang zoeken, het ideale pand gevonden om haar cadeauwinkel Neuf te openen. D'Hauwers was vroeger kabinetsmedewerkster van (toen nog) Vlaams minister Sven Gatz. Toen dat kabinet vorig jaar ontbonden werd, wilde D'Hauwers, die uit Gent afkomstig is maar intussen in het Brusselse centrum woont, iets helemaal anders.

“Ik dacht eerst aan een tussendoorbaantje zonder veel verantwoordelijkheid of stress, een tijdje werken in een bloemenzaak bijvoorbeeld. Maar er waren net twee bloemenwinkels verdwenen in de buurt. Zo ontstond het idee om zelf een winkel te starten, een plan dat ze ook al had als achttienjarige. “Van kenners vernam ik dat er met verse bloemen niets meer te verdienen valt. Dus begon ik te denken aan vazen, accessoires en kwam uiteindelijk uit bij een gift shop.”

Een geschikt winkelpand vinden bleek geen sinecure. D'Hauwers zag begin dit jaar twee interessante huurpanden aan haar neus voorbijgaan, maar kon uiteindelijk een mooie ruimte kopen, de winkel achteraan in de Dansaertstraat waar vroeger Jan Mot zijn galerie had.

De koop werd gesloten in volle coronaperiode. Doordat de virusuitbraak alles vertraagde, begon ze in mei alvast met een webwinkel, iets was ze oorspronkelijk niet van plan was. “Daar wil ik zeker mee doorgaan, maar ik kijk nu toch heel erg uit naar de opening van de fysieke winkel in oktober.” Af en toe overvalt haar de stress. “Als starter heb je veel uitgaven en weinig inkomsten. Dan denk ik: had ik niet beter een normale job gezocht. Maar ik ben nu zo dichtbij. Soms moet je gewoon springen.”