Gewest gaat landbouwgrond kopen in Vlaams- en Waals-Brabant om Brusselaar te voeden

Het Brussels Gewest gaat landbouwgrond opkopen in Vlaams- en Waals-Brabant. Brussel wil zo de biodiversiteit beschermen en inzetten op de verkoop van landbouwproducten in korte keten door met de oogsten een deel van de Brusselse bevolking te voeden. Dat zegt Brussels minister van Leefmilieu Alain Maron (Ecolo). Voor 2021 is er een budget van 1,5 miljoen euro voorzien.

“Het gewest zal deze landbouwgronden ter beschikking stellen van landbouwers om zo de verkoop van landbouwproducten in korte keten te begunstigen. We zitten momenteel in de onderhandelingsfase,” verklaart Alain Maron. Om het Goodfood-plan, dat door de vorige regering werd opgesteld, in 2021 uit te breiden, voorziet Maron 1,5 miljoen euro.

De bedoeling is om tegen 2035 een derde van de geconsumeerde groenten en fruit via stadslandbouw in Brussel en de rand te produceren. Om deze specifieke voedselproductiedoelstelling te bereiken, zal Brussel in eerste instantie op het Brussels grondgebied tussenkomen. In overleg met de naburige gewesten, kan Brussel echter ook overgaan tot de (ondersteuning van de) aankoop van gronden aan de stadsrand in een "voedselgordel"-zone.

Brussels MR-fractieleidster Alexia Bertrand reageerde op Twitter sceptisch op de plannen: “Het Brussels Gewest gaat dus gronden kopen in Vlaams- en Waals-Brabant om de Brusselaars te voeden? Wil dit zeggen dat we in een planeconomie zijn beland? In de huidige situatie is dit niet de rol van de staat. Het gewest moet eerst het weinige geld dat het heeft gebruiken om aan de basisverplichtingen inzake werk en infrastructuur te voldoen,” schrijft Bertrand.

Vlaamse scepsis

Ook N-VA-Kamerlid en Vlaams-Brabander Theo Francken reageerde scherp op Twitter: "Maar enfin, kunnen die Groenen nu echt eens geen dag normaal doen?! Wegentol invoeren en onze schaarse Brabantse landbouwgrond opkopen. In welke eeuw leven die groene vogels eigenlijk?"

Franckens partijgenote en Brussels fractieleidster bij N-VA Cieltje Van Achter stelt zich dan weer vragen bij de financiële haalbaarheid van de plannen van Maron. "Zelfs mocht Brussel geld te veel hebben, blijft het een zot idee. De realiteit is dat de Brusselse begroting structureel in het rood staat en we nog steeds wachten op een deftig relanceplan," schrijft ze op Twitter.

Haar in de soep

Ook in Wallonië staat men niet meteen te springen om landbouwgrond te verkopen aan het Brussels Gewest. "Ik was met verstomming geslagen toen ik hoorde dat Alain Maron landbouwgrond wil kopen in Waals-Brabant," reageert Waals minister van Landbouw Willy Borsus (MR). "De prijzen voor landbouwgrond swingen nu al de pan uit en het is in Wallonië zeer moeilijk om landbouwgrond aan te kopen. Als een regio aankondigt landbouwgrond te willen aankopen, zal dat de druk op de markt nog versterken en dat ten koste van de kwekers, de telers en de tuinders."

Borsus wijst ook op het gebrek aan overleg tussen Brussel en Wallonië. "Het Waals Gewest wil inzetten op landbouw, de landbouwdiversiteit, de tewerkstelling van jongeren en de uitrol van de tuinbouw. De plannen van het Brussels Gewest zijn als een haar in de soep voor deze lange termijnplannen," benadrukt de minister van Landbouw.

Toch schiet Willy Borsus de Brusselse plannen niet volledig af. "Ik ben bereid om de dialoog te voeren rond korte ketens en voedselgordels rond grote steden, maar enkel indien er overleg is tussen de betrokken sectoren en zonder dat het ten koste gaat van de privébedrijven," besluit Borsus.

'Middeleeuwse opvatting'

Ondertussen hebben Vlaams minister van Landbouw Hilde Crevits (CD&V) en federaal minister van Landbouw David Clarinval (MR) zich ook aangesloten bij de critici van Marons plannen. Crevits wijst erop dat de toegang tot grond behoort tot één van de belangrijkste kopzorgen van de landbouwsector. "Vandaag is 660.000 ha landbouwgrond in gebruik bij onze boeren. Ongeveer een derde van deze grond is in eigendom van onze boeren. De overige tweederden wordt gehuurd via seizoenspacht, lange termijn pacht, enzovoort." Crevits vraagt zich af "waarom de Brusselse overheid actief in competitie treedt tegen onze landbouwers."

Daarnaast is de druk op de grondenmarkt volgens de CD&V-minister al groot. "Indien de overheid ook nog eens actief landbouwgronden gaat verwerven, dan zal dat zeker geen gunstig effect hebben op de prijs. De vraag is dan ook of een actief aankoopbeleid niet net een pervers effect gaat hebben in het nadeel van de boeren én dus ook de voedselvoorziening", aldus Crevits.

Voor haar is het ook niet duidelijk hoe het aankopen van landbouwgrond door de overheid kan bijdragen aan de doelstelling om meer biodiversiteit te realiseren. "Als het Brussels Gewest zeker wil zijn via korte keten voldoende lokale producten tot bij de Brusselaars te krijgen, dan kunnen we hen verzekeren dat onze Vlaamse en Waalse landbouwers daar graag voor zorgen. Ze doen dit vandaag al."

Haar federale collega, David Clarinval (MR) heeft het over "een middeleeuwse opvatting van de aanpak die weinig respect toont voor het werk van onze boeren in Vlaanderen en Wallonië".

Goodfood

Ondertussen heeft Alain Maron in een reeks tweets gereageerd op zijn criticasters. "Het Goodfood-plan, dat onder de vorige regering het licht zag, voorziet in het bevorderen van korte ketens. Ook op inter-regionaal niveau en met de mogelijkheid om gronden aan te kopen indien dat opportuun zou zijn," schrijft Maron op Twitter. "Het is niet de bedoeling om anderen te verhinderen landbouwgrond aan te schaffen. We willen na overleg een voedselgordel aanleggen rond Brussel om zo de korte keten en biolandbouw te bevorderen. Dat is een win-winsituatie. Er zijn verschillende grootsteden die hetzelfde doen," leest een andere tweet. Maron verwijst naar Luik, Parijs en Lyon die volgens hem "inspirerende projecten ontwikkelen op het gebied van voedselgordels".