Jan Van Doren: ‘Brusselse kennismotor sputtert’

Het Brussels gewest is nog steeds de grootste kenniseconomie van het land, maar de kennismotor pruttelt. Dat blijkt uit een onderzoek dat het Brussels Studies Institute deed op vraag van werkgeversorganisatie Voka Metropolitan. Directeur Jan Van Doren (Voka) legt uit.

De Brusselse kennismotor stokt. Wat is er aan de hand?
Brussel behoudt nog wel zijn positie van belangrijkste Belgische kenniscluster. Van de 751.000 jobs in Brussel zijn er 340.000 voor kenniswerkers, 45 procent dus. In Vlaanderen en Wallonië is het maar 31 procent. Maar de aangroei hapert. De afgelopen twaalf jaar steeg het aantal nieuwe kennisjobs in Brussel jaarlijks gemiddeld met slechts een half procent, tegen anderhalf procent in Vlaams- en Waals-Brabant. Dat is driemaal zoveel. Zo trok een aantal IT-, accountancy- en managementadviesbedrijven weg uit Brussel, richting Zaventem, Machelen en Diegem. De Big Four – KPMG, Deloitte, EY en PwC – zitten ondertussen allemaal in de Noordrand.

Waarom zijn die kennisjobs zo belangrijk?
Elke job in de kenniseconomie genereert ruim twee bijkomende jobs, zo toont de studie. Met honderd kennisjobs creëer je dus meer dan tweehonderd extra banen waarvan de helft jobs zijn voor kortgeschoolden, catering, onthaal, schoonmaak, transport, beveiliging. Belangrijk voor Brussel want het gewest heeft een grote arbeidsreserve van – doorgaans kortgeschoolde – werklozen.Bij het zoeken naar een oplossing voor die kortgeschoolde werklozen ziet de Brusselse politiek de kenniseconomie al te vaak over het hoofd. Er wordt vooral gekeken naar kleinschalige maakateliers, microbrouwerijen en fietsateliers bijvoorbeeld. Interessant, sympathiek, maar die leveren niet de grote bulk aan werkgelegenheid op.

Hoe kan Brussel aantrekkelijker worden voor kennisintensieve bedrijven?
Brussel moet om te beginnen beter bereikbaar zijn. Dat wordt steeds belangrijker in de war for talent. Nu gebeuren er veel te drastische ingrepen, de A12 omvormen tot stadsboulevard, de circulatieplannen. Men denkt: bedrijven passen zich wel aan. Ja, dat doen ze, ze wijken uit. Ook de internationale bereikbaarheid is cruciaal. Brussels Airport moet alle groeikansen krijgen.
Voorts kan de digitale connectie beter. In de plaats van een rem te zetten op de uitrol van 5G zou het Gewest een voorloper moeten zijn. Ten slotte moet Brussel de duurzame energietransitie ondersteunen, de lokale belastingen in toom houden, ruimte creëren voor bedrijven en zorgen voor een veilige leefomgeving. Het totaalplaatje moet kloppen.