Oudste supermarkt bij eerste overnames Delhaize: ‘We gaan de overgang laten verrotten’

In Delhaize Flagey, de oudste supermarkt van het land, wordt het nieuws dat er binnen een maand of twee een zelfstandige overnemer komt slecht verteerd. Het personeel strijdt al bijna een half jaar tegen die verzelfstandiging en belooft de strijdbijl nog niet te begraven, integendeel. "We gaan die overgang laten verrotten. Het zal harder pijn doen, de franchisenemers denken best twee keer na."

Voor de winkel in de de Henninstraat in Elsene staat Guy in zijn rode Delhaize-jas moedeloos aan een sigaret te lurken. De rust in de straat - er passeren amper klanten en ook in de winkel zelf is het bijna doodstil - contrasteert met het tumult maandagochtend tijdens de ondernemingsraad van Delhaize in Zellik. Daar heeft de directie een eerste "golf" van verzelfstandiging aangekondigd: vijftien winkels krijgen vanaf oktober en november een zelfstandige overnemer, nieuws dat ter plaatse onthaald werd door de vakbonden met geroep en gestamp, waarbij een toegangsdeur beschadigd raakte.

Ook Delhaize Flagey, waar Guy al 36 jaar aan het werk is, hoort bij de eerste vijftien winkels. "We hebben het nieuws nog maar net gehoord. We zullen wel zien, maar we zijn er niet gerust in," haalt Guy zijn schouders op. Een halfuur later staat hij nog steeds buiten te roken, maar wordt hij omringd door een vijftiental collega’s. Een gewone rookpauze is dit niet. “Elke dag staat het personeel buiten, uit protest. Zo is het de voorbije maanden altijd al geweest. De strijd was hevig, maar is nog niet gedaan.”

'Het zal pijn doen'

Delhaize kondigde het plan om al haar 128 winkels in eigen beheer te verzelfstandigen in maart dit jaar aan. Daarop barstte een bitsig sociaal conflict los, dat al maanden aansleept. Met stakingspiketten probeerden de vakbonden winkels dicht te houden, waarop Delhaize naar de rechtbank stapte en een verbod op stakingspiketten verkreeg. Sindsdien proberen de vakbonden en boze personeelsleden de directie van Delhaize te raken met dergelijke prikacties.

“Elke dag leggen de meeste personeelsleden het werk twee tot drie uur neer. We staan hier nu met ongeveer vijftien mensen, dat is zowat de hele ochtendploeg. En straks zal de avondploeg hetzelfde doen,” weet ACV-vakbondsafgevaardigde Andy. “De bedoeling is om de werkorganisatie in de war te sturen.” Dat heeft volgens de jonge vakbondsman zijn effect. Door de prikacties schakelt zijn winkel een team van een twintigtal jobstudenten per week in. “Die betaalt Delhaize nu, maar als de franchisenemers er straks zijn, zullen zij de rekening moeten betalen, want wij gaan door met onze acties. Het zal harder pijn doen. De franchisenemers denken best twee keer na.”

Ook de oproep tot boycot heeft volgens Andy een stevige impact. Al maanden roepen de actievoerende Delhaize-medewerkers klanten op om solidair te zijn en hun inkopen elders te doen. Aan die oproep wordt volgens de vakbondsafgevaardigde nog altijd gehoor gegeven.

“Ik heb net nog eens naar de omzetcijfers van juli gekeken. Delhaize houdt elke maand een lijst bij van de winkels met de meeste omzet, en in juli zijn we in die lijst van de veertigste naar de tachtigste plaats gezakt. Dat is toch stevig. De klanten blijven ons steunen en onze acties raken Delhaize.”

Opnieuw harde stakingsacties?

Toch lijkt het plan om alle 128 Delhaize winkels in eigen beheer te verzelfstandigen onomkeerbaar, zeker nu ook de eerste vijftien winkels zijn aangekondigd. In Brussel gaat het in totaal om vier winkels die vanaf oktober een overnemer krijgen, waaronder die vlakbij het Flageyplein. Het gaat om de oudste supermarkt van het land: Delhaize opende de winkel in 1957, maar de winkel verhuisde later naar de huidige locatie.

“Delhaize geeft al zijn winkels een soort van stamnummer, en wij hebben nog altijd nummer één,” aldus Andy. Dat zijn winkel bij de eerste vijftien hoort, verbaast hem niet. In het kader van het sociaal conflict kwam Delhaize Flagey de voorbije maanden geregeld in het nieuws, door incidenten met vandalisme en protestacties waar de politie op af werd gestuurd. “We hadden wel verwacht dat we bij de eersten zouden horen. Onze winkel stoort de directie erg hard, omdat we vaak in de media komen, dus we hadden wel gedacht dat men ons zou willen wegjagen,” zegt Andy. “Tegelijkertijd wordt het nu wel heel concreet, alsof het morgen al gaat gebeuren. Voor de meeste collega’s voelde het nieuws vanochtend nog altijd als een slag op het hoofd.”

Nochtans belooft Delhaize het personeel dat ze hun huidige arbeids- en loonvoorwaarden zullen behouden bij de overname. Bovendien krijgt elk personeelslid een overgangspremie van 1.500 euro bruto, met daarbovenop honderd euro per jaar anciënniteit. Het stelt geen van de personeelsleden voor de deur van Delhaize Flagey gerust. “Er is een grote vertrouwensbreuk. Niemand hier wil voor de overnemers blijven werken, maar mensen die hier al dertig jaar werken willen niet met lege handen vertrekken,” zegt vakbondsafgevaardigde Andy nog.

De Delhaiziens beloven verder te strijden, niet tegen de verzelfstandiging, maar voor een waardig vertrek. Al zullen ze het de komende weken nog bij prikacties houden. “Sinds vrijdag mogen we opnieuw stakingspiketten houden, maar er zijn nog heel wat collega’s op vakantie. Vanaf september gaan we de winkel opnieuw sluiten. Het wordt een heet najaar en het zal allesbehalve kalm blijven. We gaan de overgang laten verrotten.”