Rekenhof vernietigend voor Brussels financieel beheer

Het Rekenhof heeft een vernietigend oordeel uitgesproken over de rekeningen van het Brussels Gewest en zijn openbare instellingen. Omdat de boekhouding zo'n rommeltje is, kan het Rekenhof geen degelijke controle uitvoeren. Ook de oplopende Brusselse schuld moet zorgen baren. "Als de verwachte daling van het begrotingstekort er niet komt, kan de rating opnieuw worden verlaagd."

De rekeningen van het Brussels Gewest en zijn openbare instellingen is een rommeltje. Zo vat de krant De Tijd, die donderdag bericht over de kritiek van het Rekenhof, het oordeel samen. De kwaliteit van het financieel en boekhoudkundig beheer van de Brusselse instellingen gaat er jaar na jaar op achteruit. In die mate zelfs dat het Rekenhof zich onthoudt van de certificering.

Een slechter oordeel bestaat niet. Het betekent dat de kwaliteit en de volledigheid van de rekeningen zo slecht zijn dat het Rekenhof niet in staat is er een gekwalificeerd oordeel over te geven. "Er was niet voldoende en passende controle-informatie verkrijgbaar voor het uitvoeren van de controlewerkzaamheden", klinkt het in het verslag van het Rekenhof.

Misser van 776 miljoen euro

Het Rekenhof somt een reeks mankementen op, waaronder een gigantische blunder in de boekhouding van de Brusselse regering. Haar diensten boekten een bedrag van 777.000 euro in plaats van 777 miljoen euro. "Het onbenutte saldo van de kredietlijnen, geregistreerd bij de niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen, is zo 776 miljoen euro overschat."

Ook opvallend: de top van de Brusselse ambtenarij ontving onrechtmatig bedrijfswagens. "De regering kent een bedrijfswagen toe aan twaalf personeelsleden van graad A5 tot A7 (directeur-generaal tot secretaris-generaal), waarvoor een voordeel in natura fiscaal wordt ingehouden. Het Rekenhof stelt echter vast dat er geen reglementaire grondslag bestaat voor de toekenning daarvan als aanvulling op de bezoldiging."

Het Rekenhof leest niet alleen de Brusselse regering de les, maar ook tal van andere Brusselse openbare instellingen. De boekhouding van de Brusselse Hoofdstedelijke Dienst voor Brandweer en Dringende Medische Hulp (BHDBDM) ontving een onthouding. Visit.brussels en van parking.brussels kregen een afkeurend oordeel, omdat een controle op hun rekeningen onmogelijk bleek.

Ook wordt voorbehoud gemaakt bij de rekeningen van het agentschap Brussel Gas Elektriciteit (Brugel), het Woningfonds van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (WFBG), de Brusselse Gewestelijke Huisvestingsmaatschappij (BGHM), Leefmilieu Brussel (LB), Brussel - Preventie & Veiligheid (BPV), Brussels Planningsbureau, Centrum voor Informatica voor het Brusselse Gewest (CIBG), Innoviris en Net Brussel - Gewestelijk Agentschap voor Netheid (GAN).

Oplopende schuld

Ook met de Brusselse schuld gaat het de verkeerde richting uit. Tussen 2016 en 2020 is die met 90 procent gestegen naar 8,9 miljard euro eind 2020. "Dat is 179,3 procent van de geconsolideerde jaarlijkse ontvangsten, tegenover 97,1 procent in 2016", concludeert het Rekenhof. De directe schuld bedraagt 6,4 miljard euro, de indirecte schuld 2,5 miljard euro.

Het Rekenhof waarschuwt dat het Brussels Gewest met die galopperende schuld een nieuwe ratingverlaging boven het hoofd hangt. "De rating kan andermaal worden verlaagd als de verwachte daling van het begrotingstekort er niet komt, waardoor de schuld gestaag blijft toenemen."

Het Brussels Gewest heeft altijd goeie rapporten gekregen van ratingbureaus zoals Standard & Poor’s (S&P). Enkele maanden geleden is die rating echter naar beneden bijgesteld. Niet door de uitzonderlijke uitgaven voor Covid-19, maar door de begroting van 2019. Als de rating verder daalt, zal het moeilijker worden om goedkoop geld te lenen.

Ook vorig jaar was het Rekenhof vernietigend voor de Brusselse rekeningen. Brussels Parlementslid Cieltje Van Achter reageert daarom scherp. "Je kan het vernietigende rapport van het Rekenhof intussen een jaarlijkse traditie noemen", zegt de fractieleider van N-VA, die ook zetelt in de parlementaire commissie Financiën.

Van Achter wijst op de verantwoordelijkheid van minister van Begroting Sven Gatz (Open VLD) en zijn voorganger en partijgenoot Guy Vanhengel. "Zij zien de ernst van de zaak maar niet in. Als het Rekenhof zegt dat de rekeningen zodanig gebrekkig zijn dat ze geen oordeel kan vellen, dan doe je als begrotingsminister je job niet."

Geen begrotingstabellen gezien

Ook de oplopende schuld baart Van Achter zorgen. "Ik wijs er al langer op dat de Brusselse schuldenberg echt problematische proporties begint aan te nemen. Ook de komende jaren zal deze verder aangroeien. Als daar, zoals het Rekenhof waarschuwt, nog een ratingverlaging bovenop komt, dan dreigt de financiële chaos helemaal.”

Van Achter wijst erop dat de Brusselse regering ook al geen begrotingstabel wilde overmaken aan het Parlement. "Er waren nochtans besparingen aangekondigd, maar de parlementsleden mochten blijkbaar niet weten welke. Het parlement krijgt geen cijfers en volgens het Rekenhof is de begroting een rommeltje. Toch blijft minister Gatz vasthouden aan een begroting in evenwicht tegen 2024. Wie gelooft dat nog?”