Experts reageren op Overlegcomité: 'Hopelijk was het het laatste'

"Het einde van een fase," zegt viroloog Marc Van Ranst vrijdag, nadat het Overlegcomité aankondigde dat vanaf maandag code geel geldt. "De kaarten liggen goed, het is zeker oké om naar code geel over te gaan," reageert biostatisticus Geert Molenberghs. Viroloog Steven Van Gucht waarschuwt wel dat het nog een jaar of twee kan duren voor het duidelijk is of de pandemie voorbij is.

De verschillende regeringen van ons land hebben vrijdag besloten om naar code geel van de coronabarometer over te stappen. Dat betekent dat zo goed als alle beperkingen opgeheven worden: enkel in zorginstellingen en op het openbaar vervoer moeten nog mondmaskers gedragen worden. Regels rond het Passenger Locator Form worden versoepeld.

Was dit het laatste Overlegcomité? "Ik zou het hopen. Er zijn nu andere katten te geselen," zegt Van Ranst. "De cijfers gaan in de juiste richting. Natuurlijk, wanneer je kijkt naar het aantal mensen dat elke dag in het ziekenhuis terechtkomt, dan ligt dat cijfer nog dubbel zo hoog als die grens van 65 (om naar code geel te kunnen, red.), maar het zakt wekelijks ongeveer met 27 tot 28 procent. Stel dat je die snelheid zou kunnen aanhouden, dan kom je ongeveer op 20 maart op die 65," legt Van Ranst uit.

"Wat we wel voor ogen moeten houden, is dat we nu met redelijk lage cijfers zitten voor het aantal nieuwe besmettingen per dag", gaf van Ranst aan. Maar, waarschuwde de viroloog, "we mogen ons nooit gaan blindstaren op het aantal nieuwe gevallen. Die zullen waarschijnlijk op een bepaald moment opnieuw omhooggaan. Het oog moeten we houden op de bal en de bal dat zijn die ziekenhuisopnames en de afdelingen intensieve zorg."

Molenberghs: 'Cijfers zullen blijven dalen'

"De situatie is gunstig," stelt biostatisticus Geert Molenberghs (KU Leuven/UHasselt). Volgens de wiskundige modellen zullen de cijfers verder naar beneden blijven gaan. "Een exacte datum kunnen we daar moeilijk op plakken, maar ook op langere termijn lijkt de daling zich door te zetten."

Molenberghs wijst er wel op dat we best rekening houden met het najaar en de winterperiode. "Het seizoenseffect kan dan een rol spelen. We zullen de situatie verder blijven opvolgen."

Van Gucht: 'Zware opstoten blijven mogelijk'

Sciensano-viroloog Steven Van Gucht wees op VTM onder meer op het belang van een goede ventilatie en drukte ook zijn hoop uit dat mensen ook in de toekomst een mondmasker blijven dragen op het openbaar vervoer als ze ziek zijn, zelfs wanneer dat niet meer verplicht is. Dat is een vorm van beleefdheid, zegt hij.

Volgens de viroloog zullen we de komende weken en maanden in een beheersbare situatie zitten. Hij zegt echter ook dat onze immuniteit, die nu nog vrij goed is, zal verzwakken en dat er nieuwe varianten gaan opduiken.

"Virussen variëren continu, dat is een virologisch feit. Er komen misschien nog zware opstoten en dan gaan we weer moeten schakelen," zegt hij. "De vraag is wat dat zal betekenen voor de ziektelast. Kunnen ziekenhuizen de besmettingen aan binnen een normale operationele werking, zoals dat het geval is bij de griep? Als dat niet het geval is, dan gaan we misschien weer moeten terugvallen op het gebruik van mondmaskers. Dat is moeilijk te voorspellen."

Ook benadrukt Van Gucht dat we de afgelopen twee jaar door de coronamaatregelen amper een griepseizoen hebben gehad. "Volgend jaar is de situatie misschien genormaliseerd en dan krijgen we een gemengd beeld. Het wordt dan afwachten wat dat zal betekenen," aldus de viroloog. Volgens Van Gucht zal het nog een jaar of twee duren voor het duidelijk is of de pandemie voorbij is.