Grote vaccinatiekloof tussen gemeenten: 'Sensibilisering op maat is nodig'

80 procent gevaccineerde ouderen in Sint-Pieters-Woluwe, maar amper 50 procent in Sint-Joost-ten-Node. Op gemeenteniveau zijn de verschillen in vaccinatiegraad in Brussel aanzienlijk. “Lokale sensibilisering is nodig op maat van alle bevolkingsgroepen”, aldus het Gewest. Volgens de burgemeesters speelt de bereikbaarheid van de vaccinatiecentra ook een rol.

In heel Brussel is nu bijna 70 procent van de 65-plussers gevaccineerd. Daarmee is het gewest goed op weg om de doelstelling te halen die de federale regering heeft vooropgesteld om verder te kunnen versoepelen vanaf 8 mei. Op gemeenteniveau tonen de cijfers een ander beeld: terwijl in Sint-Pieters-Woluwe al meer dan 8 op de 10 ouderen gevaccineerd zijn, is dat in Sint-Joost nog maar net één op de twee (51,7 procent). Ook in Sint Gillis (59,5 procent), Brussel-Stad (61,2 procent), Schaarbeek (61,3 procent) en Molenbeek (62,1 procent) verloopt de vaccinatie trager dan gemiddeld in Brussel.

“Wij hebben al vanaf het begin gevraagd om een eigen vaccinatiecentrum in onze gemeente,” reageert Emir Kir, burgemeester van Sint-Joost-ten-Node, “want veel oudere inwoners kennen enkel hun eigen huisarts.” De dichtstbijzijnde vaccinatiecentra voor hen zijn dat in de Pachecolaan aan de Kruidtuin en dat in het voetbalstadion van Crossing Schaarbeek. “Wij zorgen als gemeente voor transport en we helpen mensen met hun inschrijving via een callcenter en een informatiepunt op de markt. Toch denk ik dat een plaatselijk vaccinatiecentrum zou helpen, in samenwerking met de huisartsen.”

Volgens Inge Neven, hoofd van de gezondheidsinspectie bij de Gemeenschappelijke Gemeenschaps-commissie (GGC), ligt de vaccinatie gemiddeld lager in gemeenten waar veel verschillende nationaliteiten wonen, de digitale kloof groot is en de inkomens lager. Die mensen hebben doorgaans minder toegang tot eerstelijnsgezondheidszorg. “Lokale sensibilisering is nodig op maat van alle bevolkingsgroepen, alle nationaliteiten en de laagste inkomensgroepen”, zei Neven maandag. Het Gewest verspreidt daarvoor flyers en informatiekits in verschillende talen die de gemeenten kunnen gebruiken. Ze stellen ook webinars ter beschikking. “Ik geloof dat we daarmee de komende weken een mooie evolutie gaan zien”, zei Neven.

Mobiliteit

“Ik vind het ongelooflijk dat het Gewest ons vraagt om specifieke sensibilisering te organiseren, terwijl dat hun taak is”, zegt Etterbeeks burgemeester Vincent De Wolf (MR). Met gemiddeld 64 procent gevaccineerde ouderen hinkt zijn gemeente ook wat achter op de rest van Brussel. “Wij doen al aan sensibilisering, wij regelen al vervoer naar de vaccinatiecentra. Ik denk eerlijk gezegd niet dat het probleem in Etterbeek bij anderstaligheid ligt, maar bij mobiliteit. Wij vroegen al in januari om een eigen vaccinatiecentrum in ons OCMW-gebouw, maar die aanvraag is geweigerd.”

Met de mobiele teams, die vanaf deze week mensen thuis gaan vaccineren, moet het vervoersprobleem al enigszins verholpen worden. Bovendien ligt de vaccinatie in andere gemeenten, die ook geen eigen vaccinatiecentrum hebben, wel al hoger. In Watermaal-Bosvoorde en Oudergem zijn al bijna 80 procent van de ouderen gevaccineerd. Jette, Evere, Ganshoren en Sint-Agatha-Berchem zitten ook al boven de 70 procent.

"Wij hebben inderdaad begrepen dat onze vaccinatiegraad nog niet hoog genoeg ligt, dus gaan wij deze week het publiek proberen identificeren dat terughoudend is", zegt communicatiemedewerker Lionel Kesenne van de gemeente Sint-Gillis. De gemeente kreeg deze maand al meerdere vragen van mensen die vervoer zochten naar het vaccinatiecentrum, maar weet nog niet wie de andere weigeraars zijn. "We zijn momenteel verschillende verenigingen, buurthuizen en medische centra aan het bellen om na te gaan of hun publiek overeenstemt met de mensen die zich niet laten vaccineren. Het is de bedoeling dat deze verenigingen dan via hun netwerk met die mensen in contact proberen treden. Dat zal even duren, dus we moeten het verder afwachten." (Lees verder onder de grafiek)

Ook in Sint-Joost komt er nog eigen, bijkomende sensibilisering. Net als in Vorst is er al een infopunt waar mensen hulp kunnen krijgen met hun inschrijving. “Op de markt van vorige donderdag hebben we een tiental mensen op die manier ingeschreven”, zegt Kir. Expert Emmanuel André zal binnenkort opnieuw informatiesessies geven in de gemeente. Dat deed hij al eerder om het belang van de coronamaatregelen te benadrukken. Er komt ook een specifiek webinar voor het gemeentepersoneel.

Callcenters

Zonder duidelijk zicht op wie de weigeraars zijn, weten de gemeenten nog niet goed wat te doen. Volgens burgemeester De Wolf van Etterbeek speelt er nog altijd wantrouwen mee tegenover het vaccin van AstraZeneca. "Wij hebben een gemeentelijke dienst van chauffeurs die mensen naar de vaccinatiecentra brengen, maar mensen weigeren of annuleren vaker als ze weten dat er AstraZeneca-vaccins gegeven worden in die centra”, zegt De Wolf. "Als gemeente staan wij machteloos, want wat is onze legitimiteit daarin?"

Het Gewest gaat nu via de mutualiteiten mensen opbellen en aansporen om zich te laten vaccineren. Volgens Inge Neven van de GGC is de gemeente Brussel-Stad alvast vragende partij om zelf naar de inwoners te kunnen bellen, maar wachten ze daarvoor nog op een duidelijk protocol. Brussels burgemeester Philippe Close (PS) wil nog niet reageren op de vaccinatiegraad in zijn gemeente.